Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(..., ...: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, ..., 2013, s. 942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Diğer taraftan, Sendika Tüzüğünün “Şube Genel Kurulunun Toplantı Esasları” başlıklı 37 nci maddesinin birinci fıkrasına göre “Şube Genel Kurulu olağan toplantısı, ilgili mevzuatında belirtilen azami süreyi aşmamak, Sendika Genel Kurulunun toplantı tarihinden en az iki ay önce tamamlanmak kaydıyla Sendika Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan şube genel kurul toplantıları takviminde belirtilen tarihte yapılır. Ayrıca, salt çoğunlukla karar verilmiş olmak kaydıyla Şube Yönetim Kurulu’nun, Şube Denetleme Kurulu’nun kararıyla veya ilk ve son talep dilekçesi arasında en fazla 7 gün bulunmak ve aynı gerekçeye ya da aynı mahiyete dayalı olmak kaydıyla üyeler ile şube genel kurulu delegelerinin 1/5’inin yazılı isteği üzerine Sendika Yönetim Kurulunun kararıyla en geç 60 gün içinde olağanüstü genel kurul yapılabilir.” Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir....
K A R Ş I O Y Sendika yönetim kurulu kararının iptali istemi ile davalı sendika aleyhine temsilcilik görevi sona erdirilen kişiler tarafından ... 4. İş Mahkemesine açılan davada ilk derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda, şube temsilciliklerinin ana tüzüğe uygun alınmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ve verilen kararın davalı sendika tarafından istinafa başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi “Sendika temsilcileri işçi olup, sendika ile aralarında yönetici olmamaları nedeniyle vekalet ilişkisi olmadığından dava açıldığı tarihte yürürlükte olan yasal mevzuat çerçevesinde işin görüldüğü yerde dava açabilirler, bu bağlamda işin görüldüğü yer olan ......
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 19/11/2020 NUMARASI : 2019/120 ESAS - 2020/301 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (İşe İade İstemli) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirkette 08.08.2011 tarihinde stacker&reclaimer operatörü olarak işe başladığını, şirketteki çalışmasının iş akdinin feshi olan 28.08.2017 tarihine kadar devam ettiğini, davalı şirketin 25.08.2017 tarihinde dört işçinin, 28.08.2017 tarihinde ise aralarında davacı müvekkilinde bulunduğu beş kişinin ''yönetim kurulu kararı'' gerekçesiyle iş akdini sonlandırdığını, davalı işverenin müvekkilinin iş sözleşmesini yönetim kurulu kararına dayandırıldığını, bu karar dışında iş sözleşmesinin sonlandırılmasının hiç bir nedeni olmadığını, müvekkilinin Hak-İş Konfderasyonuna bağlı enerji iş kolunda örgütlü Enerji-İş Sendikasına üye olduğunu, müvekkilinin sendika üyesi olduğu için işten çıkarıldığını, müvekkilinin DİSK ile başlayan Sendikal faaliyetlerinin birim müdürleri tarafından hoş karşılanmadığını...
Sözleşmesi Kanunu’nda (6356 sayılı Kanun) sendika olağan genel kurullarının en geç dört yılda bir yapılacağının belirtildiğini, buna uygun olarak da Sendika Tüzüğü'nün 13 üncü maddesinde “Merkez Genel Kurulu olağan olarak; dört yılda bir Genel Yönetim Kurulunun tespit edeceği yer, gün ve saatte sendika genel merkezinin bulunduğu ilde yapılır” hükmünün düzenlendiğini, hükme göre olağan genel kurulun Tüzük'te belirtilen sürede toplanması gerektiğini, 3. Olağan Genel Kurulun da 10.12.2021 tarihinde yapılmasının zorunlu olduğunu, şu hâlde davalı Sendikanın 3. Olağan Genel Kurulunun süresinde yapılmadığını, bu nedenle Genel Kurulun iptali ve Yönetim Kuruluna işten el çektirilerek kayyum atanmasını talep ettiklerini, davalı Sendikanın 3....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, ... 2013, s.942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42 nci maddesi ise; “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
İnceleme konusu davada, sendika tüzüğünün 20. maddesinin (n) bendinde, sendikal çalışmalar için gerekli yönetmelikleri hazırlamak, yürürlüğe koymak, değiştirmek veya kaldırmak konusunda sendika yönetim kurulu görevli ve yetkili kılınmıştır. Yine sendika tüzüğünün 62. maddesi hükmünde de “Sendika tüzüğünde belirtilen yönetmelikler ile tüzükte açıklanmayan konularda gerekli görülen yönetmelikler sendika yönetim kurulunca hazırlanır ve yürürlüğe konur” düzenlemesi yer almaktadır. Buna göre, sendika yönetim kurulunun, yönetmelik düzenleme konusunda yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, yürürlüğe girecek yönetmelik hükümlerinin, tüzük değişikliği niteliğinde olmaması ve ayrıca yukarıda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere mevzuata da aykırı olmaması gerektiği tabiidir....
Davacıya 01.03.2007 tarihinden itibaren davalı Sendika Yönetim Kurulu tarafından profesyonel sendika yöneticisi sıfatı verildiği ve davacının da işyerinden ayrılarak bu son dönem için fiilen profesyonel sendika yöneticiliği yaptığı uyuşmazlık dışıdır. Zaten davacının bu döneme ilişkin talebi daha önceki iki dönem profesyonel sendika yöneticisi sayılmaması sebebiyle son dönemki haklarının kendisine eksik ödenmesi iddiasına dayanmaktadır. Sendika ile sendika yöneticileri arasındaki ilişkinin kural olarak vekalet ilişkisi olduğu kabul edilmelidir. Sendika yöneticisine emeği karşılığı düzenli olarak dönemsel ödeme yapılması, çalışmasının kuruma bildirilmesi ve ücret bordrosu düzenlenmesi iş ilişkisinin varlığını göstermez. Ücret, vekalet sözleşmesinin zorunlu unsuru değildir. Buradan hareketle sendikalarda profesyonel sendika yöneticisi ve amatör sendika yöneticisi olmak üzere iki tip yöneticinin söz konusu olduğunu söylemek gerekir....
Dolayısıyla, davacının Çatalan HES İŞletme Müdürlüğünde işe başlamasıyla Maden-İş Sendikasına olan üyeliği kendiliğinden sona ermiş bulunmaktadır. Bu durumda, mahkemece davanın hukuki yarar yokluğundan usulden redine karar verilmesi gerekirken kabül kararı verilmesi hatalı olmuştur. 4- Davacının iş yeri sendika temsilcilerine tanınan hak ve güvencilerden faydalanmaması gerekir. Tayin işleminin yapıldığı tarihte davacı sendika disiplin kurulu yedek üyesidir. Yedek üyelerin sendika temsilcilerine tanınan güvenceden yararlanmaması gerekirdi. "Yönetim kurulu yedek üyeleri ancak asıl üyelikte boşalma olması halinde tüzükte belirlenen esaslara göre göreve çağrılmakta ve yönetim kurulu üyesi olarak göreve başlamaktadırlar. Dolayısıyla, yönetim kurulu üyesi sıfatına bağlanmış hak ve yükümlülüklere de ancak bu tarihten itibaren sahip olabileceklerdir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA : Davacı, sendika yönetim kurulunun işten el çektirerek seçime götürmek üzere kayyum tayinine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir....
