Davalı vekili, Rekabet Kurulu’nun kararları gereği yasal zorunluluk nedeniyle intifa hakkının geçersiz hale geldiğini, davalıya affedilecek bir kusur ve kabahat olmadığını, davalının ödemelerini yaptığı, herhangi bir borcu bulunmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada, davalıya ait taşınmaz üzerine davacı lehine 05.12.2003 tarihinde 10 yıl süreli tesis edilen intifa hakkının, Rekabet Kurulu kararları doğrultusunda süresinden önce sona erdiği, intifa hakkı bedelinin kullanılmayan süreye isabet eden kısmının mahkemece benimsenen bilirkişi raporu ile 32.132- USD olarak tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne 32.132 USD'nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya dair istemin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir....
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucunun iki numaralı bendinde “davalılardan ...'ın 1/6 hissesi üzerindeki intifa hakkının satış sonucunda diğer davalı ...'ın 1/6 hissesinin çıplak mülkiyetine düşecek bedel üzerinde devam etmesine” ibaresinin çıkartılarak yerine "davalılardan ...'ın 1/6 hisse üzerindeki intifa hakkının satış sonucunda diğer davalı ...'ın 1/6 payına düşecek bedel üzerinde devam etmesine" ibaresinin eklenmek suretiyle düzeltilmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 17.04.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki intifa hakkının terkini isteminin iptali ve intifa hakkının yeniden tescili davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava intifa hakkının terkini işleminin iptali ve yeniden intifa hakkının tescili isteğine ilişkin olup, davacı ...'in Bayındır Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/263 Esas, 2013/402 Karar sayılı kararı ile, akıl hastalığı nedeniyle kısıtlandığı, kendisine ...'ın vasi olarak tayin edildiği, ancak davacının kısıtlı olmasına rağmen kararı bizzat temyiz etmiş olduğu anlaşılmakla, mahkemece vasiye açıklamalı tebliğat çıkartılarak, temyiz dilekçesine muvafakatı sağlandıktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 26.09.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Bu raporda; Bedelli intifaya satış, bedelsiz intifaya bağış hükümlerinin uygulandığı, intifa hakkı tesisinde; ilgili belediyece bildirilen emlak beyan değerinden az olmamak üzere bildirilen bedel üzerinden binde 20 oranında harç tahsil edildiği, sermaye değer tespiti için açılan davada yapılan inceleme ile talep edilen taşınmazların (10) yıllık intifa hakkının ayni sermaye değerinin hesaplamasında; Taşınmaz malikinin taşınmazının çıplak mülkiyeti ile intifa (kullanma) hakkını ayrı tutarak, aynı işlemde çıplak mülkiyetini farklı kişi ya da kişilere satması, intifa (kullanma) hakkını da başka kişi ya da kişilere tanınabileceğini, intifa hakkı bedelli tesis edilecek ise değerin 2/...ü üzerinden lehine intifa hakkı tesis edilenden her yıl belirlenen oranla tapu harcı tahsil edileceğini bildirmiştir. Buna göre; Sıra No Ada / Parsel Rayiç Değeri İntifa Hakkı Değeri (2/3) 1 ... Ada / ... Parsel 16.512.000,00 11.008.000,00 2 ... Ada /... Parsel 20.447.592,00 13.631.728,00 3 ......
Bu raporda; Bedelli intifaya satış, bedelsiz intifaya bağış hükümlerinin uygulandığı, intifa hakkı tesisinde; ilgili belediyece bildirilen emlak beyan değerinden az olmamak üzere bildirilen bedel üzerinden binde 20 oranında harç tahsil edildiği, sermaye değer tespiti için açılan davada yapılan inceleme ile talep edilen taşınmazların (10) yıllık intifa hakkının ayni sermaye değerinin hesaplamasında; Taşınmaz malikinin taşınmazının çıplak mülkiyeti ile intifa (kullanma) hakkını ayrı tutarak, aynı işlemde çıplak mülkiyetini farklı kişi ya da kişilere satması, intifa (kullanma) hakkını da başka kişi ya da kişilere tanınabileceğini, intifa hakkı bedelli tesis edilecek ise değerin 2/...ü üzerinden lehine intifa hakkı tesis edilenden her yıl belirlenen oranla tapu harcı tahsil edileceğini bildirmiştir. Buna göre; Sıra No Ada / Parsel Rayiç Değeri İntifa Hakkı Değeri (2/3) 1 ... Ada / ... Parsel 16.512.000,00 11.008.000,00 2 ... Ada /... Parsel 20.447.592,00 13.631.728,00 3 ......
