Hukuk Dairesi Taraflar arasındaki enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı ile birlikte İstanbul Anadolu 4....
. - 1994/49 K. sayılı kararı ile orman niteliğiyle Hazine adına hükmen tescil edilmiş, davacı Orman Yönetimi orman olan taşınmazın üzerinde TTK lehine irtifak hakkı şerhi ve davalı ... lehine kullanım hakkı şerhi bulunduğu, ormanlar üzerinde kişi ve kurumlar lehine hiç bir şekilde şerh konulamayacağı iddiasıyla tapu kaydındaki davalı ... lehine bulunan irtifak hakkına ilişkin şerhin ve davalı ... lehine kullanım hakkına ilişkin şerhin iptali istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne; 126 ada 11 nolu parselin tapu kaydının beyanlar hanesindeki "1979 yılından beri ... oğlu ...'ün kullanımındadır" şerhinin ve 07/04/1989 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle ... Kurumu lehine tesis edilen irtifak hakkının kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir Dava, tapulu taşınmaz üzerinde bulunan irtifak hakkının terkini ve kullanım şerhin silinmesine istemine ilişkindir....
Taraflar arasındaki kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 30.11.2023 gün ve 2023/5206 Esas, 2023/5876 Karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar vekilinin karar düzeltme dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar değerlendirildiğinde; Dairemizin ilamında düzeltilmesi gereken bir neden bulunmadığından, HUMK’nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/12/2020 NUMARASI : 2020/482 ESAS, 2020/1379 KARAR DAVA KONUSU : Tapu Kaydındaki İrtifak Şerhinin Terkini KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesinin kararına karşı davalı idare tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve istinaf incelemesi yapılmak üzere Dairemize tevzi edilmiş olmakla dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN TALEP VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin maliki olduğu Adıyaman ile Merkez ilçesi Eskisaray mahallesi 2046 ada 2 parsel numaralı taşınmazın tapu kaydı üzerinde TEİAŞ'a ait irtifak hakkı ( 22/09/1977 tarih ibareli ) irtifak hakkı tesis edilmiş olduğunun görüldüğünü (irtifak hakkı tesisi planında gösterildiği şekilde 1560 m2.lik kısım üzerinde TEK Gen. Müd....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/25 KARAR NO : 2022/357 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MAHKEMESİ TARİHİ : 12/03/2020 NUMARASI : 2019/471 Esas - 2020/210 Karar DAVA KONUSU : Tapu Kaydındaki Kamulaştırma Şerhinin Terkini KARAR : Yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davaya konu taşınmazlar üzerinde davalı tarafından 1959 tarihinde irtifak hakkı tesis edildiğini, ancak söz konusu elektrik iletim hattı 2012 yılında yer altına alındığından ve irtifak hakkı da 49 yıllığına konulmuş olup aradan 57 yıl geçtiğinden ekonomik ömrü ve faydası kalmadığından bahisle irtifak hakkının tapu kaydından terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı T5 vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarında bulunan irtifak hakkı şerhinin kaldırılması talep edildiğine göre davanın T5 değil tapu kayıtlarında lehine irtifak hakkı şerhi konulan kişiler aleyhine açılması gerektiğini, bu nedenle davaya karşı husumet itirazında bulunduklarını ve davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmesini talep ettiklerini, öncelikle T5 öncelikle idari yoldan başvurulması gerekirken direkt dava açılması usul ve yasalara aykırı olduğunu, bu nedenle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece "Tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; dava konusu taşınmazda lehine irtifak tesis edilen şirketin 1976 yılında tasfiyesi tamamlanarak sicilden terkin edildiği anlaşılmaktadır. TMK hükümleri uyarınca tüzel kişilik son bulmakla irtifakın terkini gerekmektedir....
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile yerel mahkeme kararının 1.bendinin “...köyü 737 parsel, ... köyü 337 ve 338 parsel, ... köyü 43 parsellerdeki istimlak şerhlerinin terkinine, Hazine adına tesciline, ... köyü 797 parseldeki istimlak şerhinin terkinine”, 2.bendinin “...köyü 732, 751 parsel, ... köyü 3368, 4291 parsel, ... köyü 826 parsel, ... köyü 280 parsel, ... köyü 469, 483, 715 parsel, ... köyü 1462 parsel, ... beldesi (köyü) 4489, 6250, 5633, 13407, 13408, 13409, 13410 parsel, ... köyü 112, 114, 118 parsel ve ... köyü 331 parsellerdeki intifa hakkı şerhinin terkinine” ve 3.bendinin de; “... köyü 545 parsel, ... köyü 1948 parsel, ... köyü 737 parsel, ... köyü 123 parsel, ... köyü 709 ve ... köyü 1463 parseller üzerindeki irtifak hakkı şerhlerinin terkini ile Hazine adın tesciline” şeklinde yazılmak suretiyle hükmün DÜZELTİLMESİNE ve bu şekli ile ONANMASINA, 256.02.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekilinin istinaf sebepleri: 1- Dava başvuru şartının yerine getirilmemesi nedeniyle davacı tarafa vekalet ücreti takdir edilmemesi gerektiği, 2- Tapu kaydındaki 31/b şerhinin davacı tarafından davalı kuruma karşı daha önce kamulaştırmasız el atma davası nedeniyle konulduğu, 3- Karar kesinleşmeden irtifak hakkının tapuda tescil edilemediği, 4- İrtifak hakkı kurulmadan üçüncü kişilere devredilen taşınmazlarda yeni malik tarafından aynı davanın yeniden açılarak irtifak bedeline hak kazandığı iddialarını ileri sürmüştür. GEREKÇE: HMK'nın 355.maddesi hükmüne göre davalı vekilinin istinaf itirazlarına münhasıran ve kamu düzenine ilişkin hususlar yönünden resen yapılan inceleme sonucunda; Dava, taşınmazın tapu kaydına konulan kamulaştırma şerhinin kaldırılması talebine ilişkindir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 7.maddesinde kamulaştırmadan önce idarenin yapacağı işlemler ve idari şerh düzenlenmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/471 E. - 2020/210 K. sayılı kararının incelenmesinde; Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; davalı idarenin 02.09.1997 tarihinde dava konusu ... parsel sayılı taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tescil ettirdiği, davacıların 12.07.2019 tarihinde açtığı işbu dava ile dava taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının fiili olarak ortadan kalkması sonucu irtifak hakkının terkinini istediği, mahkemece, bedelsiz olarak tapudaki irtifak şerhinin kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 22. maddesinde "Kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur....
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler de gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir. Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasının kabulü halinde irtifak tesis ve tesciline ilişkin hükmün özetinin mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderilip tapu kaydına işleneceği, kararın kesinleşmesi sonrasında ise tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından karar tarihinden sonra tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir....
