HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜİTİRAZÖDEME EMRİNİN İPTALİ 6183 S. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN [ Madde 58 ] 6183 S. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN [ Madde 55 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki "ödeme emrinin iptali" davasında yapılan yargılama sonunda; (Diyarbakır İkinci İş Mahkemesi)'nce davanın kabulüne dair verilen 21.07.2009 gün ve 2009/62 E., 2009/464 K. sayılı kararın incelenmesinin davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay Yirmibirinci Hukuk Dairesi'nin 21.10.2010 gün ve 2009/13882 E., 2010/10270 K. sayılı ilamı ile; ("...Dava, davacı şirket yanında çalışan işçinin daha önce işveren olarak çalıştığı dönemdeki prim borcu nedeniyle davacı şirkete gönderilen haciz bildirisine itiraz edilmediği için Kurum tarafından gönderilen ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece istemin kabulü ile 27.11.2008 tarih 039133 sayılı ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir....
Hukuk Dairesinin 2021/916 Esas, 2021/1207 Karar sayılı ilamı) "...İtirazın iptali davasının görülebilmesi için yetkili icra müdürlüğünce usulüne uygun şekilde ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesi ve ödeme emrine borçlu tarafından usulüne uygun şekilde yapılmış itirazın bulunması gerekir. Yetkisiz icra dairesinde yapılan takipteki ödeme emrine ilişkin yetkiye itiraz yanında borca da itiraz edilmiş olsa bile yetki itirazının kabulü üzerine dosyanın gönderildiği yetkili icra dairesince yeniden ödeme emri çıkarılacak olup itiraz üzerine takibin durması için tebliğ edilen yeni ödeme emrine de ayrıca itiraz edilmesi gerekir. Yetkisiz icra dairesinde yapılan borca itiraz yetkili icra dairesinde çıkartılan ödeme emri bakımından sonuç doğurmaz. Bu nedenle yeni ödeme emrine itiraz edilmemiş olması halinde takip kesinleşir....
Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16/03/2021 tarih ve 2017/(6)8- 2340 Esas, 2021/261 Karar sayılı ilamında belirtiği üzere "Borçlu kiracı, ödeme emrine süresi içinde itiraz ederek icra dairesine bildirmesi gereken itiraz sebebini, yani kira borcunu ödeme emrinin tebliğinden (veya takipten) önce ödemiş olduğunu, icra mahkemesinde ileri süremez ve icra mahkemesi böyle bir itirazı inceleyemez. Bu hâlde, icra mahkemesinin inceleme yetkisi, İİK’nın 269/a madde hükmünde açıkça belirtildiği gibi, borçlu kiracının ihtar (ödeme) süresi içinde kira borcunu ödeyip ödemediği konusu ile sınırlıdır. İcra mahkemesinin, süresi içinde ödeme emrine itiraz etmemiş olan borçlunun ödeme emrinin tebliğinden önce kira borcunu ödeyip ödemediğini inceleme yetkisi yoktur. İcra mahkemesi, bu hususu ancak borçlu kiracının süresi içinde ödeme emrine itiraz ederek kira borcunu ödemiş olduğunu (icra dairesine) bildirmiş olması hâlinde ( İİK m. 269/c) inceleyebilir....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı borçlunun itirazını ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 5 günlük yasal süre içerisinde yapmadığını, bononun davacı/borçlu tarafından keşide edildiğini, borçlunun takip konusu senetteki alacak miktarını ödemediğini beyan ederek davanın reddi ile tazminata karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi; örnek 10 ödeme emrinin davacı borçluya 04/12/2019 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun başvurusunun yasal 5 günlük süre geçtikten sonra 16/12/2019 tarihinde yapılmış olması nedeniyle davanın süre aşımından reddine vermiştir....
İcra Müdürlüğünün 2020/6262 Esas sayılı dosyası ile müvekkili şirket aleyhine icra takibi başlatıldığını, ödeme emrinin 04/08/2020 tarihinde tebliğ edildiğini, ödeme emrinin okunaklı gönderilmediğini, müvekkilinin savunma hakkının kısıtlandığını, icra dairesinin IBAN bilgilerinin yazılı olmadığını, ödeme emri dayanağı olan sözleşmelerin ve serbest meslek makbuzlarının da okunaklı olmadığını, ödeme emrinin ıttıla tarihinin 03/09/2020 tarihi olduğunu, 03/09/2020 tarihinde borca itiraz edildiğini, müvekkilinin alacaklıya herhangi bir borcu olmadığını beyanla davanın kabulü ile ödeme emri tebliğ tarihinin 03/09/2020 tarihi olarak düzeltilmesine ve ödeme emrinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir....
