Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 10/01/2022 tarih ve 2021/288 Esas sayılı ara kararı ile kurulan hüküm nedeniyle davalı vekilinin istinaf başvurusu ile ilgili yapılan incelemede; DAVACI VEKİLİ DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Davalı kurumun 03/09/2021 tarih ve E-26901170- 118.06- 30523271 sayılı, yersiz ödeme, uyarı ve para cezası konulu yazısına konu borç tahakkuku ve uyarı işleminin hukuka aykırı olduğundan bahisle, bahsi geçen yazıya konu, 394.840,54 TL yersiz ödeme, 202.846,82 TL faiz, 148.641,00 TL cezai şart bedeli toplamı 746.328,36- TL borcun iptaline karar verilmesini talep etmiştir. 07/10/2021 tarihli tensip tutanağının 4. maddesinde; "Yersiz ödeme tutarı olan 394.840,54 TL'nin %15'i oranında süresiz teminat mektubu veyahut nakit ibraz edilmesi halinde ihtiyati tedbir kararı verilmesine," şeklinde karar verilmiş olduğu anlaşılmıştır....
Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, müvekkili ile davalılar arasındaki 14/04/1997 tarihli sözleşme ile davalıların 3 ay içerisinde bir ses kaseti imal ederek çoğaltılması ve telif haklarını müvekkiline devri hususlarında anlaştıklarını, müvekkilinin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen davalıların kaseti imal edip teslim etmedikleri, sözleşmede 5.000 USD cezai şart ve buna eklenen ek protokol ile toplam 15.000 USD cezai şart öngörüldüğünü, ayrıca zararlarının 26.700,00 TL olduğunu ileri sürerek, asıl alacak 26.700,00 TL ve faizi 12.300,00 TL’nin tahsilini, 5.000,00 TL cezai şartın davalılardan, ek protokol gereği 10.000 USD cezai şartın davalı ...'den ödeme günündeki döviz faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir....
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; "Yapılan işlerde herhangi bir gecikme ile eksik ve ayıp bulunmadığını" savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk derece mahkemesinin 28/09/2017 tarih ve 2016/169 Esas, 2017/896 Karar sayılı kararında özetle; "delil tespiti dosyaları ve yargılama sırasında alınan bilirkişi raporlarına göre davalı yüklenicinin eksik ve ayıplı işleri mahsuben toplam 420.609,69 TL'lik iş yaptığı, 593.958 TL'lik ödeme olduğundan 173.348,31 TL fazla ödeme olduğu, 34 villadan 27 adedinde eksik ve kusurlar bulunduğu, sözleşme gereği 135.000 Euro cezai şart alacağı olduğu" gerekçesi ile, 135.000 Euro cezai şart ve 173.348,31 TL fazla ödeme alacaklarının tahsiline, ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir. İlk derece mahkemesi kararı davalı tarafının istinafından sonra, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nin 12/01/2018 tarih ve 2017/1930 E. 2018/36 K....
“Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile; Kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez. Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz....
M.19/2-20/2 maddelerine, 4054 sayılı Kanunun 4,6 ve 56 maddelerine göre böyle bir talepte bulunamayacağını, davacı tarafın 500.000,00-USD ve 50.000,00-USD cezai şart talep ve iddiasında bulunduğu için bu miktarlarda maliyeye bir harç yatırılıp yatırılmadığının araştırılması gerektiğini, böyle bir harç yatmadan sözleşmenin ve taahhüdün geçersiz olacağından davanın reddine karar verilmesi gerekeceğini, cezai şart miktarı ve talebinin fahiş olduğunu, davacının sunduğu her bir belgede farklı cezai şart miktarı yazdığını, davacının daha önce 500.000,00-USD olarak kabul ettiği cezai şart miktarını sonradan kendi rızası ile 50.000,00-USD'ye düşürdüğünü, bu halde diğer itiraz ve beyan hakları saklı kalmak üzere davacının 50.000,00-USD'den fazla cezai şart isteyemeyeceğini, sözleşmenin geçerli olduğu ve haksız olarak feshedildiği düşünülse bile, bu halde de davacının uğradığı zarardan fazla cezai şart talep edilemeyeceğini, sözleşmenin haklı olarak feshedildiğini, cezai şart, tonaj ihlali ve kar...
