DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ("İİK") m. 72 hükmü uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, İstanbul 2013, s. 346). Menfi tespit davası 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; mahkemece depo kararı verilmemesini ve İstanbul 15.Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan 2022/72 Esas sayılı dosyanın bekletici mesele yapılmasını talep ettiklerini, taraflarınca 26/01/2022 tarihinde 2022/72 Esas sayılı dosyasında davacı tarafa borçlarının bulunmadığına ilişkin olarak menfi tespit davası açıldığını, iflas davasının 07/03/2022 tarihinde açılmış olduğunu, bu kapsamda müvekkili şirket tarafından açılan menfi tespit davasının iflas davasının açılmasından iki ay öncesinde açılmış olması nedeniyle dava konusu olan menfi tespit davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, taraflarınca açılan İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/72 Esas sayılı dosyasında ihtiyati tedbir kararının alınabilmesi için dosya borcu karşılığında 490.000,00 TL teminat mektubunun ve %100 tutarında olan 3.255.505,00 TL bedelli teminat mektubunun ise İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ......
Mahkeme, bu masraflar ile iflas kararının kanun yolları için gerekli bütün tebliğ masraflarının peşin verilmesini ister." Mahkememizce ... tarihli tensip ... nolu ara kararı uyarınca; davacı vekiline 2004 sayılı İcra İflas Kanunun 160. maddesi gereğince, ilk alacaklılar toplantısına kadar olan masraflar ile, iflas kararının kanun yolları için gerekli bütün tebliğ masraflarını karşılamak üzere 15.000,00TL peşin avansı mahkememiz veznesine depo etmesi için iki haftalık kesin süre verilmiş, verilen kesin süre içerisinde masraf yatırılmamıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/15 E. sayılı menfi tespit dosyasında 12.01.2021 Tarihinde 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu m. 72/3 uyarınca gecikmeden doğan zararları karşılamak şartıyla ve takdiren teminatsız olarak ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiğini, yargılama sürecinin sona ermesini müteakiben 27.07.2021 tarihinde 2021/417 sayılı Karar ile şikayet edilen tarafından açılan menfi tespit davasının reddine karar verildiğini, davanın müvekkili alacaklı lehine sonuçlandığını, yargılamanın alacaklı müvekkili lehine sonuçlanmasına rağmen ihtiyati tedbir kararının kendiliğinden kalkacağını, zira 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu'nun 72/4. maddesi uyarınca menfi tespit davası aşamasında alınan ihtiyati tedbir kararının , hükmün kesinleşmesiyle değil hüküm verilmesiyle kendiliğinden kalkacağını, hüküm verilmesine rağmen hukuk aleminde halen var olmaya ve etkilerini sürdürmeye devam eden ihtiyati tedbirin ortadan kaldırılabilmesi...
DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASIMENFİ TESPİT DAVASIZAMANAŞIMI2004 S. İCRA VE İFLAS KANUNU [ Madde 72 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 409 ] "İçtihat Metni" Mahalli mahkemece verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine, bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü: Borçlu tarafından açılan menfi tespit davasında, alacaklı durumundaki davalı asıl, iddiasını defi yolu ile ileri sürdüğü için borçlunun açtığı dava bu nedenle zamanaşımını keser (HGK 22.02.1984 gün, 1981/11-716 E. 1984/141 K.) (HGK 20.11.1996 gün ve 1996/12-654 E. 1996/805 K.). İcra mahkemesinin yukarıdaki kuralı tekrarlayan gerekçesi yasaya uygundur. Ancak, borçlunun açtığı İnegöl İkinci Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2004/56 Esas sayılı menfi tespit davasının HUMK'nın 409/5. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmiştir....
Menfi tesbit davası ise, genel hükümlere göre açılan ve genel mahkemece yazılı usulde yargılama ...larak sonuçlandırılması gereken bir dava olup, icra yargılamasına göre sonuçlanması çok daha uzun zaman almaktadır. Genel hükümler uyarınca açılan menfi tesbit davası, takip hukukuna göre ve basit usulde yargılama yapan icra mahkemesinde bekletici mesele ...lamaz. Aksinin kabulü, icra iflas hukukunun temel ilkeleri ve icra yargılamasının varlık nedeni ile bağdaşmaz. Bu nedenle, icra mahkemesince, genel mahkemede açılan menfi tesbit davası ve ceza davası bekletici mesele ...lamayacağı gibi, anılan mahkeme kararlarına dayalı olarak, İİK' nun 168., 169/a ve 170/a maddelerine aykırı hüküm tesisi de mümkün değildir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 72. maddesi; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir....
E. sayılı icra dosyasının sahtecilik iddiaları sebebi ile öncelikle teminatsız olarak, mahkeme aksi kanaatte ise makul oranda bir teminatla dava kesinleşinceye kadar takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ederek istinaf isteminde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ("İİK") m. 72 hükmü uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, İstanbul 2013, s. 346). Menfi tespit davası 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir....
Fakat bu halde borçlu kiracı icra dairesine ödemiş olduğu paranın kiralayana ödenmesine muvafakat etmediğinden ve böylece temerrüde düşmüş olacağından icra mahkemesi itirazın kaldırılmasına ve tahliyeye karar verir. Borçlu kiracının ilamsız tahliye talebinden sonra menfi tespit davası açması icra mahkemesinin İİK 269/c maddesi hükmüne göre alacaklı kiralayanın tahliye talebini incelemesine ve tahliye kararı vermesine engel değildir. Ancak menfi tespit davasına bakan mahkeme, borçlu kiracının talebi üzerine ve teminat karşılığında, tahliye kararının icrasının durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verebilir. Kaldı ki borçlu kiracı icra mahkemesinin tahliye kararının kesinleşmesinden sonra da menfi tespit davası açabilir zira icra mahkemesi kararları maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez. İİK'nun 72/V.maddesi gereğince menfi tespit davası borçlu kiracı lehine hükme bağlanırsa ilamsız tahliye takibi derhal durur. Bundan sonra artık icra mahkemesi tahliye kararı veremez....
HUMK 74. maddesi uyarınca; olayların açıklanması taraflara, hukuki nitelendirme ise hakime ait bir görevdir. Somut olayda, davacı takip öncesinde borçlarını ödediğini ileri sürerek borçlu bulunmadığının tespitini istemiştir. Davacının elinde iddiasını ispata yarar İcra İflas Kanununun 33/a maddesinde aranan belgeler bulunmadığından bu davayı açmıştır, o halde, dava niteliği itibariyle menfi tespit davasıdır. Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usulüne Dair Kanunun 4.maddesi uyarınca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabı ile (3.kısım hariç) 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun yürürlüğü ve ve uygulama şekli hakkında kanun kapsamındaki aile hukukundan doğan dava ve işler aile mahkemesinde görülür. İ.İ.K'nunun 72. maddesi uyarınca açılan menfi tespit ve istirdat davaları genel hükümlere tabidir. İcra ve iflas kanununda göreve ilişkin özel bir hüküm öngörülmemiştir....
Dava, kaçak elektrik faturalarının tahsili talebiyle başlatılan takip nedeniyle menfi tespit ve takibin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulması talebine ilişkindir. İstinaf gelen uyuşmazlık ise, takipten sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulup durdurulamayacağı noktasında toplanmaktadır. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 72. maddesi; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
