İştirak nafakası davalarında davacı, küçüğe fiilen bakan anne veya baba, çocuğun velayet hakkı kendisine verilen anne veya baba, velayet haklarının anne ve babadan alınması halinde küçüğe atanan vasi veya kayyımdır. İştirak nafakası, çocuğun ergin olduğu tarihe kadar devam eder. Çocuk ergin olunca iştirak nafakası kanun gereği kendiliğinden sona erer. Somut olayda; küçüğün velayeti kendisine verilen davacı anne, müşterek çocuğun giderlerine arttığı iddiasıyla iştirak nafakasının arttırılması talebinde bulunmuştur. Davanın yargılaması sırasında küçük ergin olduğundan duruşm. Mahkemece; küçüğün reşit olduğu tarihten itibaren yardım nafakasına karar verilmiştir. Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarına göre; ergin olan çocuk iştirak nafakası isteyemez. Koşulları varsa TMK'nun 328/2 ve 364.maddeleri gereğince yardım nafakası davası açabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm iştirak nafakası yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mahkemenin 14.12.2004 tarihli kararında; velayeti anneye verilen 1989 doğumlu ... yararına 300 YTL tedbir ve iştirak nafakalarına hükmolunmuştur. Davacının temyizi üzerine Dairemizce karar yargılama masrafı ve davacı kadına verilen tedbir nafakası yönünden bozulmuş temyize konu diğer yönler ise onanmıştır. Karar, çocuk için hükmolunan 300 YTL tedbir ve iştirak nafakası yönünden kesinleştiği halde bozmadan sonra bu nafaka hakkında yeniden karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır....
Sarıkaya İcra Müdürlüğünün 2018/242 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; takip tarihinin 13/04/2018 olduğu, 8.500,00 TL'nin 21/05/2015 ile 09/04/2018 tarihleri arasında birikmiş iştirak nafakası alacağı olarak, 9.750,00 TL'nin 07/02/2012 ile 21/05/2015 tarihleri arasında çocuk için birikmiş tedbir nafakası alacağı olarak, 11.700,00 TL'nin 07/02/2012 ile 21/05/2015 tarihleri arasında eş için birikmiş tedbir nafakası alacağı olarak, 2.200,00 TL'nin de işlemiş faiz olarak talep edildiği, ayrıca aylık 250,00 TL müşterek çocuk için her ay iştirak nafakası talebinin bulunduğu görülmüştür....
hem de ortak çocuk için 1500 TL iştirak nafakası talep ve dava etmiştir....
Durum böyleyken davacı kadının iştirak nafakası talebi kabul edilerek tarafların ekonomik ve sosyal durumları ile müşterek çocuğun ihtiyaçlarını dikkate alınarak uygun bir iştirak nafakası takdir edilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 08.04.2015 (Çrş)...
Böylece yasa gereği iştirak nafakası son bulmuştur. Dolayısı ile artırılması istenebilecek bir iştirak nafakası bulunmamaktadır. Bununla birlikte davacı vekili dava dilekçesinde üniversiteye kayıt yaptırdığını ancak maddi imkansızlıklar nedeniyle kaydını dondurduğunu belirterek nafakanın artırılması yönünde talepte bulunmuştur. Bu istem MK’nun 364.maddesi kapsamında yardım nafakası olup, buna göre, herkes yardım etmediği taktirde yoksulluğa düşecek olan üst ve alt soyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür.Mahkemece, hukuki yanılgı sonucu davanın iştirak nafakasının artırılması olarak nitelendirilmesi isabetli bulunmamıştır....
Borçlu tarafından düzenli olarak her ay davalı adına 500 + 250 = 750 TL. toplam iştirak nafakası ve kira borcunun ödendiği, hatta takip tarihinden önceki son iki yıl içinde , borçlu tarafından (iştirak nafakasının ve kira bedelinin artırıldığına dair bir ilam sunulmamasına rağmen) kendiliğinden artış yapılarak toplam 1.000 TL. ödendiği, ödenen bu miktarın müşterek çocuk ile ilgili iştirak nafakası ve eş için ödenmesi gereken kira bedelini de kapsadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda borçlu tarafından takip tarihine kadar yapılan ödemelerin iştirak nafakası + kira bedeli olduğu, ödemelerle ilgili makbuz ve dekontların üzerinde “okul ücreti, okul aidati veya eğitim gideri...” yazılmasının bu durumu değiştirmeyeceği açıktır....
İştirak nafakası velayetin fiilen (eylemli olarak) kullanılmasına bağlı bir haktır. Velayetin kendisine bırakıldığı eş çocuğa bakmayıp karşı taraf çocuğa bakıyorsa çocuğa bakan, velayetin değiştirilmesi davası açmak zorunda olmadan doğrudan iştirak nafakası talebinde bulunabilir. Velayet değiştirilmeden çocuğa bakan iştirak nafakası davası açıp iştirak nafakasına hükmolunduktan sonra çocuk velayetinde bulunduğu tarafın yanına giderse bu taraf nafakanın kaldırılmasını her zaman isteyebilir ve nafaka kaldırılır. Açıklanan nedenlerle davacı anne yanında kalan ve anne tarafından bakılan ortak çocuk için hakkaniyete uygun (T M K 4. maddesi ) bir miktarda iştirak nafakasına hükmolunmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir....
Aile Mahkemesinin 2012/585 E. ve 2013/116 K. sayılı 12/04/2013 tarihinde kesinleşmiş olan karar ile belirlenmiş olan aylık 300 TL iştirak nafakasının dava tarihinden itibaren 400 TL arttırılarak 700 TL'ye yükseltilmesine karar verilmiş; hüküm, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının sair temyiz itirazları yerinde değildir. 2) Boşanma dosyasında davalı 300 TL iştirak nafakası ödemeyi kabul etmiş ve karardan sonra da iş bu dava tarihine kadar 300 TL nafaka ... ise de, boşanma dosyasının incelenmesinde; hükmedilen iştirak nafakası bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının talebinin, mahkemece, artırım talebi olarak değil, yeni bir iştirak nafakası talebi olarak kabulü gerekmektedir....
Küçük reşit olduktan sonra da eğitimine devam ediyorsa bu takdirde, kendisinden yeni bir dava açarak yardım nafakası talebinde bulunabilir. Bu nedenle küçük reşit olduğu tarihte, hükmedilen iştirak nafakası kendiliğinden sona erer. Somut olayda takibe dayanak nafakanın artırılması davasına ilişkin İzmir 5.Aile Mahkemesi'nin 25/04/2005 tarih, . Esas . Karar sayılı kararı ile velayeti anneye verilen müşterek çocuk ... için iştirak nafakası aylık 100 TL'ye yükseltilmiştir. İcra takibinde.... alacaklı olarak birikmiş nafaka talep etmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere iştirak nafakası alacaklısı velayet hakkı kendisine verilen eş olup müşterek çocuk reşit olsa da birikmiş iştirak nafakası alacağını takibe koyma hakkına sahip değildir....