Mahkemece, yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davaya konu fatura içeriği ürünlerin tesliminin ve kısmi ifanın tarafların kabulünde olduğu, çekişmenin cezai şart ödenip ödenmeyeceği konusunda ortaya çıktığı bu konuda yapılan değerlendirmede, davacı şirketin kapasite verilerine göre 4 gün içinde dava konusu siparişleri tamamlamasının mümkün olmayacağı, dava konusu olayda gecikmeye bağlı olarak istenebilecek "ifayla birlikte istenebilecek cezai şart" kararlaştırıldığı, TBK. m. 179' da açıkça cezanın belirlenen zamanda ifası cezai şarta bağlandığında, alacaklının ifayı çekincesiz olarak kabul ettiği takdirde cezai şartın talep edilemeyeceğinin hükme bağlandığı, olayda davalının herhangi bir ihtirazı kayıt ileri sürmeden ifayı kabul ettiği, bu kapsamda davalının cezai şart talep edebilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne ve tartışmaya konu olan cezai şartın talep edilip edilemeyeceği yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatı talebinin reddine...
Mahkemenin kabulünde olduğu üzere birinci taşımaya ilişkin 14.04.2011 tarihli sözleşme altındaki imzanın davalı şirket temsilcisine ait olmadığı davalı tarafça savunulmuş ise de anılan sözleşmeye dayanılarak ödeme yapılmakla bu sözleşme davalı tarafça benimsenmiştir. Ancak uyuşmazlık taraflar arasında kararlaştırılan ikinci taşımanın iptali nedeniyle cezai şart alacağı ve bu ikinci taşıma nedeniyle yapıldığı iddia olunan yükleme sarf masrafından kaynaklanmaktadır. BK hükümleri uyarınca cezai şart asıl borca bağlı feri-yan bir edimdir. Cezai şart asıl borcu doğuran sözleşme ile birlikte veya sonradan kararlaştırılabilir. Cezai şart istenebilmesi için asıl borca bağlı cezai şart konusunda taraf iradelerinin bu yönde örtüşmesi gerekmektedir. Somut uyuşmazlıkta davacı tarafça ikinci taşımaya ilişkin cezai şart kararlaştırıldığını, tarafların iradelerinin bu yönde birleştiğini gösterir yasal herhangi bir delil getirilmemiştir....
Söz konusu ödeme, fesih tarihinden itibaren en geç 3 gün içinde işveren bankanın genel müdürlüğü insan kaynakları birimine yapılacak olup, süresinde ödeme yapılmaması halinde başkaca herhangi bir ihtar ve ihbara gerek kalmaksızın gecikilen her gün için yasal reeskont faizi oranında temerrüt faizi uygulanacağını ve bankanın yasal takibe geçme hakkı olduğunu personel kabul eder." şeklinde olduğunu, söz konusu maddede de açıkça görüleceği üzere davalının kendi hür iradesi ile taahhüt etmiş olduğu çalışma süresinin sona ermesinden evvel iş akdini feshetmesi durumunda son aylık ücretinin 3 katı tutarındaki cezai şartı davalı bankaya ödemeyi kabul ettiğini, diğer yandan aynı sözleşmenin 4/b maddesinde bankanın da sözleşmeyi süresinin bitiminden evvel haksız olarak fesheder ise, personelin son brüt ücretinin 3 katı tutarında cezai şartı ödemeyi kabul ettiğini, görüldüğü üzere tarafların karşılıklı olarak cezai şart ödenmesi hususunda ve cezai şart tutarında mutabık kaldıklarını ve davalının kendi...
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 11/09/2015 tarihli 2015/39 D.İş sayılı kararı ile cezai şart ve uyarı işleminin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına karar verildiğini belirterek, değişik iş dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararının devamı ile uygulanan uyarı, cezai şart ve reçete bedeli tahsil işleminin haksızlığının tespiti ve önlenmesi ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
Sözleşme içeriği incelendiğinde asıl davada talep edilen cezai şart alacaklarının sözleşmenin feshine bağlı olmadığı anlaşılmaktadır. (1) Asıl davada sözleşmenin 8. maddesi uyarınca geç teslim ve/veya hiç teslim etmeme nedeniyle talep edilen cezai şart alacağı bakımından yapılan değerlendirmede; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 8. maddesi, “alıcı tarafından mail yolu ile bildirilen siparişlerine konu malların 72 saat içerisinde mücbir sebepler hariç teslim edilememesi veya edilmemesi durumunda satıcı tarafından her bir sipariş için ayrı ayrı ve her saat başına ayrı ayrı 100,00 USD (Yüz Elli Amerikan Doları) cezai şart bedeli ödeyecektir. İş bu gecikmelere ilişkin hususun tespiti alıcı tarafından gönderilen mail kayıt saati ve teslim yerlerinde Tesco Kipa kayıtları esas alınacaktır....
