Diğer yandan zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı çek hamiline tanınmış bir hak olup, keşidecinin işbu davayı açma hakkı bulunmadığından, davacının aktif husumet ehliyeti de yoktur....
Çek hesap sahibi-keşideci sıfatını haiz kişinin böyle bir talepte bulunması mümkün değildir. Olayda, talep eden şirketin yetkili hamil değil, çek hesap sahibi (iddiaya göre şeklen keşideci) olması nedeniyle -çeklerin hukuki niteliği ve ekonomik fonksiyonu da göz önüne alındığında- iptal davası şartlarının oluşmadığı ve iptal davası açılamayacağı, buna bağlı olarak çeklere ödeme yasağı konulması talebinin de yerinde olmadığı, tüm dosya kapsamı ile anlaşılmakla mahkememizce aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır....
"Senedin iptaline karar verilmesini mahkemeden zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerindeki hak sabihi olan lehtarın veya senedin devri halinde yetkili hamilin isteyebileceği (TTK 651/2) sabit olduğundan TTK'nın bu düzenlemesi uyarınca senedi düzenleyerek tedavüle çıkaran "keşidecinin" iptal davası açma hakkı yoktur, (Prof. Dr. ... , Prof. Dr. ... Kıymetli Evrak Hukuku Güncellenmiş ve Genişletilmiş 7. Baskı -Ekim 2017 Kitabı) " hükmü ile Adana BAM . HD.'nin 28/12/2018 Tarih, ... , ... Karar sayılı ilamı ile "iptal davası açma hakkı, TTK'nın 651. Maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir, iptal kararını alan hamil, TTK'nın 652. Maddesinde düzenlendiği üzere hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlemesini isteyebilir, iptal davasının amacı budur. Çek keşidecisinin TTK'nın 818/1-s maddesi yollamasıyla TTK'nın 757. Maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır" demektedir....
Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K.: 2017/131 sayılı Kararı ile, bu fıkranın ikinci cümlesinde bulunan “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” ibaresi iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir....
Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (“çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” ibaresi, 10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K.: 2017/131 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir....
Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K.: 2017/131 sayılı Kararı ile, bu fıkranın ikinci cümlesinde bulunan “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” ibaresi iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir....
Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K.: 2017/131 sayılı Kararı ile, bu fıkranın ikinci cümlesinde bulunan “çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından” ibaresi iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir....
DAVA KONUSU : Zayi nedeniyle çek iptali KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 3 adet şahsi çekinin zayi olduğunu, toplam 18.000 TL. bedelli 3 adet eski tarihli çekin keşidecisinin T1 olduğunu, dava konusu çeklerin asıllarının müvekkili tarafından o tarihlerde çek bedelleri ödenerek hamillerinden alındığını ve TEB Gültepe Şubesi’ne ibraz edildiğini ancak müvekkilinin bankaya çeklerin teslimine dair tutanağı bulamadığını, TEB Gültepe Şubesi’nin kapanarak tüm kayıt ve belgelerin TEB Mecidiyeköy Şubesi’ne devrolduğunu, müvekkilinin TEB Mecidiyeköy Şubesi’ne çek karnesi için başvurduğunda dava konusu yapılan çek yaprakları bankaya sunulmadığından ve banka kayıtlarından düşüşü yapılmadığından müvekkiline çek karnesi verilmediğini, yeni TTK’nın 757/1. maddesinde “zayi eden kişi” denilmek suretiyle zayi nedeniyle iptal davası açma hakkının genişletildiğini, müvekkilinin çek karnesi alamadığından dava konusu çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesi amacıyla müvekkilinin...
A.Ş. tarafından ibraz edildiği ancak çek ödeme yasağı nedeniyle işlem görmediği bildirilmiştir. Toplanan deliller, kayıt ve belgeler ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek; mahkememizce haklarında zayi nedeniyle iptal kararı verilen dava konusu çeklerin banka yazı cevabından ve tüm dosya kapsamından zayi olmadıkları anlaşılmakla, mahkememizce şekli inceleme yapılarak verilen 15/03/2023 tarih 2022/1232 esas 2023/330 karar sayılı kararı ile ... ... şubesine ait, keşidecisi ... Şirketi olan, 31/03/2023 keşide tarihli, ... seri numaralı, 38.000,00 TL bedelli çek ile ... ... şubesine ait, keşidecisi ... Şirketi olan, 31/03/2023 keşide tarihli, ... seri numaralı, 22.000,00 TL bedelli çek hakkında verilen zayi nedeniyle iptal kararlarının ayrı ayrı iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
VEKİLİ : DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : KARAR TARİHİ : GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacının dava dilekçesi özetle; ... Bankası ... Şubesinden ... Çek hasebinden Çek alınmış ve bu çeklerden ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... nolu kesilmemiş boş çeklerin kaybolduğunu, aramalarına rağmen bulanamadığından bu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava çek iptali istemine ilişkindir. Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çekleri hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağının, ayrıca çek yaprakları TTK. 780. maddesinde belirtilen unsurları taşımadığı müddetçe TTK 781. madde gereği kıymetli evrak hükmünde yani çek olarak kabul görmeyeceği, davaya konu ... Bankası ......
