ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/03/2023 NUMARASI : 2023/117 ESAS, 2023/84 KARAR DAVA KONUSU : Muvazaalı İntifa Hakkının İptali ve Tapudan Terkini KARAR : 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddesi uyarınca dava dosyası incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İ D D İ A: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Beşiktaş ilçesi, Cihannüma mahallesi, 267 ada, 33 parsel 7 nolu bağımsız bölümde davalı adına muris tarafından muvazaalı ve mal kaçırma amaçlı tesis edilen intifa hakkının iptaline ve tapu sicilinden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMA: Cevap dilekçesi bulunmamaktadır....
Tapudan intifa hakkı 30.09.2002 tarihinde tapudan terkin edilmiştir. Dava dışı şirkete intifa hakkı 10.11.1994 tarihinde tesis edilmiş, davacılar ile davalı şirket arasında kira sözleşmesi bundan yaklaşık dört yıl sonra 27.01.1998 tarihine imzalanmıştır. Kira sözleşmesinde tapuda tesis edilen intifa hakkı ile ilgili her hangi bir koşul bulunmamaktadır. İntifa hakkı 15 yıllığına tesis edilmiş ve sürenin bitimine yaklaşık yedi yıl süre varken tapudan terkin edilmiştir. Bu durumda ödenen 15.000 USD bedelin kalan süre karşılığı ödendiğinin kabulü gerekir. Tapuda intifa hakkının tesisi ile terkini davalı şirketin iradesi dışında gerçekleştiğinden bundan doğacak tazminatlardan davalının sorumlu tutulmaması gerekir. Mahkemece intifa hakkının süresinden önce tapudan terkini karşılığı ödenen alacak yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Davalı .... vekili, lehine intifa hakkı tesis edilenin dava dışı ... olduğunu, müvekkiline husumet düşmediğini, davacının iddiasında haklı olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Birleşen davada davacı şirket vekili, müvekkili şirkete ait taşınmaz üzerinde davalı şirket lehine tesis edilen intifa hakkının Rekabet Kurulu Kararında belirtilen 5 yıllık süreyi aştığından tapudan terkini gerektiğini ileri sürerek intifa hakkının tapudan terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiş, 18.09.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile tapuda 18.800,00- TL harç bedeli yatırılarak tapudan intifa hakkının terkin edildiğini, ödemiş oldukları harç bedelinin davalıdan tahsilini istemiştir. Birleşen davada davalı ... vekili, müvekkilinin intifa hakkının fekki için vekaletname verdiğini, terkin harç ve masraflarından davacının sorumlu olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Yargılama aşamasında davacı vekili 01.04.2013 günlü harçsız dilekçesi ile dava konusu edilen taşınmaz payları üzerine 20.02.2013 tarihinde muvazaalı şekilde ... lehine intifa hakkı tesis edildiğini belirterek davalı ... adına kayıtlı payların tapu kaydının ve... adına kurulan intifa hakkının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. 02.07.2013 tarihli oturumda davacı vekili anılan dilekçe içeriğini tekrarla dahili davalı ... hakkındaki davanın da kabulünü istemiştir. Dosyada mevcut kayıt ve bilgilere göre; önalım hakkına konu edilen payların dava dışı paydaş ... tarafından davalı ...'a 07.02.2003 tarihinde tapudan devredildiği ve aynı paylar üzerinde 20.02.2013 tarihinde ... lehine intifa hakkı tesis edildiği iş bu davanın ise 21.02.2013 tarihinde açıldığı görülmüştür. Davacının yasal önalım hakkına dair isteminin yasal şartlar oluştuğundan kabulünde bir isabetsizlik yoktur....
