Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;dava konusu vakfın mülhak vakfı olduğunu, mütevellisi tarafından idare edildiğini, işbu davada vakıf yönetiminin hasım alınması gerektiğini bu nedenle husumet itirazlarının bulunduğunu, vakıf kökenli taşınmazların mülke dönüşümü ve mutasarrıfına intikali için alınan taviz bedelinin icare ve mukataa karşılığını olduğunu, bedelin ödenmedikçe o mal üzerinde temliki tasarrufun tapu idaresince tescil olunamayacağından alınan taviz bedelinin yasal bir gayrimenkul mükellefiyetinde olduğunu, davaya konu taşınmazın tapu kaydında mukataalı vakıf emlakinden olduğundan bu tür taşınmazın vakıf neviyetinin taviz bedeli ödenerek kaldırılmasının yasal zorunluluktan kaynaklandığın, davacı tarafın işbu davayı açmadan önce taviz bedelinin iadesi için idarelerine herhangi bir talebinin olmadığını, açıklanan nedenlerden dolayı husumet yoksunluğu nedeniyle ve haksız ve hukuki dayanağı bulunmadığı nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Taraflar arasındaki istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı; adına kayıtlı Edirne İli ... İlçesi İspat Cami Mahallesi Gökbayır mevkiinde bulunan 509 Ada 13 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında bulanan vakıf şerhinin kaldırılması için 14/01/2008 tarihinde davalı idareye ihtirazı kayıtla taviz bedeli olarak 26.936,00 TL ödediğini, vakıf şerhinin tapu kaydına yolsuz olarak tescil edildiğini ileri sürerek; davalı idareye haksız olarak ödediği taviz bedelinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davalı, davanın reddini istemiştir....
Veli Vakfı" kaydının bulunması nedeniyle vakıf taviz bedeli ödenmeksizin ipotek işleminin yapılamayacağının taraflarına bildirildiğini, bu nedenle 442.325,08TL taviz bedeli yatırmak zorunda kaldıklarını belirterek, birleşen davada ise; 18.08.2008 tarihinde satın aldıkları taşınmaz nedeniyle 35.805 TL taviz bedeli yatırmak zorunda kaldıklarını, ancak Sultan Beyazıt vakfının gayri sahih vakıf olması nedeniyle taviz bedeline tabi olamayacağını iddia ederek ödenen taviz bedellerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı asıl ve birleşen davada cevabında ,davaya konu ... Vakfının sahih vakıflardan olduğunu, ... Mahallesi’nin eski bir yerleşim yeri olduğunu, bu nedenlerle taviz bedellerinin yasalara uygun olarak alındığını savunarak ,davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki vakıf taviz bedeline ilişkin davada ... Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, vakıf şerhi nedeniyle davacıdan alınan taviz bedelinin iadesi istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, davanın 16.07.2005 tarihinde 788.00.- YTL. değer gösterilerek sulh hukuk mahkemesinde açıldığı, uyuşmazlığın yalnızca vakıf taviz bedeline ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Sulh hukuk mahkemesince, her ne kadar davanın vakfa yönelik olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmişse de, H.Y.U.Y.nın 8/1. maddesinde belirtilen vakfa ilişkin davalar; vakfın kuruluşu, hükmü şahsiyeti, idaresi gibi uyuşmazlıklara ilişkindir. Vakıf taviz bedeli ise, vakıfa ilişkin davalardan olmadığından, görevli mahkemenin belirlenmesinde davanın değerinin esas alınması gerekir....
Tapu kaydında vakıf şerhi bulunan taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesi davalarında mahkemece taviz bedeline ilişkin hüküm kurulup kurulmayacağının tespiti açısından dairemizce vakıf ve taviz bedeli hususlarının incelenmesi gerekir. Öncelikle taviz bedeli TMK'nun 839- 849.maddeleri anlamında "Taşınmaz Yükü/ Gayrimenkul Mükellefiyeti" kapsamındadır. Tapu kayıtlarında şerh edilmiş olan vakıf sahih vakıf ise şerh taviz bedeli ödenmesi gerekir. Aksi halde yani gayri sahih vakıf ise taviz bedeli ödenmesi gerekmez. Konusu mülk arazi ve diğer mülk olan menkul ve gayrimenkul mallar sahih vakıflardır. Bu malların tüm tasarruf hakları rekabesi (kuru çıplak mülkiyeti) vakfa aittir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 30/03/2017 NUMARASI : 2015/179 E - 2017/130 K DAVA KONUSU : İstirdat KARAR : Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının hissedarı olduğu İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, Kadımehmet mah. 1425 ada, 13 parsel sayılı taşınmazdaki 2/7 hissenin 08.10.2014 tarihli işlem ile Ömer Yılmaz adlı kişiye satıldığını, satış işlemi esnasında taşınmazın vakfiyeli olduğu ve devir işleminin yapılabilmesi için vakıf taviz bedelinin yatırılması gerektiğinden davacı tarafınca 08/10/2014 tarihinde T3nün bildirilen hesabına 13.642,57.TL taviz bedelinin yatırıldığını ve ödenen bu taviz bedeli T3 uhdesinde sebepsiz zenginleşmeye sebep olduğundan yatırılan taviz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir...
