Zenginleşme, zenginleşenin bir alacak hakkı kazanması suretiyle gerçekleşmişse diğer taraf, istem hakkı zamanaşımına uğramış olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan kaçınabilir." uyarınca; Sebepsiz zenginleşmeden doğan taleplerle ilgili açılacak davalar, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrayacağından, icra takibi başlatan davacının sebepsiz zenginleşmenin konusunu bildiği anlaşılmakla, icra dosyalarının açılma tarihinin 11/07/2019, mahkememiz dosyasının açılma tarihinin 23/09/2022 olduğu göz önüne alınarak, huzurdaki davanın itirazın iptali olarak değil, sebepsiz zenginleşme olarak açıldığı, somut olayda davaya konu 2 yıllık talep zaman aşımı süresinin dolmasından sonra davanın ikame olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davacı vekili, davalı bankaca yapılan takibe ilişkin itirazın iptali davasının reddi nedeniyle, ilk karar sonrası yapılan ödemenin sebepsiz kaldığını belirterek, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak talepte bulunmuştur. Davacı, yarışan hukuki sebepler arasında sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayandığına göre, uyuşmazlığın da bu hukuki sebebe göre çözümlenmesi, yani davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediğinin ve buna göre davacının alacak talebinin haklı olup olmadığının belirlenmesi gerekir. TBK'nın 77. maddesinde, "Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğmuş olur." düzenlemesi bulunmaktadır. Buna göre, haklı bir sebep olmaksızın başkası aleyhine zenginleşen kişi, kural olarak bu zenginleşmeyi iade etmekle yükümlüdür....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının keşidecisi bulunduğu çeke dayalı olarak müvekkilince davalı aleyhine takip başlatılmış ise de itiraz sonucu takibin durduğunu belirterek, itirazın iptali, takibin devamı ve %40 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, taraflar arasında ilişki bulunmadığını ve davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açtığı davasını bir yıllık hak düşürücü sürede açmadığını bildirerek, davanın reddini savunmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 17/01/2023 NUMARASI: 2022/886 Esas - 2023/25 Karar DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Trafik Kazası-Sebepsiz Zenginleşme) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 14/03/2023 Yukarıda bilgileri yazılı bulunan ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan ön inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Sigortalı araç sürücüsünün sebep olduğu ölümlü trafik kazası neticesinde, hak sahibine fazladan ödenen destekten yoksun kalma maddi tazminatının sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali istemli davada, ilk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. Dosyada yapılan incelemede; davacı vekilinin istinaf başvuru dilekçesinin, davalı ...'e tebliğ edilmediği, iddia ve savunma hakkına ilişkin bulunması nedeniyle istinaf başvuru dilekçesinin davalıya usulüne uygun tebliğinin sağlanması gerektiği, anlaşılmıştır....
Uyuşmazlık; davacı şirketin hesabından davalının hesabına gönderilen paraların, davalı yönünden sebepsiz zenginleşme teşkil edip etmediği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. (TBK'nın 77 ve ardından gelen maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme davası açılabilmesi için malvarlıkları arasında doğrudan doğruya bir ilişkinin bulunması, yani bir ‘’malvarlığı kayması’’nın olması şartı da aranmaktadır....
İcra Müdürlüğü'nün ...esas sayılı takip dosyasına konu 5 adet çekten kaynaklı olarak davacının alacak talebinin haklı olup olmadığının, TTK md. 732 uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında takibe itirazın iptali koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin, davalı tarafın husumet itirazının ve zaman aşımı def'inin yerinde olup olmadığının tespiti talebine ilişkindir. Mahkememizce ... 18. İcra Müdürlüğü'nün... esas sayılı dosyası getirtilmiş olup incelenmesinde; alacaklı ......
Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 2017/13606 Esas 2018/762 Karar sayılı kararında davacı Sosyal Sigorta Kurumu ile davalı gerçek kişi arasında yürüyen ve ölüm aylığının yersiz ödenmesinden kaynaklı uyuşmazlığa ilişkin itirazın iptali davasında daire tarafından şu şekilde karar verilmiştir: "Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 vd. maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme, bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkindir ve taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı...Kereste San.ve Tic.Ltd.Şti.ne kullandırdığı kredi karşılığında davalının keşide ettiği çeki ciro yoluyla aldığını, süresinde ibraz edilen çekin karşılıksız çıkması üzerine ilamsız icra takibine girişildiğini, ancak davalının haksız itirazı üzerine takibin durduğunu, çek borcunu ödemeyen davalının sebepsiz zenginleştiğini iddia ederek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevabında, davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
Sebepsiz zenginleşmede ise; sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi sözkonusudur. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. Nitekim, aynı ilkeler HGK. 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E. 2007/350 K.ve 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E. 2010/88 K.sayılı kararlarında da benimsenilmiştir. TBK.nun 147/5. maddesinde (818 sayılı BK md.126/4.maddesi) vekalet sözleşmesine dayanan alacakların, başka türlü hüküm mevcut olmadığı takdirde 5 yıllık zamanaşımına tabi olduğu hükme bağlanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın iptaline Taraflar arasındaki uyuşmazlık sebepsiz zenginleşme nedeniyle başlatılan icra takibinden kaynaklanan itirazın iptali isteğine ilişkin bulunduğuna göre, ... Başkanlar Kurulu'nun 27.12.2013 tarih 38 sayılı Kararı ile hazırlanıp, ... Büyük Genel Kurulu'nun 24.01.2014 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 29.01.2014 tarih 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi ... (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 18.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
