İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasında bir anlaşmanın olması Türk Medeni Kanununun 856. maddesi uyarınca bunun tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Somut uyuşmazlıkta; 10.05.1955 tarihli ipotek akdi karz amaçlı olarak kurulmuştur. İpotek akit tablosunda akdin alınan 5700 TL. karşılığı kurulduğu görülmektedir. İpoteğin çerçevesini de resmi senet çizeceğinden ve resmi senette kararlaştırılan vadeden sonra ipotek bedelinin artırımı yazılmadığından ipotek alacaklısı sözleşme hilafına bedelin artırılmasını isteyemez. İsteyebileceği sadece 10.09.1958 tarihinden ipoteğin paraya çevrilmesi anına kadar faiz alacağıdır. Mahkemece yapılan bu hukuki saptamanın aksine ipotek bedelinin artırımına karar kılınması doğru olmamıştır....
Hal böyle olunca, mahkemece davacı tarafa davasını 244 ada 349 parsel sayılı taşınmazda ipotek hakkı bulunan ....Bankası'na da yöneltmesi için süre ve imkan tanınarak taraf koşulu sağlanmalı, dava dilekçesi ve duruşma günü adı geçen ipotek sahibine yöntemince tebliğ edilmeli, varsa savunma ve delilleri incelenip toplanmalı, bundan sonra tarafların tüm delilleri birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir....
Hal böyle olunca, mahkemece davacı tarafa davasını 244 ada 445 parsel sayılı taşınmazda ipotek hakkı bulunan ...Bankası'na da yöneltmesi için süre ve imkan tanınarak taraf koşulu sağlanmalı, dava dilekçesi ve duruşma günü adı geçen ipotek sahibine yöntemince tebliğ edilmeli, varsa savunma ve delilleri incelenip toplanmalı, bundan sonra tarafların tüm delilleri birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir....
Hal böyle olunca, mahkemece davacı tarafa davasını 161 ada 284 parsel sayılı taşınmazda ipotek hakkı bulunan ...Bankası'na da yöneltmesi için süre ve imkan tanınarak taraf koşulu sağlanmalı, dava dilekçesi ve duruşma günü adı geçen ipotek sahibine yöntemince tebliğ edilmeli, varsa savunma ve delilleri incelenip toplanmalı, bundan sonra tarafların tüm delilleri birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir....
Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece, davanın esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm verilmiştir. Tapu maliki ... 20.04.2011 tarihinde 4.000.000 TL bedelli ipotek sözleşmesi yapmıştır. Ne var ki, mahkemece çekişmeli taşınmaz üzerinde ipotek hakkı bulunan Ziraat Bankası adına dava dilekçesi ile duruşma günü tebliğ edilmemiş, bu halde taraf koşulu sağlanmaksızın karar verilmiştir. Taraf koşulu dava şartlarından olup, mahkemece bu şart yerine getirilmedikçe davanın esasına girilerek hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca, mahkemece davacı tarafa davasını 232 ada 70 parsel sayılı taşınmazda ipotek hakkı bulunan ......
nin üzerine düşen edimi yerine getirmediği gerekçesiyle davanın kabulüne ve ... kaydının her türlü sınırlandırmadan (haciz, ipotek, tedbir) ari olarak iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir. Bu kararı haciz ve ipotek lehdarları temyiz etmiştir. İpotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek, halen mevcut veya ileride doğması olası bir alacağı teminat altına alır. (TMK. md. 881) İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) Türk Medeni Kanununun 856. maddesi uyarınca ... siciline tescil edilmesi gerekir. Somut olayda; ... iptal ve tesciline karar verilen 6 numaralı bağımsız bölüm üzerindeki haciz ve ipotek lehdarlarının kötü niyetli olduklarına ilişkin bir iddia ve bu yönde bir ispat bulunmamaktadır....
Bir ayni hak tapuya yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ise ayni hakkı zedelenen kişi bunun düzeltilmesini isteyebileceği gibi tapu memuru da re’sen hakime başvurarak düzeltme isteyebilir. Tapu Sicil Tüzüğünün 85. maddesinde de kütük üzerindeki belgelere aykırı tescil veya yazımın düzeltilebilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması, yazılı olur olmadığı takdirde düzeltmenin yapılması için Defterdarlık veya Malmüdürlüğünden dava açılmasının talep edilebileceği, Hazine avukatı bulunmayan yerlerde de tapu sicil müdürlüğü tarafından re'sen dava açılabileceği hükmü getirilmiştir. Bu hüküm uyarınca tapu sicil müdürlüğünün terkin edilen ipoteğin kayda yeniden işlenmesi için dava açma hakkının varlığı söylenebilir. Ancak; davacı tarafın da iddia ettiği gibi ipotek bedeli ödendikten sonra kayıttan terkin edilen ipoteğin mülkiyet sahibi bu bedeli ödememiş gibi yeniden ipoteğin tapuya tescil edilmesi mümkün değildir....
Mad. 18 uygulaması sonucu oluşturulmuş ve davalılar adına tescil görerek kesinleştiğini, ancak o adada hisseli parseli olan müvekkilinin adına da davalı parseli üzerine 15 m2 karşılığı olmak üzere eski Türk Lirası karşılığı 1.500,00 TL miktarlı ipotek konulduğunu ve bu ipoteğin de kesinleştiğini kesinleşen kayıtlar 04/04/1996 tarihinde tapuya tescil edildiğini, aradan geçen uzun süre taşınmazın kazandığı değer ve enflasyan göz önüne alındığında 15 m2 karşılığı olarak tapuya tescil edilen ipotek bedelinin komik denecek kadar düşük kalmış ve davalıya 15/09/2017 tarihli iadeli taahhütlü mektupla ihtarat yapıldığını, taşınmaz üzerindeki davacı lehine konulan 152 karşılığı ipotek bedelinin güne uyarlanarak fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıypa toplam ipotek bedelinin 7.500,00 TL olarak güne uyarlanmasını dava e talep etmiştir. Davalı taraf savunma yapmamıştır....
Mad. 18 uygulaması sonucu oluşturulmuş ve davalılar adına tescil görerek kesinleştiğini, ancak o adada hisseli parseli olan müvekkilinin adına da davalı parseli üzerine 15 m2 karşılığı olmak üzere eski Türk Lirası karşılığı 1.500,00 TL miktarlı ipotek konulduğunu ve bu ipoteğin de kesinleştiğini kesinleşen kayıtlar 04/04/1996 tarihinde tapuya tescil edildiğini, aradan geçen uzun süre taşınmazın kazandığı değer ve enflasyan göz önüne alındığında 15 m2 karşılığı olarak tapuya tescil edilen ipotek bedelinin komik denecek kadar düşük kalmış ve davalıya 15/09/2017 tarihli iadeli taahhütlü mektupla ihtarat yapıldığını, taşınmaz üzerindeki davacı lehine konulan 152 karşılığı ipotek bedelinin güne uyarlanarak fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıypa toplam ipotek bedelinin 7.500,00 TL olarak güne uyarlanmasını dava e talep etmiştir. Davalı taraf savunma yapmamıştır....
Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”, 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.”, 1024/3. maddesinde, “ Böyle bir tescil yüzünden ayni hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyi niyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır....
