ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/677 KARAR NO : 2022/855 DAVA : 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 14/09/2022 KARAR TARİHİ : 08/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan 3....
Vekili davaya müdahil olmak istemiş olup hasımsız şekilde açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer'i müdahale imkanı bulunmamaktatır. Bilindiği üzere, zayi nedeniyle çek iptaline karar verilebilmesi için çekin kimde ve nerede olduğunun bilinmemesi gerekmektedir. Çekin kimde olduğu biliniyor ise çekin iadesi istirdat davası açılması gerekir. Somut olayda ise, iptali talep edilen dava konusu çeklerin kimde olduğunun davacı şirket tarafından bilindiği, verilen süre içindede istirdat davası açılmamış olduğundan, buna göre çeklerin zayi olmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir. H Ü K Ü M ; Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere, 1)Davanın REDDİNE, 2)Ödeme yasağı bulunan.......
İstirdat davasında; kendisine karşı ilamsız icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz etmemiş veya itiraz etmiş olup da, itirazının icra mahkemesince kaldırılmış olması nedeniyle kesinleşen icra takibi ile ve menfi tespit davası da açmaması sonucu, gerçekte borçlu olmadığı bir parayı ödemek zorunda kalırsa, ödemiş olduğu paranın kendisine geri verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir. (İİK.m.72/VII). İstirdat davası, İcra İflas Kanununda düzenlenmiş olmasına rağmen, uyuşmazlığı, maddi hukuk bakımından sona erdirme amacına yönelik bir davadır.İstirdat davası,normal bir eda davası olup, bununla icra takibi sırasında sebepsiz olarak ödenmiş olduğu iddia edilen paranın geri verilmesi istenir. İstirdat davasının biri takip hukukuna, diğeri maddi hukuka ilişkin olmak üzere iki şartı vardır.İstirdat davası açılması için ilk şart, geri verilmesi istenen paranın icra takibi sırasında ödenmiş olmasıdır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE ;Dava keşidecisi ------ bedelli ----seri numaralı çekin istirdatı talebine ilişkindir.Davacı ---- sayılı dosyasında ----keşideci olduğu ve hamil ------ tarafından davacıya ciro edilen çekin kaybolduğunu, çek arkasındaki imza silsilesinden anlaşılacağı üzere müvekkilin çekin hamili olduğunu beyanla çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmisini talep etmiş yargılama aşamasında muhatap banka tarafından çekin ---- tarafından ibraz edildiği bildirildiğinden iş bu istirdat davası mahkememize ikame edilmiş çek ile ilgili Dava Konusuz Kaldığından Karar Verilmesine Yer Olmadığına, kararı verilmiştir. Çek İncelemesi; ------- sayılı Dosyaya gönderilen ----- keşide tarihli ---- tarihinde -----şubemize ibraz edilmiştir. Hamilin talebi üzerine herhangi bir işlem yapılmadan iadesi istenmiştir. Çekin arkasına herhangi bir şerh düşülmeden çek aslı hamile teslim edilmiştir. Çekin bankamız nezdindeki görüntüsü ve hamil kimlik görüntüsü yazımız ekindedir....
Müvekkil ------ Olmak üzere toplam ------ ödeme yapıldığını, İcra İflas Kanunun 72.Maddesi "Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs ödediği tarihten itibaren bir sene içerisinde umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. " ibaresi mevcuttur. Dolayısı ile süresi içerisinde ilgili kanun maddesinden doğan hakkımızı kullanarak borçlu olmadığı halde icra baskısı ile müvekkilimden tahsil edilen paranın geri verilmesini talep ettiklerini, İş bu davanın ikamesinden önce istirdat talebimiz için ------dosyası ile dava ikame edilmiş bu dosya görevsizlik vermiş akabinde görevli-----dosyasından arabuluculuk dava şartı gerçekleşmediğinden red kararı verilmiştir. Dolayısı ile açılan davalar nedeni ile zamanaşımı kesildiğinden -----tarihli ödemeler için zamanaşımı oluşmamıştır....
Her ne kadar davacı mahkememize açmış olduğu dava ile dava dilekçesinde belirttiği çekin iptalini talep etmiş ise de; çekin meşru hamil tarafından bankaya ibraz edildiği, davacı tarafın da istirdat davası açmadığı, çekin bulunduğu görülerek, açılan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiş ve hüküm kurulmuştur....
Bu durumda mevcut dava İİK'nın 72/6. maddesi gereğince kendiliğinden istirdat davasına dönüşmüş olduğu halde, mahkemece istirdat yönünden bir hüküm kurulmamıştır. Davacı, daha sonra işbu istirdat davasını açmıştır. Açılan bu dava daha önce sonuçlanmış olan ve İİK'nın 72/6. maddesine göre kendiliğinden (kanundan ötürü) istirdat davasına dönüşmüş bulunan menfi tespit (daha doğrusu istirdat) davasının devamı niteliğindedir (Prof. Dr. Baki Kuru, Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, sh. 191 vd.). Bu itibarla, İİK'nın 72/7. maddesindeki hak düşürücü bir yıllık süre somut olayda uygulanamaz. Mahkemece açıklanan yönler gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 15.01.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sıf. ) Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - KARAR - Davacı vekili, davacının iş karşılığında aldığı 5 adet çekinin zayi olduğunu, dava konusu çeklerin iş karşılığı alındığını, davacının zilyetliğindeyken ... adlı şahıs tarafından ele geçirildiğini, davacının imzası taklit edilerek cirolandığını, açılan çek iptali davası ile bunun tespit edildiğini, ...şubesine ait 0030267 seri nolu 60,000 TL bedelli, 15/08/2012 keşide tarihli çekteki cironun davacıya ait olmadığını ileri sürerek davacının çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine ve çekin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacı vekili yargılamanın ilk celsesinde dava konusu çekler ile ilgili olarak istirdat davası açtıklarını bildirmekle; Mahkememiz’ce açılan istirdat davaları konusunda beyanda bulunmak üzere kendisine süre verilmiştir. Davacı vekilinin beyan dilekçesini sunması üzerine beyan dilekçesinde bildirdiği istirdat ve icra takip dosyalarının örnekleri UYAP üzerinden celp edilerek incelenmiş, dosyamızda dava konusu çekler ile ilgili olarak davacı Şirket tarafından açılan istirdat davalarının derdest olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda, dava dilekçesi ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; her ne kadar dava konusu çeklerin zayi edildiğinden bahisle iptali istemi ile dava açılmış ise de; aynı çekler ile ilgili olarak yargılama sürecinde istirdat davası açıldığından, yerleşik içtihatlar gereğince davanın konusuz kalması nedeni ile esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir ....
Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırşa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. (1) Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını istiyebilir. Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazımgelmediğini ispata mecburdur." hükümlerini haizdir....
