İth Şirketi olan ... nolu 31.01.2021 keşide tarihli 10.000,00 TL bedelli çek için süresinde istirdat davası açılmadığından davanın reddine, ... Güneşli Ticari Şubesi'ne ait keşidecisi ... Tic Ltd Şti olan ... nolu 05.02.2021 keşide tarihli 33.800,00 TL bedelli çek için süresinde istirdat davası açılmaması nedeniyle süresinde İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/222 Esas sayılı dosyası üzerinden istirdat davası açıldığından konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Keşidecisi ... Paz.İth olan ... numaralı 10.000 TL bedelli çek yönünden mahkemece davanın reddine karar verildiğini, mahkeme gerekçesinin aksine süresinde bu çek yönünden ... aleyhine İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/578 E. Sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığını; Keşidecisi ... San. ve Paz....
Adalet Bakanlığının 09/09/2022 tarihli yazısında; mahkemece somut olayda icra takibine konu borcun dava açılmadan önce ödendiği, eldeki dava borcun icra dosyasına ödenmesinden sonra 04.03.2021 tarihinde 'menfi tespit” istemiyle açıldığı, sonradan ıslah da edilmediği, borcun ödenmesi dava tarihinden sonra olmadığından davanın kendiliğinden istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi mümkün olmadığı göz önünde bulundurularak, borcun ödenmesinden sonra menfi tespit davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığından ve hukuki yarar dava şartı olduğundan mahkemece davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmemiş olmamasının usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, 6100 sayılı HMK’nın 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun yararına bozulması talep edilmiştir. Dava, başlatılan takip nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve istirdat istemine ilişkindir....
Mahkememiz 22/01/2024 tarihli ara kararı ile davacı vekiline istirdat davası açmak ve dava açıldığına dair evrakları sunmak üzere 2 haftalık kesin süre verilmiştir. Davacı vekili 05/02/2024 tarihli dilekçesi ile Antalya ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığını beyan etmiştir. GEREKÇE; Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereği iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkeme, davacıya istirdat davası açmak üzere süre verir, dilekçe sahibi bu süre içerisinde dava açmaz ise mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/1007 KARAR NO: 2023/445 DAVA: İSTİRDAT DAVA TARİHİ: 28/12/2022 KARAR TARİHİ: 09/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Davalı alacaklı olduğunu iddia eden sigorta şirketi, davacı aleyhine ----- Sayılı dosyası üzerinden başlattığı takip ile, aslen hakkı olmadığı bir alacağı, kötü niyetle ve davacının yönetici olduğu apartmanı zarara uğratmak kastıyla tahsil ettiğini, davalı alacaklının kötü niyetli olarak başlattığı ve haksız biçimde tahsil etmeye çalıştığı sigortalısına ait maddi zararın davacının yöneticisi olduğu apartmana ait bir borç veya genel ortak alanlara ait bir husustan kaynaklanmadığının tespit edilmesi ve devamında tahsil edilen miktarın istirdadı için iş bu davayı açmak gerektiğini, davacı bina yönetiminin dolayısı ile binanın davalı alacaklıya borçlu bulunmadığının tespitine, ----- sayılı dosyasına konu takibin bu şekilde...
TTK'nın 763. maddesinde iptali istenen kambiyo senedinin mahkemeye sunulması durumunda davacıya istirdat davası açması için süre verileceği, davacının bu süre içinde dava açmaması durumunda, mahkemenin, kambiyo senedini, sunmuş olana geri vereceği ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldıracağı düzenlenmiş olup, bu düzenlemenin mefhumu muhalifinden anlaşılacağı üzere verilen süre içerisinde istirdat davasının açılmış olması durumunda istirdat davası yargılaması sırasında tedbirin kaldırılmasına karar verilmediği taktirde istirdat davasında verilecek kararın kesinleşmesine kadar tedbirin devam edeceği gözetilmeden kararla birlikte tedbirin kaldırılmasına karar verilmesi yerinde olmadığı gibi, HMK'nın 392/2 maddesi gereği tedbir kararının kalkmasından itibaren 1 ay içerisinde tazminat davasının açılmaması halinde teminatın davacıya iadesine karar verilmesinin de usul ve yasaya uygun olmadığı kanaatine varıldığından, davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının...
Somut olayda davalının yaptığı haricen tahsil bildirimine dayanarak fazla ödenen paranın iadesini istesek de yerel mahkemenin istirdat davası için gerekli 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğinden bahisle davanın reddine karar vermesi hukuka aykırı olduğunu, Haricen tahsil varsa dava istirdat değil sebepsiz zenginleşme davası olarak görülmesi gerektiğini, Yerel mahkeme gerekçeli kararında "her ne kadar davacı istirdat davasının niteliği gereği sebepsiz zenginleşme davası olduğunu ve TBK'nun 82....
DELİLLER VE GEREKÇE Dava; kambiyo senetlerinden kaynaklı menfi tespit/istirdat davası olduğuna ilişkindir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu "Menfi tesbit ve istirdat davaları: Madde 72 – (Değişik: 18/2/1965-538/43 md.) Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir. (Değişik: 9/11/1988-3494/6 md.)...
(Menfî Tespit Davası ve İstirdat Davası - ... , Ankara 2003, s.233-234) İİK m.72/7 hükmüne göre, İcra ve İflas Hukuku anlamında istirdat davasını, kesinleşmiş icra takibi dolayısı ile cebri icra tehdidi altında borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs açabilir. Menfi tespit ve istirdat davası sonucu verilecek mahkeme kararı, kesinleşmeden infaz olunamaz. İİK.nun 72/6. maddesi gereğince menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmüş olması, bu ilamın infazı için kesinleşmesi koşulunu ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla davacının, takip borçlusu olarak ödediği paranın iadesi istemiyle gideceği hukukî yol, davalı takip alacaklısı hakkında yeni bir ilâmsız icra takibi başlatmak olmayıp, öncelikle genel hükümlere göre istirdat davası açması ve davayı kazanmasıdır....
----sayılı ilamı) Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmesi gerektiği anlaşılmakla; Davacı vekiline çeki ibraz eden ------ mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması için süre verildiği, davacı tarafça --- sayılı dosyasında istirdat davası açıldığının bildirildiği,--- üzerinden kontrol edildiğinde taraflar arasında dava dosyasının görüldüğü, davacı tarafça çek için istirdat davası açıldığı görülmekle, mahkememize açılan davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına ve mahkememizce dava konusu çek hakkında verilen ödemeden men tedbir kararının akıbetinin istirdat davası açılan --- esas sayılı dosyasından verilecek karara bırakılmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, B: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davası devam ederken, icra takibi konusu borcun bir kısmı ödenirse, menfi tespit davası ödenen borç kesimi için (kısmi) istirdata dönüşür. Ödenmeyen borç kesimi için ise menfi tespit davası olarak kalmakta devam eder....
