Uyuşmazlık takip borçlusuna karşı açılan menfi tespit davasından takip alacaklısının hukukunu etkileyecek şekilde tedbir kararı verilip verilemeyeceğine ilişkindir. Davacı tarafından takip borçlusuna karşı İİK.’nun 72. Maddesi kapsamında menfi tespit davası açılması mümkün ise de açılan bu dava üzerine takip alacaklısının hukukunu ilgilendirecek şekilde tedbir kararı verilmesi mümkün değildir. Bu sebeple gerekçesi itiba- rıyla hatalı olmakla birlikte sonuç itibarıyla doğru olduğundan, davacının istinaf talebinin reddine karar vermek gerekmiştir. Sonuç olarak; davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden HMK m. 353/1-b-1. gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerektiği anlaşıldığından aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/534 Esas KARAR NO : 2024/360 DAVA : İflas (Doğrudan Alacaklı Tarafından Talep Edilen İflas (İİK 177)) DAVA TARİHİ : 18/08/2023 KARAR TARİHİ : 09/05/2024 Mahkememizde açılan davanın yapılan yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili tarafından mahkememizde açılan davanın dava dilekçesinde özetle; davalı borçlu hakkında ... 19. İcra Dairesinin... E. sayılı icra dosyası ile ilamlı icra takibi başlatıldığını, icra takibinin kesinleşmesi akabinde borçlunun üzerine kayıtlı herhangi bir taşıt aracı veya taşınmaz bulunmadığını, bu aşamaya kadar müvekkili şirket alacağının borçlu tarafça ödenmediğini belirterek davalı borçlunun iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı tarafa yargılamanın her aşamasında usulünce tebligat yapılmış olup esasa karşı beyanda bulunulmamıştır. Dava, 2004 sayılı İİK'nun 177. maddesine dayalı olarak alacaklı tarafından açılmış iflas talebine ilişkindir....
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; menfi tespit ile birlikte, davalı/alacaklı tarafından başlatılan İstanbul Anadolu 20. İcra Dairesi'nin 2021/16408 esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibinin kesinleşmiş olması nedeniyle müvekkilinin menkul ve gayrimenkullerinin üzerine hacizler eklenmesi nedeniyle İİK 72 gereğince ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İstanbul Anadolu 10. Asliye Hukuk Mahkemesi 10/02/2023 tarih, 2022/743 Esas sayılı "Davalı vekilinin 24.11.2022 tarihli tensip zaptının 7- B nolu ara kararı konulan ihtiyati tedbire itirazının reddine" ara kararı davalı tarafından istinaf edilmiştir. Davalı, itirazının reddinin doğru olmadığı gerekçeleriyle istinaf talebinde bulunmuştur. Davacı, davalı tarafından aleyhine başlatılan icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ile tedbir kararı verilmesi istemiyle eldeki davayı açmıştır....
Müdürlüğünün ... sicil numarasına kayıtlı davalı şirketin İİK. 43. maddesi gereğince iflasa tabi olduğu, davalı şirketin muamele merkezi itibariyle İİK. 154. maddesi kapsamında mahkememizin yetkili olduğu, icra emri tebliğine rağmen davalı şirket tarafından icra emrine konu borç ödenmediğinden İİK.nun 177/4 maddesi kapsamında alacaklının doğrudan doğruya iflasının talep edilebilmesine ilişkin şartın oluştuğu, mahkememizce iflas talebinin İİK 166/2. maddesinde öngörülen biçimde usulüne uygun olarak ilan edildiği, yine davacı tarafından İİK.nun 160. maddesi gereğince ilk alacaklar toplantısına kadar olan masraflar ile kanun yolları için gerekli tüm masrafın 21/07/2022 tarihinde mahkeme veznesine depo ettirildiği, İİK.nun 177/son maddesi gereğince davalı şirketin temsilcisi ...'...
Davalı vekili, davacı şirketin İİK 72.md dayalı menfi tespit davası yönünden süresi içinde yetki itirazında bulunmuş, yetkili mahkemenin İİK 72/8 md göre İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu ileri sürmüştür. Dava takipten önce, çek nedeni ile açılan menfi tespit davası olmayıp takipten sonra açılan menfi tespit davası olmakla İİK 72/8 maddesinin dikkate alınması gerekir. İİK 72/8.md uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davaları takibi yapan icra dairelerinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davaya esas takip; İstanbul Anadolu ...İcra Müdürlüğü'nün ... E sayılı dosyasıdır. Davalının Pendik adresi ise İstanbul Anadolu adliyesinin yargı çevresindedir. Bu durumda davacı ... Ltd Şti'nin İİK 72 md. dayalı olarak açtığı menfi tespit davasının bu davanın tefriki ile yetki itirazının kabulü gerekirken reddi yerinde görülmemiştir. Diğer davacı ...'...