Her ne kadar, ödeme emrinin tebliğ edildiği tarihte asliye ceza mahkemesince; vergi mahkemesinin kararının verildiği tarihte de Yargıtayca ceza kararına karşı yapılan itiraz ile bu itiraz üzerine verilen karara vaki temyiz başvurusu hakkında herhangi bir karar verilmiş değil ise de; Dairemizin 3.2.1998 gün ve E:1997/31 sayılı ara kararına cevaben ...Asliye Ceza Mahkemesince dosyaya ibraz edilen bilgi ve belgelerden, ödeme emrinin dayanağı para cezası kararına vaki itirazın reddine ilişkin ...Asliye Ceza Mahkemesinin ... gün ve E:...; K:...sayılı kararının, Yargıtay Yedinci Ceza Dairesinin ... gün ve E:...; K:...sayılı kararı ile onanarak kesinleştiğinin anlaşılması karşısında, olayda, tahsili kabil hale gelen kamu alacağı için ödeme emri düzenlenebilmesine cevaz veren hukuki nedenlerin doğduğunun kabulü gerektiğinden, ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın reddine dair mahkeme kararı sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür....
Ödeme emrinin 11.06.2015 tarihinde davalılara tebliği üzerine davalılar vekili 19.06.2015 tarihinde verdiği dilekçe ile borca itiraz etmiştir. Bunun üzerine davacı vekili icra mahkemesinden itirazın kaldırılması ile takibin devamını ve davalıların kiralanan taşınmazdan tahliyesini talep etmiştir. 1- Somut olayda borçlulara gönderilen örnek 13 ödeme emrinde itiraz süresi olan yedi gün ve yasal ödeme süresi olan otuz günün gösterilmediği görülmüştür. İ.İ.K.nun 269/1. maddesinin göndermesi ile Türk Borçlar Kanununun 315. maddesinde yer alan yasal ödeme süresi olan otuz günün ödeme emrinde gösterilmesi gerekir. Ödeme emrinde, sürelerin boş bırakılan A ve B harfi ile gösterilmesi geçerli değildir. Bu durumda borçlular adına gönderilen ödeme günü bulunmayan ödeme emrine dayanılarak tahliye istenemez....
Davalı/alacaklı tarafından davacı/borçlu aleyhine 03.04.2008 tarihinde kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe girişilmiş; örnek 10 nolu ödeme emrinin borçluya tebliğine dair belge takip dosyasında bulunmamakla birlikte, Şanlıurfa PTT Merkez Müdürlüğü'nce ödeme emrinin borçlu H....... A… …..'a 07.04.2008 tarihinde tebliğ edildiği bildirilmiştir. Davacı/borçlu İcra Mahkemesine yaptığı 18.04.2008 tarihli eldeki itirazında; icra takibinden haricen haberdar olduğunu ileri sürerek, borcun tüm fer'ileriyle birlikte ödendiği gerekçesiyle takibin iptalini istemiştir. İcra Mahkemesi, "ödeme emrinin borçluya tebliğine ilişkin mazbatanın dosyada bulunmaması nedeniyle tebligatın usulüne uygun yapılıp yapılmadığının denetlenemeyeceği, bu itibarla usulüne uygun tebligat bulunmadığından, borçlunun takipten haberdar olduğunu iddia ettiği dava tarihine göre itirazın yasal beş günlük sürede yapıldığı" gerekçesiyle, "takibin iptaline" karar vermiştir....
İcra Müdürlüğü 2018/9493 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı tarafından borçlular aleyhine 7 örnek ilamsız takip başlatıldığı, ödeme emrinin davacı/borçluya 09/08/2018 tarihinde tebliğ edildiği, yasal sürede itiraz edilmemesi üzerine takibin kesinleştiği görülmüştür. Mirasçı borçlu vekili, borçlunun Kayseri 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/2240 Esas, 2016/2113 Karar sayılı ilamı ile mirası reddettiklerini ileri sürerek ödeme emrinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Davacı- borçlu mirası redden dolayı borçlu olmadığını ileri sürdüğüne göre, başvurusu borca itiraz niteliğindedir. Borçlu borca itirazını, takibin niteliği gereği ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmesi gerekir. Somut olayda; davacı- borçluya ödeme emrinin 09/08/2018 tarihinde tebliğ edildiği, yasal süre içerisinde icra dairesine itiraz edilmediğinden takibin kesinleştiği görülmüştür....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Dava konusu olayda, davacı aleyhine ... iş yeri sicil numarası ile işlem gören iş yeri ile ilgili olarak kesilen idari para cezasından mütevellit borcun tahsili amacı ile düzenlenen ödeme emrinin ilanen tebliğ edildiği, davacının, anılan borcun zamanaşımına uğradığı iddiası ile sorumlu olmadığından bahisle ödeme emrinin iptalinin talep ettiği davada, Mahkemece davacı adına tebliğe çıkarılan ödeme emrine konu borcun zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle söz konusu ödeme emrinin davacı yönünden iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır....
