İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 27/04/2022 NUMARASI : 2019/244 2022/283 DAVA KONUSU : İş (Sigortalının Aylığa Hak Sahipliğinin Belirlenmesi İstemli) KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkilinin tarım ve hayvancılık işi ile uğraşmakta olup, belirli yıllar arasında üretip satmış olduğu ürünlerden elde ettiği kazançtan prim tevkifatı yapıldığını, yapılan bu tevkiafata dayanarak davalı Kuruma başvurduğunu, davalı kurumun ise müvekkiline göndermiş olduğu 07/59330513- Tar-83580 sayılı evrak ile "tevkifat listesinde ismi kayıtlı Halil Alkan'ın T.C....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, 1479 sayılı Kanun hükümleri gereğince sigortalı eş ve baba üzerinden hak sahibi sıfatıyla çift ölüm aylığına hak kazanıldığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün davalı ... avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 25.02.2000 günü yaşamını yitiren sigortalı eşi üzerinden 1479 sayılı Kanun hükümleri gereğince kendisine ölüm sigortasından aylık bağlanan davacı hak sahibinin, bu kez 1976 yılında ölen anılan Kanuna tabi sigortalı babası üzerinden de ölüm aylığı bağlanması için 2012 yılının Nisan ayında yaptığı başvurunun davalı Kurumca reddedilmesinden sonra işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır....
Bu maddeye göre aylığa hak kazananların diğer mevzuata göre de aylığa hak kazanması halinde, tercih ettikleri aylıkları, Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı müracaatlarını takip eden ay başından itibaren ödenir, diğer aylıkları sürekli olarak kesilir. Ancak, iki yönden aylığa aynı zamanda hak kazananlara, müstehak oldukları tarihten itibaren fazla aylıkları ödenir. Tercih ettikleri aylıklarını alanlar, yeniden Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurdukları tarihi izleyen ay başından itibaren bu isteklerinden dönebilirler. Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen bu aylıklar her yıl sonunda faturası karşılığında Maliye Bakanlığından tahsil edilir. Bu madde kapsamına girenlerin ilgili valiliğe müracaatı üzerine valilik tarafından tanzim edilecek aylık bağlanmaya ilişkin belgeler Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilir.” denilmektedir....
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve “Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması” başlığını taşıyan 34. maddesinde, sigortalının evli olmayan, boşanan, dul kalan kızlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi, bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olma koşullarına bağlanmış, “Aylık ve gelirlerin birleşmesi” başlıklı 54. maddede ise bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda, hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığının bağlanacağı hüküm altına alınmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı, 28/10/2010 tarihinden itibaren emekliliğe hak kazandığının tespitine, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, davacının tahsis talebinin reddine ilişkin Kurum işleminin iptali ile davacının 28.10.2010 tarihinden itibaren emekliliğe hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulü ile davalı Kurumun 09.03.2011 tarihli işleminin iptaline,davacının 28.10.2010 tarihi itibariyle emekliliğe hak kazandığının tespitine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi Trafik kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli aylığın rücuan tahsili davasının yapılan yargılanması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle isteğin kısmen kubulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar avukatlarınnca istenilmesi ve davalı Avukatınca duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05.03.2013 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı adına Av. ... ile karşı taraf adına Avukat ... geldiler....
Gerçekten 1479 sayılı Yasa’nın 35. maddesine göre sigortalının tam yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi için 25 tam yıl prim ödemesi şarttır, aynı Yasa’nın Geçiçi 10. maddesine göre ise; 15 yıl prim ödeme gün sayısı bulunan ve 55 yaşını dolduran erkeklerin kısmi yaşlılık aylına hak kazanacakları açıktır. Mahkemece davacının tarım ... sigortalılığının tespitine dair verilen karar yerinde ise de; yaşı da nazara alındığında 25 yıl prim ödeme gün sayısı bulunmadığından kısmi aylığa hak kazandığının tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K’nun 438/7.maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacılar. murisinin askerlik borçlanması ile birlikte aylığa hak kazandıklarının tespitiyle aksine kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, davacıların 23.03.2014 tarihinde vefat eden murisinden dolayı ölüm aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir....
Hak sahiplerine yönelik ölüm aylığı tahsisinde sosyal güvenlik hukuku ilkelerine göre sigortalının yaşamını yitirdiği tarih itibari ile yürürlükte olan yasal düzenlemenin uygulanması zorunlu bulunmaktadır. Davacı murisinin ölüm tarihi olan 08.01.2011 tarihinde 5510 sayılı Yasa yürürlüktedir. 5510 sayılı Yasa'nın "Ölüm sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları " başlıklı 32/2-a maddesinde, Ölüm aylığının en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanacağı belirtilmiştir....
KARŞI OY Ölüm aylıklarına hak kazanılma şartları sigortalının ölüm tarihinde (hakkı doğuran olay) yürürlükte bulunan Yasa hükümlerine göre belirlenir. Somut olaydaki uyuşmazlığın yasal dayanağı babanın ölüm tarihi olan 07/02/1983'te yürürlükte bulunan 02/09/1971 tarihli 1479 sayılı yasanın 46. maddesidir. Bu yasanın 2. ve 3. fıkralarının etkisi 24/08/2000 tarihli 619 sayılı kanun hükmündeki kararnamenin yürürlük tarihine kadar devam edecektir. 02/09/1971 tarihli 1479 sayılı yasanın 46. maddesinin 2. fıkrasında ''Sigortalının kız cocukları evlenirse bağlanan aylık kesilir....
