ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2019/734 Esas KARAR NO : 2021/247 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 01/10/2019 KARAR TARİHİ : 31/03/2021 KARAR YAZIM TARRİHİ: 02/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; ....... Bankası ...... Şubesi'ne ait 30/03/2020 vadeli, ....... çek seri nolu, keşideci ....... Gıda İnşaat Tekstil Ambalaj Sanayi Ve Ticaret LTD. ŞTİ. olan, 5.700,00 TL bedelli çeki kaybettiğini, tüm aramalara rağmen çeki bulamadığını, bu nedenlerle rızası hilafına elinden çıkan çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava konusu çeklerin ilgili banka şubesine ibraz edilmiş olması nedeniyle davacı vekiline çek hamillerine karşı istirdat davası açmak üzere bir haftalık kesin günlük süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 21/06/2021 tarihinde yapılmasına rağmen istirdat davası açılmadığı görülmüştür. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istenen dava konusu çekin ilgili bankaya ibraz edildiği, davacı tarafın çeki ibraz eden son hamile karşı istirdat davası açmaması üzerine açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği (Yargıtay 11.HD 2015/11662 Esas, 2016/8538 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere) kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Davacı vekili, Müvekkilin lehtarı oluğu ve --- numaralı hesabından keşide edilen ---- adet çekin müvekkilin uhdesinde iken çalınmış olduğunu bu nedenle çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkememizce bankaya müzekkere yazılarak çekin ibraz edilip edilmediği, kimin tarafından ibraz edildiği sorulmuştur. Banka tarafından verilen yazı cevabında -----tarafından ibraz edildiği bilgisi edilmiştir. Mahkememizce davacı vekiline ,çeki ibraz eden kişiye karşı 2 haftalık kesin süre içerisinde çek istirdat davası açması için süre verilerek verilen kesin süre içerisinde çek istirdat davası açmaması halinde davanın reddine karar verileceği ihtar edilmiştir. Verilen kesin süre içerisinde davacı vekilinin çeki ibraz eden kişiye karşı çek istirdat davası açmamsı nedeniyle davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/636 Esas KARAR NO : 2022/986 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 07/07/2022 KARAR TARİHİ : 19/10/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 19/10/2022 İSTİRDAMahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacının mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin elinde bulunan ........ Bankası A.ş.'nin ....... Şubesine ait 23/07/2022 keşide tarihli, ...... nolu, keşideci ........ Mağazacılık Ltd. Şti. olan, 32.805,00TL bedelli çekin kaybolduğunu belirterek dava konusu çekin ödenmemesi nedeniyle ihtiyati tedbir kararı verilmesine ve çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. ...... Bankası ...... Şubesi’nin, ..... çek seri numaralı, keşidecisi ........
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. ....... Bankası A.Ş. ....... Şubesi ....... Çek Nolu, TR....... İban Nolu, ..........
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. 15/11/2021 tarihli, 18.030,00 TL tutarlı, keşidecisi ..... TURİZM LTD. ŞTİ. Olan, ....... Bankası ....... Şubesi'ne ait ...... çek seri numaralı, TR .........
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11. Hukuk Dairesi 01/06/2016 tarih, 2015/11485 esas ve 2016/6033 karar sayılı ilamı) Somut olayda, davaya konu çeki elinde bulunduran mahkememize dilekçe sunmuş olup, bu hususta davacı tarafa istirdat davası açması hususunda kesin süre verilmiştir. Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu dilekçe ile Antalya ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yerel mahkemece verilen gün ve sayısı yukarıda yazılı kararın; Dairemizin 21/05/2019 gün ve 2016/14433 esas 2019/2974 karar sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmiştir. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; davalının temyizi üzerine karar Dairemizin 21/05/2019 gün, 2016/14433 esas, 2019/2974 karar sayılı ilamı ile bozulmuş, davacı vekili kararın düzeltilmesini istemiştir....
Esas sayılı dosyasında istirdat davası açıldığı, çek iptali davasında verilen tedbirlerin istirdat davası açıldıktan sonra, karar kesinleşinceye kadar devam edeceği, davacı tarafından, ödeme yasağına yönelik verilen tedbirin, sonradan açılan istirdat davasında verilecek kararın kesinleşmesine kadar devamına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, ödeme yasağına yönelik tedbirin, zayi nedeniyle çek iptali davasının konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen kararın kesinleşmesine kadar devam edeceği, kararın kesinleşmesinden sonra ise tedbir talebinin sonradan açılmış olan istirdat davası kapsamında talep edilebileceği, bu nedenle mahkemece, ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir kararının, kararın kesinleşmesine kadar devamına karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır....
