Çek, İNG Bank tarafından 08/02/2019 tarihinde takasa sunulmuş, çek iptaline ilişkin İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/40 esas sayılı dosyasında verilen ödemeden men kararı gereğince çek bedeli ödenmemiştir. Davacı, çekin kaybolduğu veya çalındığını ve davalının çeki haksız ve kötü niyetli olarak iktisap ettiğinden bahisle kendisinin yetkili hamil olduğu iddiasıyla çekin istirdatı istemiyle eldeki davayı açmıştır. Davalı kayıtlarını inceleyen bilirkişi raporunda, davalının çeki 03/05/2019 tarihinde kendinden önceki cirantaya iade ettiği tespit edilmiştir. Bu halde davalı, dava konusunu dava tarihinden sonra üçüncü kişiye devretmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 125/1....

Tüm bu açıklanan nedenlerle ve dosya kapsamına göre; yargılama sırasında zayi olduğu bildirilen dava konusu ...Şubesine ait .../.../... keşide tarihli ... çek numaralı 30.000,00.-TL bedelli çekin ortaya çıktığı, mahkememizce verilen süre içerisinde davacı vekili tarafından ... Asliye Ticaret Mahkemesinin .../... esas sayılı dosya ile istirdat davası açıldığı, bu nedenle bu çek yönünden çek iptali davasının konusuz kaldığı anlaşılmakla, konusuz kalan çek yönünden davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davaya konu olan ...keşide tarihli ... çek numaralı 30.000,00.-TL bedelli çek yönünden ......

Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava, 6102 sayılı T.T.K.’nın 792. maddesi uyarınca çek istirdatı istemine ilişkindir. HMK'nın 313 ve devamı maddelerinde davaya son veren taraf işlemlerinin düzenlendiği, 315/1.madde ve fıkrasında "Sulh, ilgili bulunduğu davayı sona erdirir ve kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur....

Dava, bir miktar paranın istirdatı istemine ilişkin olup zorunlu arabuluculuğa tabi davalardandır. Mahkememizce 05/07/2023 tarihli celsede davacı vekiline arabuluculuk son tutanağını sunması bakımından ihtarat yapılmış, davacı vekilince 18/07/2023 tarihli dilekçe ile, arabuluculuğa başvurmadıklarını beyan etmiş, davanın zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığı ileri sürülnüştür. Çek istirdatına ilişkin davalar, yine çek istirdat talebi ile açılıp sonradan bedel istirdatına dönüşen davalar zorunlu arabuluculuğa tabi davalardan olmasa da, doğrudan çek bedelinin istirdatına ilişkin davalar zorunlu arabuluculuğa tabi olup, davacı yanın arabuluculuğa başvurmadan doğrudan dava açtığı ve dava konusu talebi bakımından zorunlu arabuluculuk söz konusu olmakla davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....

İSTİNAF NEDENLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin eksik araştırma ve yanlış değerlendirme sonucunda hüküm kurduğunu, söz konusu ara kararda HMK 390.maddesi dikkate alınarak yaklaşık ispatın sağlanamadığı belirtilmiş ise de yerel mahkemenin işbu mevzuata aykırı kararı yetersiz inceleme ve yanlış değerlendirme sonucunda verildiğini, bilindiği gibi geçici hukuki koruma yargılamasını asıl hukuki koruma yargılamasından ayıran özelliklerden biri ispat ölçüsü noktasında olduğunu, müvekkil şirketin elinde olmayan kaybolan çek ile ilgili kıymetli evrakın ziyaı davası açılmış ise de muhattap bankadan gelen müzekkere cevabında çekin davalı şirket elinde olduğu ve takasa verilmek istendiğinin öğrenildiğini, iş bu dava bedel davası olmamakla dava konusu çekin iadesi (istirdatı) davası olduğunu, dava da belirtilen çek konu olmakla tedbirin çek üzerinde gerçekleştirilmesinin elzem olduğunu, çekin vadesi 31/12/2022 olmakla müvekkili şirketin her an icra tehdidi altında olduğunu...

Dava dilekçesi bütün olarak değerlendirildiğinde davacı iradesinin çekin istirdatı istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. 6102 sayılı TTK'nın 792. maddesinde "Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da ----- maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni ---- ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya ---- bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür." şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran ---- çeki --- iktisap ettiğini ya da iktisapta --- bulunduğunu ispat etmesi gereklidir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki çek istirdatı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili şirketin dava dışı ...'nden alacağına karşılık bu şirket tarafından düzenlenen dava konusu 30.11.2013 tarihli 5.000 TL bedelli çekin alındığını, hırsızlık eylemine konu olan çekin müvekkilinin rızası dışında elinden çıktığını, durumun savcılığa intikal ettiğini ancak sonuç alınamadığını, çek iptali davasında çekin davalı faktoring şirketinin elinde olduğunun öğrenildiğini, çekin sahte imza ile ciro edildiğini, davalının gereken özeni göstermediğini, çekte yasal yetkili hamilin müvekkili olduğunu ileri sürerek, çekin davalıdan istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

G E R E K Ç E :Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca açılan menfi tespit istemiyle çekin istirdatı istemine ilişkindir. Davacı taraf, çek nedeniyle borçlu olmadığını iddia etmiş, davalı banka ise davanın reddini savunmuştur. Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir. Mahkemece, davanın reddi ile davalı banka vekilinin tazminat talebinin kabulüne karar verilmiş, kararı davacılar vekili istinaf etmiştir. Tüm dosya kapsamından davacıların menfi tespit iddiasını usulüne uygun iddialarla ispatlayamadığı kanaatine varılmıştır. Davalı bankanın da dava konusu çeke düzgün bir ciro silsilesi yoluyla hamil olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla davacı tarafça açılan menfi tespit ve istirdat davasının esastan reddi gerekirdi. Ancak mahkemece davanın doğrudan TTK'nun 792.maddesi uyarınca çek istirdatı davası olarak kabulü doğru değildir. Zira davacılar vekili dava dilekçesinde, müvekkillerinin davalılara borçlu olmadığının tespitini, ayrıca çekin de istirdatını istemiştir....

Dava çek istirdatı taleplidir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Çekin davacının elindeyken rızası dışında elden çıkıp çıkmadığı, çek arkasında tahrifat yapılıp yapılmadığı, çekin davacıya iadesinin gerekip gerekmediği, davalının iktisap anında iyi niyetli olup olmadığı hususlarında olduğu anlaşıldı. Sakarya 3. İcra Müdürlüğü'nün 2022/14906 Esas sayılı dava dosyası UYAP sistemi üzerinden incelenmiştir. Kambiyo senetlerine mahsus icra takibi nedeniyle dava konusu ... Şubesine ait ... keşide tarihli, ... hesap numaralı ... çek numaralı ......

SAVUNMA : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu çekin hamili olmadığını, dava konusu çekin 3. kişi----------- edildiğini, davaya konu çek müvekkiline bir alacağından kaynaklı olarak 3. Kişi ----aldığını, çek, ---- tarihli, keşide tarihi geldiğinde, ------ şubesine ibraz edildiğini, ancak çekin karşılığı olmadığından bahisle arkası yazıldığını, çekin yazılmasından sonra ciro silsilesinde müvekkilininden önce gelen---- izah edilerek çekin bedeli --------- tahsil edildiğini, çekin tahsilatı gerçekleştikten sonra bu çek 3....