Mahkemece, ön alım bedeli ön inceleme tarihi itibariyle depo ettirilmemiş, satış tarihinden yaklaşık 2 yıl sonra bir kısmının, yaklaşık 9 yıl sonra da kalan kısmının mahkeme veznesine yatırılmasına ilişkin depo kararları verilerek satış bedelinin değerinde meydana gelen azalmanın önüne geçilmemiştir. Resmi satış sözleşmesindeki ön alım bedelinin makul süre içerisinde depo edilmemesi ve vadeli bir mevduat hesabında değerlendirilmemesi nedeniyle pay satın alan davalıyı fakirleştirecek, ön alım hakkını kullanan davacıyı amaç dışında zenginleştirecek yorum ve sonuçlardan kaçınılmalıdır. Hakkın kullanılması hiçbir zaman davalının zararına olmamalıdır....
Ön alım hakkını kullanan birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine tarımsal arazinin devrine karar verileceği Yasa'nın 8/İ-2 nci bent son cümlesi ile belirtilmiş ise, de ön alım hakkını kullanan sınırdaş tarımsal arazi malikinin birden fazla olmaması hâlinde tarımsal bütünlük oluşturması gerektiğine dair bir koşul konulmamıştır. Bunun yanında anılan Yasa hükmünde ön alım hakkını devir yolu ile kullanan davacıya ait taşınmazın ve ön alıma konu taşınmazın ... gelirli arazi büyüklüğünün altında olması gerektiğine dair bir koşul da öngörülmemiştir. Sayın çoğunluğun, Yasa'nın metninden anlaşılmayan hususta genişletici yorum ile taşınmazın asgari bölünmez büyüklüğü üzerinde kaldığından ön alım hakkının kullanılamayacağı şeklindeki kararına katılmıyoruz....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Paylı mülkiyet nedeniyle doğan yasal ön alım hakkı, ancak paylı mülkiyet ilişkisi devam ettiği sürece söz konusudur. Ön alım davalarında davacı açısından paydaşlığın yargılama sonuna kadar devam etmesi dava şartıdır. Bu nedenle dava konusu taşınmazda payı kalmayan davacının dava hakkı ortadan kalkar. Zira ön alım hakkının konuluş amacı paydaş olmayan üçüncü kişinin ortaklığa girmesine engel olmaktır. Paylı mülkiyete tabi bir taşınmazda payın üçüncü kişiye satılması halinde diğer paydaşlar ön alım hakkını kullanabilecektir. Satış tarihinde paydaş olan ön alım hakkı sahibinin (davacının) paydaşlığının, karar kesinleşinceye kadar devam etmesi gerekir....
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu komşu parselin tamamının satışının söz konusu olmayıp pay satışının söz konusu olduğu, taşınmazda pay satışında yasal ön alım hakkını düzenleyen 4721 sayılı TMK'nın 732 nci maddesi uyarınca diğer paydaşların ön alım hakkını kullanabileceği, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'na, 8/İ maddesi ile tarımsal arazilerin tamamının satılması hâlinde sınırdaş tarımsal arazi maliklerinin de ön alım hakkına sahip olduklarının öngörüldüğü, tarımsal arazilerde pay satışı nedeniyle ön alım hakkının tanınmasının söz konusu olmadığı gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvuru talebinin reddine karar verilmiştir. V. TEMYİZ A. Temyiz Yoluna Başvuranlar Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. B....
tan satın aldığı 2/7 hisseye yönelik ön alım hakkı kullanıldığı ... ön alım davasının davalısı ön alım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında ön alım hakkı kullanılamayacağı ... davalıların miras bırakanı ...'ın davaya konu satış işlemiyle satın aldığı 1/7 paya yönelik ön alım hakkı kullanılmadığından davalıların miras bırakanı bu işlemle taşınmazda paydaş olduğu... paydaşın paydaş aleyhine ön alım hakkı kullanılması mümkün olmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği ..." gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, Mahkeme kararının bozulmasına, dosyanın kararı veren Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. B....
in kendisinin de paydaşı olduğu taşınmazı satın alması nedeniyle adı geçen davalı hakkında ön alım davası açtıklarını, ancak adı geçen davalının bu taşınmazın bir kısım payını ön alım davası açtıldıktan sonra muvazaalı olarak diğer davalı ...'a sattığını öne sürerek tapu kaydının iptalini ve kendisi adına tapuya tescilini talep etmiş, yargılama sırasında da ön alım davası da iş bu dava dosyası ile birleştirilmiştir. Bu durumda temyize konu edilen davanın kaynağını ön alım davası oluşturmakta olup, hükme yönelik temyiz itirazlarını inceleme görevi Yargıtay Yüksek 14. Hukuk Dairesine ait olmakla temyiz incelemesi yapılmak üzere dava dosyasının anılan daire başkanlığına gönderilmesi gerekirse de aynı daire tarafından da gönderme kararı verilmiş olduğundan temyiz inceleme yerinin belirlenmesi için dosyanın Yargıtay Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmek üzere Yargıtay Yüksek 1.Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 30.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun); a) "Ön alım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 inci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar ön alım hakkını kullanabilirler." b) "Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: "Cebrî artırmayla satışlarda ön alım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta ön alım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir....
Davacı taraf, trampa işleminin muvazaalı yapıldığını iddia etmiş ise de 27.03.2014 tarihli trampa işlemine karşı ön alım hakkını kullandığını belirtmemiş, sadece 01.04.2014 tarihli ve 03.04.2014 tarihli satış işlemlerine karşı ön alım hakkını kullandığını beyan etmiştir. Mahkemece her ne kadar trampa işleminde muvazaa olduğu kabul edilmişse de, davacının tanık olarak dinlenen oğlunun görgüye dayalı olmayan beyanı tek başına muvazaanın kanıtlanması için yeterli değildir. O halde, 27.03.2014 tarihli trampa işleminin gerçekte satış olduğu ispatlanamadığından ayrıca davacı 27.03.2014 tarihli bu işleme karşı ön alım hakkını kullanmadığından, davalının taşınmazda trampa işleminden sonra edindiği hisselere yönelik ön alım hakkına dayalı davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. b.Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz....
Mahkemelerce, ön inceleme tarihi itibariyle resmi senetteki bedelin, satış masraflarıyla birlikte, vadeli bir mevduat hesabında depo edilmesine karar verilerek yargılama sürecinin uzaması nedeniyle ön alım bedelinde meydana gelecek değer kaybının önüne geçilmesi sağlanmış olacaktır. O halde mahkemece yapılması gereken, konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli şekilde rapor alınarak; 25.08.2015 tarihli ikinci satışa ilişkin resmi senette yazılı, satış bedeli ile tapu masrafı toplamı olan 224.400,00 TL'nin ön inceleme tarihi olan 01.04.2016 tarihinden başlayarak bilirkişi incelemesi yapılan tarihe kadar nemalandırılması halinde ulaşacağı değer belirlenerek, bu miktardan depo edilen ve bankada mevcut bulunan (nemalı veya nemasız) miktarlar çıkarılarak aradaki farkın da depo edilen ön alım bedeline ilavesi suretiyle depo kararı vermektir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun); a)"Ön alım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 inci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar ön alım hakkını kullanabilirler. " b)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda ön alım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta ön alım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Ön alım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer."...