Bu hüküm gereğince tapu kayıtlarında vakıf şerhi bulunan taşınmazlarda 12. maddenin 3. fıkra hükümleri uygulanamayacağından mahkemece davanın hak düşürücü sürenin geçtiğinden bahisle kabulü doğru olmamıştır. Böyle olunca mahkemenin vakıf türüne göre tavize tabi olup olmama yönünden araştırma ve inceleme yapması zorunlu olmaktadır. Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre, taşınmazdaki vakıf şerhine dayanılarak taviz bedeli istenebilmesi; ilgili vakfın sahih vakıflardan olması koşuluna bağlıdır. Gayri sahih vakıflar yönünden taviz bedeli isteminin hukuksal bir dayanağı bulunmamaktadır. Mahkemece, bu yönde herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmadan, vakfın türü belirlenmeden, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Taviz bedeli ödenmeden ortaklığın giderilmesi veya cebri icra yoluyla satışı yapılacak gayrimenkullerin taviz bedelinin hesaplanmasında satış bedeli esas alınır.) Şeklinde değiştirilmişse de; Aşar ve rusumatı vakıf ve tahsis edilmiş taşınmazların yukarıda belirtilen nedenlerle bu madde kapsamına girmediği kuşkusuzdur. Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere vakıf türünün belirlenmesi ve belirlenen vakıf türüne göre çekişmeli taşınmazda vakfın bir hakkının kalıp kalmadığının, taviz bedeli ödenip ödenmeyeceğinin vakıf şerhinin doğrudan kaldırılması gerekip gerekmediğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmadan saptanması bu tür davalarda önem kazanmaktadır. Hal böyle olunca vakıflara ait tapu kaydı ilk tesisinden getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler merciinden istenmeli, ......
Taviz bedeli ödenmeden ortaklığın giderilmesi veya cebri icra yoluyla satışı yapılacak gayrimenkullerin taviz bedelinin hesaplanmasında satış bedeli esas alınır.) Şeklinde değiştirilmişse de; Aşar ve rüsumatı vakıf ve tahsis edilmiş taşınmazların yukarıda belirtilen nedenlerle bu madde kapsamına girmediği kuşkusuzdur. Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere vakıf türünün belirlenmesi ve belirlenen vakıf türüne göre çekişmeli taşınmazda vakfın bir hakkının kalıp kalmadığının, taviz bedeli ödenip ödenmeyeceğinin vakıf şerhinin doğrudan kaldırılması gerekip gerekmediğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmadan saptanması bu tür davalarda önem kazanmaktadır. Hal böyle olunca vakıflara ait tapu kaydı ilk tesisinden getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler merciinden istenmeli, ......
Vakfı’nın mukataalı vakıf olup olmadığının yöntemince araştırılması, taşınmazın mülk topraklar içinde olup olmadığının keşfen ve uzman bilirkişiler marifetiyle saptanması, vakıf türü belirlenerek hasıl olacak sonuç dairesinde karar verilmesi için hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Bozma ilamına uyan mahkemece, taşınmazın Kadastro tutanağı ve ekleri celbedilerek kadastro mühendisi ve ... Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyesinden oluşan iki kişilik bilirkişi marifeti ile keşif icra edilmiş, bilirkişilerden ayrı ayrı rapor alınmıştır. Kadastro mühendisi bilirkişi 09.04.2012 tarihli raporunda; vakfın sahih vakıflardan olması nedeniyle taviz bedelinin davacılardan tahsilinin yasalara uygun bulunduğunu rapor etmiştir. ......