Şti. vekili, Rekabet Kurulu kararı ile taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin ve bağlı olduğu sözleşme niteliğindeki intifa hakkının 05/04/2011 tarihinde geçersiz hale geldiğini, müvekkiline ödenen bir intifa bedeli de olmadığından iade edilecek bir bedelin de bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir. Davalılar Emtaş Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili, davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılmadığını, kendi rızası ile intifa hakkını terkin ettiren davacının sonrasında zarara uğradığını ileri sürerek işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir. Davalı ...'a usulüne uygun dava dilekçesi tebliğine rağmen davaya cevap vermediği gibi yargılamaya da katılmamıştır....
Türk Medeni Kanununun 794.maddesince intifa hakkı hak sahibine konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlayan tapu kütüğüne tescil ile kurulan tescil işlemi tamamlanınca da herkese karşı ileri sürülebilen kişi ile sıkı sıkıya ilişkili haklardandır. İntifa hakkının sona ermesinin nedenleri Türk Medeni Kanununun 796.maddesinde sıralanmıştır. Buna göre intifa hakkı konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vaz geçmesi yada ölümü gibi diğer sona erme sebepleri taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi tanır. Somut olaya gelince; Davada, yukarıda sayılan taşınmazların maliki olan ...’ın mirasçısı olan davacı, mirasçılardan annesini davalı göstermek suretiyle murisi ... ile davalı arasındaki intifa sözleşmesinin muvazaalı düzenlendiğini ileri sürmüştür....
Rekabet Kurulu'nun bu duyurusundan sonra, protokol ile intifa süresinin de bayilik sözleşmesi ile uyumlu hale getirileceği kararlaştırılmış olup en nihayetinde davaya konu Karabük İli, Merkez İlçesi ... Mah., ... mevki, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde Karabük Tapu Müdürlüğünün 03/07/2008 tarih ve ... YN'lu işlem ile 15 yıl süre ile davacı lehine tesis edilen intifa hakkı, 22/12/2015 tarih ve ... YN'lu tescil işlem belgesinde davacı vekilinin "... Taşınmaz üzerinde bulunan intifa hakkının süresi dolduğundan/kendi isteğim ile terkinini talep ederim." şeklindeki beyanı sonucu terkin edilmiştir. Davacı tarafça, intifa bedelinin kullanılmayan kısmına karşılık gelen kısmının iadesine karar verilmesi istemiyle eldeki dava açılmıştır. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, "avalının sebepsiz zenginleştiği ve almış olduğu intifa bedelii kullanılmayan süresine denk gelen kısım itibari ile iade etmesi gerektiği sonucuna varılmıştır....
Aynı Yasanın 795'nci maddesi gereğince de, intifa hakkı taşınırlarda zilyetleğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda ise tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine bir düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır. Kanuni intifa hakları hariç, intifa hakkı tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Başka bir ifade ile, taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasında (TMK. m. 705) olduğu gibi, intifa hakkının kazanılması için tapuya tescil zorunludur. Tescil, bunu amaçlayan resmi şekilde düzenlenmiş bir sözleşmenin varlığını gerektirir. Resmi şekil, intifa sözleşmesinin geçerlililik (sıhhat) koşuludur. Taraflar bu sözleşmeyle, hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceğini de kararlaştırabilirler. Olayda, taraflar arasında, intifa hakkı tesisine ilişkin tapu memurunca resmi şekilde yapılmış bir sözleşme bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki irtifak (intifa) hakkının kaldırılması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacılar vekili, müvekkili ... Petrol şirketinin intifa konusu arsa üzerinde kurulu işletmenin müşterisi ve intifa alacaklısı davalı şirketin bayisi olduğunu, davacılar Recep ve ...’in intifa konusu taşınmazın malikleri bulunduklarını, davacıların babası ... ile bayilik ilişkisinin 1979 yılında başladığını, müvekkillerinin sözleşme kapsamında tüm edimlerini yerine getirmelerine rağmen, davalı şirketin yükümlülüklerini ifa etmediğini, intifa hakkının davacılar aleyhine zarar getirdiğini, davalı şirketten istenilen taleplerin reddedildiğini ileri sürerek intifa hakkının hükmen kaldırılmasını talep ve dava etmiştir....