-KARAR- Davacı vekili, davalı ile müvekkili arasında 16.5.2006 tarihli bayilik akdi imzalandığını, sözleşme uyarınca üzerinde benzin istasyonu bulunan taşınmazın intifa hakkını davalıya devir edip ayrıca teminat ipoteği verdiklerini, ancak davalının edimlerini yerine getirmemesi üzerine akdin fesih edildiğini, davalının fesih ihtarına rağmen teminat ipoteğini ve intifa hakkını tapudan terkin etmediğini iddia ederek ipotek ve intifa hakkının tapudan terkini ile 7.000.00.-TL. maddi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı savunmasında, davacının aldığı akaryakıt bedeli nedeniyle borçlu olup, teminat ipoteğinin terkin edilemeyeceğini ve intifa hakkının kaldırılması için ise TMK.nun 796.maddesi koşulları oluşmadığı ayrıca davacının akdi tek yanlı fesih hakkı bulunmadığını beyan ederek davanın reddini istemiştir....
Yasanın 796.maddesine göre intifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir. İntifa hakkının sona ermesinin nedenleri Türk Medeni Kanununun 796.maddesinde sıralanmıştır. Buna göre intifa hakkı konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vaz geçmesi yada ölümü gibi diğer sona erme sebepleri taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi tanır....
Yasanın 796. maddesi uyarınca da intifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini, yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması, sürenin dolması hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi sebeplerle sona erer. Davacı bu sebeplerin varlığı iddiasına dayanmamıştır. Davada intifa sözleşmesinin muvazaalı olarak kurulduğu ileri sürüldüğünden, intifa hakkının lehtarına yararlanma yetkisi sağlama vasfı itibariyle intifa ile ilgili haklarda Türk Borçlar Kanununun 19. maddesi ve muris muvazaasına ilişkin 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanma yeri bulunmamaktadır. Kaldı ki, intifa hakkının terkini istemiyle açılan davada şerhin muvazaalı olarak işlendiği kanıtlanamamış olup davanın reddi gerekirken soyut değerlendirmelerle şerhin terkinine dair hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırmaya konu olan intifa hakkının tapudan terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: K A R A R - Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırmaya konu olan intifa hakkının tapudan terkini istemine ilişkindir.Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm davalı vekilince temyiz ediliştir.Arsa niteliğindeki ... İlçesi, ......
Mahkemece, davalı lehine olan intifa hakkının murisin kızı olan davacıdan mal kaçırmak amacıyla tesis edildiği ve muvazaalı olduğunun belirlendiği gerekçesiyle dava kabul edilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Türk Medeni Kanununun 794. maddesi hükmüne göre intifa hakkı hak sahibine konusu üzerinde tam bir yararlanma yetkisi sağlar ve tescil edilmişse herkese karşı ileri sürülebilir. Yasanın 796. maddesi uyarınca da intifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini, yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması, sürenin dolması hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi sebeplerle sona erer. Davacı bu sebeplerin varlığı iddiasına dayanmamıştır. Davada intifa sözleşmesinin muvazaalı kurulduğu iddiası bulunmaktadır. Kural olarak, genel hükümlere dayanılmak suretiyle intifa sözleşmesinin tarafların gerçek iradesiyle kurulmadığı, muvazaalı olarak yapıldığının iddia edilmesi olanaklıdır....
Noterliğince düzenlenen 20 Haziran 2013 tarih ve 19640 yevmiye nolu ihtarnamenin 3. maddesinde taşınmaz üzerindeki intifa hakkının terkini için Harçlar Kanunu'nun 58. maddesi hükmüne göre terkin harcının lehine işlem yapılan taşınmaz maliki tarafından ödenmesi gerektiği, bu nedenle terkin işlemini yapmak üzere vekil tayin edilecek bir şahıs adının bildirilmesi gerektiği belirtilmiş, davalılar tarafından söz konusu ihtarmameye karşı Kayseri Onuncu Noterliğince düzenlenen 28.06.2013 tarih 18956 yevmiye nolu cevabi ihtarnamede intifa terkin işlemi yapmak üzere vekil tayin edilecek kişi olarak ... ile ... vekaletname düzenlenmesi ve müvekkil şirketlere ulaştırılması halinde intifa terkin işlemi gerçekleştirilecektir denildiği anlaşılmıştır. Davacı tarafın cevabı ihtarnamede ismi belirtilen ... ve ... adına tapudan intifa hakkının terkini işlerini yapmak üzere Ankara 63....
