"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlığın, yersiz ödenen bakım parasının sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda yasal faizi ile birlikte tahsiline ilişkin olduğu, davada 5510 sayılı Kanunun uygulama yeri bulunmadığı gibi, uyuşmazlığın 5510 sayılı Kanunun uygulanmasından kaynaklandığını ortaya koyacak yasada başka bir hüküm de mevcut değildir. Aksine, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan bu davanın yasal dayanağı Borçlar Kanununun maddeleri olduğu, davanın genel görevli asliye hukuk mahkemesinde görülmesi ve Yargıtay Hukuk ve Ceza Daireleri İş Bölümü Üçüncü Hukuk Dairesi Başlılıklı 1. maddesinde “Kararı veren mahkemenin sıfatına, nitelendirmesine ve sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, geçersiz sözleşmeden kaynaklanan (sebepsiz zenginleşmeden)” kaynaklı davalarda görevli olduğu belirtildiğinden, konunun sebepsiz zenginleşme hükümlerini ilgilendirdiğinden, dosyanın 3....
Dava, yersiz ödenenin, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir. Somut olayda; temyize konu uyuşmazlık; yersiz ödendiği iddia edilen dava konusu paranın sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda davalılardan geri istenip istenemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının, geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Kural olarak zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır....
'a sehven 16.627,00TL tazminat bedeli ödendiğini, davalıya fazla ödenen 3.127,00TL tutarında sebepsiz zenginleştiğini, fazla ödenen tutarın iadesi için talep mektubu gönderilmesine rağmen ödeme yapılmadığını, fazla ödenen hasar bedelinin iadesi için ....İcra Dairesi'nin 2021/... Esas sayılı dosyası üzerinden takip başlatıldığını, söz konusu takibe davalı tarafından itiraz edildiğini, takibin durduğunu beyanla icra takibine yapılan itirazın iptalini, davalı aleyhine %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalıya dava dilekçesi ve ekleri usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş ise de, davalı tarafından dosyaya cevap dilekçesi ibraz edilmemiştir. Dava; sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacağın tahsili talebiyle başlatılan ilamsız icra takibinde itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı taraf, fazladan ödenen sigorta tazminatının sebepsiz zenginleşme hükümlerine istinaden iadesi talebiyle ....İcra Müdürlüğünün 2021/......
Ortada, salt hatalı ödeme işlemi bulunmakla, idarenin bu işlem nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak, genel mahkemede dava açması olanaklıdır. Ortada bir şart tasarruf bulunmadığından, şart tasarrufun varlığı halinde uygulanacak ilkelerin somut olay yönüyle uygulama yeri yoktur.Hal böyle olunca, hiçbir hukuki dayanağı olmayan, şart tasarrufa da konu olmayan hatalı ödemelerin, Borçlar Hukukunun sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri alınmasına karar verilmesi gerekir. (H.G.K.01.03.2012 gün ve 3-809 E-125 K.) Mahkemece; dava konusu yapılan ödemelerin, hatalı ve mevzuata aykırı olarak ödenip ödenmediği araştırılmadan ve bu konuda bilirkişi raporu alınmadan davanın kabulüne karar verilmiştir....
KARAR : Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği'nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 713/2 nci maddesi gereğince, kayıt malikinin ölü olması nedeniyle taşınmazın bir kısmında mülkiyetin kazanılmış olduğunun tespiti ile taşınmazın kamulaştırılması nedeniyle bu kısım için ödenen kamulaştırma bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince tahsili isteğine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay (7). Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY (7)....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; huzurdaki davada taraflar arasında tapulu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersiz olup geçersiz sözleşmeye dayalı olarak davcının, davalıya ödemiş olduğu 54.600,00 EURO’nun sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince aynen istirdatı gerektiğini belirterek, ilk derece mahkemesi kararının belirtilen şekilde düzeltilerek, 54.660,00 Euronun sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre aynen, fiili ödeme tarihindeki TC Merkez Bankası Efektif Satış üzerinden hesaplanacak TL karşılığının, davalının ihtarname ile temerrüde düştüğü 07/10/2018 tarihinden işleyecek, devlet bankalarınca EURO ile açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödenen en yüksek faiz oranında faiz ile birlikte davalıdan istirdatına karar verilmesini talep etmiştir....
Davalıların murisinin hukuki işlem ehliyetinin bulunmaması nedeniyle satış işlemi TMK'nun 15. maddesi uyarınca geçersizdir. Bu takdirde geçersiz sayılan işlem nedeniyle verilen satış bedelinin iadesi, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalılardan talep edilebilir. Davalıların iade yükümlülüğü, sebepsiz zenginleşme hükümlerine tabi olmakla birlikte, iptal edilen satışı yapan davalılar murisinin hukuki ehliyeti bulunmayan bir kişi olması nedeniyle, davalıların iade sorumluluğunun kapsamı ellerinde bulunan miktarla sınırlıdır. Bir başka anlatımla, davalılar, murislerine verilen satış parasından kendilerine intikal eden bir miktar var ise bu miktardan sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca sorumludurlar(Aynı yönde Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2007/12790 E.2008/4436 K., 2008/6831 E. 13985 K ve 2012/16344 E. 26001 K, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 2013/4532 E. 6372 K., 2014/612 E. 7368 K., 2015/10700 E. 15907 K. sayılı ilamları). Somut olayda; davalılardan ... ve ..., ... 2....
Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 77 ve devamı maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
Sulh Hukuk Mahkemesi ise uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat istemine ilişkin olduğu, uyuşmazlıkta Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerinin değil, genel hükümlerin uygulanması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun Ek 1. maddesinde; bu kanunun uygulanmasından doğacak her türlü anlaşmazlığa sulh mahkemelerinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmazda kat irtifakı kurulmuş olduğu anlaşılmıştır. Davacı, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu gereğince ödenen aidatların hesabının yapılarak fazla ödeme yapılmış ise fazla ödenen kısmın istirdatı istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Bu halde, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanundan kaynaklanan uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 5....
Sulh Hukuk Mahkemesince, uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat istemine ilişkin olduğu, uyuşmazlıkta Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerinin değil, genel hükümlerin uygulanması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, davanın Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun Ek 1. maddesinde; bu kanunun uygulanmasından doğacak her türlü anlaşmazlığa sulh mahkemelerinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu taşınmazda kat irtifakı kurulmuş olduğu anlaşılmıştır. Davacı, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu gereğince ödenen aidatların hesabının yapılarak fazla ödeme yapılmış ise fazla ödenen kısmın istirdatı istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerinden kaynaklanmaktadır....
