belirterek, tapuda anlamsız bir kayıt halinde bulunan irtifak hakkının bedelsiz olarak kaldırılmasını istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi nedeniyle, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi nedeniyle, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının kurulduğu iddia edilen yerde bir hattın bulunmadığını, irtifak hakkının terkini için davalı idarelerin fahiş bedeller talep ettiğini, karşı tarafın kamulaştırma bedelini ödeyip, ödemediğine dair belge sunmadığını, bu durumda ödenen kamulaştırma bedeli mukabilinde irtifakın kaldırılması gerektiğini, tarafların anlaşamadığı husus bedel olmasına rağmen davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek tapu kaydı üzerinde bulunan ve kamu yararı bulunmayan irtifak hakkının kurulduğu zaman ödenen bedel ödenerek tapudan terkinine karar verilmesini istemiştir....
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre dava konusu taşınmazın geldisi olan eski 293 parsel sayılı taşınmazdan geçen 1058,00 m²'lik irtifak bulunduğu, tapu maliklerinin açtığı kamulaştırmasız el atma davası sonucu Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1965/241E.- 1966/501K. sayılı ilamıyla kamulaştırma bedelinin tezyidi suretiyle 1670 eski TL bedel karşılığında irtifak hakkının idare adına tesciline karar verildiği, sonrasında yapılan imar uygulaması ile 612 ada 15 parsel olarak tapuya tescilinin yapıldığı, davalı idare Yönetim Kurulu kararı ile üzerindeki enerji nakil hattının deplase edilmesi üzerine davacının taşınmazların tapu kaydındaki irtifak haklarının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak 1. parsel için 34.977,00 TL 2. Parsel için 35.763,00 TL , 3.parsel için 60.522,00 TL belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edildiği anlaşılmıştır....
Davacının taşınmaz üzerindeki intifa hakkının terkini istemi, intifa hakkı sahibinin şahsına bağlı irtifak haklarından olduğundan HMK.nun 12/2. maddesi gereğince irtifak hakkı iddialarına dair davaların irtifak hakkının bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. İrtifak hakkının bağlı bulunduğu taşınmaz Beşiktaş İlçesi idari sınırları içerisinde olduğundan, mahkemece kesin yetki kuralı gereğince yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya uygundur. Ayrıca HMK'nın usul ekonomisi ilkesi başlıklı 30.maddesi gereğince dava dilekçesi tebliğ edilmeden ve ön inceleme duruşması yapılmadan kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında resen dikkate alınması gereken kesin yetki kuralı gereğince yetkisizlik kararı verilmesinde usul ve yasaya aykırılık, HMK'nun 27.maddesindeki hukuki dinlenilme hakkının ve T.C. Anayasa'sının 36.maddesindeki hak arama hürriyetinin ihlali söz konusu değildir....
Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse veya yarar ortadan kalkmış ise malik bu hususları ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının süresinden önce sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır. Her ne kadar intifa hakkının sona erme sebeplerini sayan Türk Medeni Kanununun 796 vd. maddelerinde eşyaya bağlı irtifak haklarında olduğu gibi şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkının sona erdirilmesini malikin talep edebileceğine ilişkin (TMK.m.785) bir hüküm yoksa da burada Türk Medeni Kanununun 785. maddesinin kıyasen uygulanması gerekir. Doktrindeki hakim görüş de bu doğrultudadır. (Oğuzman-Seliçi, Eşya Hukuku, ... 2002, s.591 vd)....
Mahkemece davanın kabulü ile; dava konusu taşınmazdaki davacı hisssesi üzerindeki 13/08/2001 tarih 8300 yevmiye ile Türkiye Elektrik Kurumu lehine kurulu irtifak şerhinin kaldırılmasına, davalı idare adına depo edilen bedelin nemalarıyla birlikte karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının bedeli ödenmek sureti ile tesis edildiğini, irtifak hakkının deplase edilmesi hesaplanan bedelin düşük belirlendiğini ileri sürmüştür....
intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceği kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır. Her ne kadar intifa hakkının sona ermesi sebeplerini sayan Türk Medeni Kanununun 796. v.d. maddelerinde eşyaya bağlı irtifak haklarında olduğu gibi şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkının sona erdirilmesini malikin talep edebileceğine ilişkin bir hüküm yoksa da burada Türk Medeni Kanununun 785. maddesinin kıyasen uygulanması gerekir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/10/2020 NUMARASI : None DAVA KONUSU : Deplase Nedeni İle İrtifak Hakkının Terkini KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, Kirazlı Mahallesi, 2587 ada 14 parsel sayılı taşınmazda 08.03.1989 tarihi ve 2870 yevmiye no ile Türkiye Elektrik Kurumu lehine irtifak hakkı bulunduğunu, taşınmaz üzerindeki yüksek gerilim hattının sökülerek kaldırıldığından tapu kaydındakı irtifak hakkının terkinin gerektiğini beyanla mahkemece belirlenecek irtifak hakkı bedelinin dava tarihindeki değerinin depo edilmesi ve tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkemece, davacının geçit hakkının terkinine ilişkin açtığı davanın, bedel mukabilinde kabulü ile 18 ada 16 parsel sayılı taşınmaz lehine, 18 ada 17 parsel sayılı taşınmaz aleyhine tesis edilen geçit hakkının terkinine, kararın kesinleşmesi akabinde 22.537,31TL geçit hakkı terkin bedelinin davalı tarafa ödenmesine, davanın niteliği dikkate alınarak, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Geçit irtifak hakkının terkininde davalıya atfedilecek bir kusur bulunmadığından yargılama giderlerinin tümünün davacı üzerinde bırakılmasında bir uyarsızlık bulunmamıştır. Ancak terkini istenen geçit irtifak hakkının tesisine ilişkin 01.10.1969 tarihli ve 1000 yevmiye no’lu resmi senet incelendiğinde irtifak hakkının bedelsiz tesis edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda bedelsiz tesis edilen irtifak hakkının terkininde bedel ödenmesi söz konusu olmaz....