Davalı vekili, davacı şirketin İİK 72.md dayalı menfi tespit davası yönünden süresi içinde yetki itirazında bulunmuş, yetkili mahkemenin İİK 72/8 md göre İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu ileri sürmüştür. Dava takipten önce, çek nedeni ile açılan menfi tespit davası olmayıp takipten sonra açılan menfi tespit davası olmakla İİK 72/8 maddesinin dikkate alınması gerekir. İİK 72/8.md uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davaları takibi yapan icra dairelerinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davaya esas takip; İstanbul Anadolu 22.İcra Müdürlüğü'nün 2017/21257 E sayılı dosyasıdır. Davalının Pendik adresi ise İstanbul Anadolu adliyesinin yargı çevresindedir. Bu durumda davacı Yılmaz Döküm..Ltd Şti'nin İİK 72 md. dayalı olarak açtığı menfi tespit davasının bu davanın tefriki ile yetki itirazının kabulü gerekirken reddi yerinde görülmemiştir....
İncelenen davacı talebi ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirilmiş ve davacı talebinin İİK 89/3 maddesi uyarınca açılan menfi tespit talebine ilişkin olduğu saptanmıştır. İİK 89/3 maddesi gereğince açılan menfi tespit davalarında genel kurallara göre görevli mahkemenin belirlenmesi gerekir. 6100 HMK 2. maddesinin 1. fıkrası gereğince mal varlığı haklarına ilişkin davalarla şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemeleri'dir....
Mahkemece ihtiyati haciz isteyenin aleyhine açılan davadan bilgi verilmediği, alacağın tespitinin yargılamayı gerektirdiği gerekçesiyle ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiş, karar ihtiyati haciz isteyen vekilince temyiz edilmiştir. İhtiyati hacze itiraz sebepleri İİK 265/1 maddesinde düzenlenmiştir. Somut olayda ileri sürülen sebepler İİK 265/1 maddesindeki sebeplerden değildir. Bu durumda ihtiyati haciz kararına yönelik itirazın reddi gerekirken yargılamada ileri sürülecek sebeplere dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 24/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
- K A R A R - Dava, İİK.’nun 72/7. maddesinde düzenlenen borçlu olunmadığı halde icra tehdidi altında ödenmek zorunda kalınan bedelin iadesi için açılan istirdat davasıdır. İİK.’nun 72/7. maddesi uyarınca istirdat davası, borçlunun borçlu olmadığı bir parayı icra tehdidi altında ödediği tarihten itibaren bir yıl içinde açılabilir. Bu süre zamanaşımı süresi olmayıp hak düşürücü süre niteliğindedir. Bunun sonucu olarak mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Somut olayda davacı-borçlu tarafından icra dosyasına 07.01.2011 tarihinde ödeme yapılmış, görülmekte olan dava ise 20.03.2012 tarihinde açılmıştır. Hal böyle olunca ödeme tarihiyle dava tarihi arasında İİK.’nun 72/7. maddesinde öngörülen bir yıllık hak düşürücü sürenin dolmuş olması nedeniyle mahkemece davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
İcra MahkemesiTARİHİ : 23/11/2005NUMARASI : 2005/738-768 Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :Mahkemece İİK’ nun 72/3. maddesine göre verilen tedbir kararı uyarınca borçlu icra müdürlüğünün hesap ettiği tüm dosya borcunu mahkemenin takdir ettiği %15 teminatı ile birlikte icra veznesine ödemiştir. Borcun tamamı icra veznesine ödendiğinden takibin devamı mümkün değildir. İİK’ nun 72/4. maddesinde açılan davanın alacaklı lehine sonuçlanması halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almaktan doğan zararını gösterilen teminattan alacağından ve bu husus mahkemece takdir edilip karara bağlanacağından icra müdürünün oluşan borç tutarını karşılayacak tutarda borçlunun menkul mallar üzerindeki haczin devamı yönündeki kararı yerinde değildir....
