tespiti yapılarak müvekkilince ödenecek bedelin tespitine ve bedelin idareye ödenmesi suretiyle irtifak hakkının terkinine, aynı hususta açılan İstanbul Anadolu 18....
Davacı, geçit hakkının yola değil dereye bağlandığını, sulamanın da kanallar vasıtası ile yapıldığını beyan ederek irtifak hakkının sağladığı yararın artık ortadan kalktığını ileri sürmektedir. Taraflara ait taşınmazlar öncesinde bir bütün iken üç parçaya ifraz edilerek şimdiki malikleri tarafından kullanıldığı anlaşılmaktadır. İfraz sırasında 1281 ve 1282 sayılı parsellerin dereden yararlanmaları amaçlanarak irtifak hakları tesis edilmiştir. Böylece yüklü taşınmaz maliki katlanma ve kaçınma yükümlülüğü altına girmiştir. Şimdi bu hakkın sağladığı yararın taraflar açısından ortadan kalktığı ileri sürülmektedir. Burada da irtifak hakkının terkini koşulları önem arz etmektedir. İrtifak ..., Türk Medeni Kanunun 783. maddesi uyarınca sicildeki kaydın terkini ile sona erer. Terkin talebi yararlanan taşınmaz maliki tarafından yazılı olarak yapılır (TMK’nın 1014. maddesi)....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 19/12/2018 gün ve 2017/216 E ve 2018/848 K sayılı kararı ile, açılan davanın kabulüne, taşınmazın irtifak kamulaştırması bedelinin 112.978,08 TL olarak tespitine ve taşınmaz üzerinde kurulan irtifak hakkının davacı kurum lehine tapuya tesciline karar verildiği, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilerek süresi içinde her iki tarafça istinaf yoluna başvuru dilekçesi sunulduğu, Dairemizin 2019/2073- 2133 E ve K sayılı kararı ile yerel mahkeme kararının kaldırıldığı, kaldırma kararı sonrasında yeniden yapılan yargılama sonucunda bu kez Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 30/06/2021 gün ve 2019/324 E ve 2021/324 K sayılı kararı ile, açılan davanın kabulüne, taşınmazın irtifak kamulaştırması bedelinin 106.544,22 TL olarak tespitine ve taşınmaz üzerinde kurulan irtifak hakkının davacı kurum lehine tapuya tesciline karar verildiği, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilerek süresi içinde her iki tarafça istinaf yoluna başvuru dilekçesi sunulduğu görülmüştür....
Hukuk Dairesi'nce, davacı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile davacı idare lehine takdir olunan vekalet ücretinin kaldırılması ve irtifak hakkının tescili yönünden HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin hüküm, davacı idare tarafından temyiz edilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 15/09/2021 gün ve 2020/39 E ve 2021/298 K sayılı kararı ile, açılan davanın kabulüne, taşınmazın irtifak kamulaştırması bedelinin 81.390,89 TL olarak tespitine ve taşınmaz üzerinde kurulan irtifak hakkının davacı kurum lehine tapuya tesciline karar verildiği, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilerek süresi içinde her iki taraça ayrı ayrı istinaf yoluna başvuru dilekçesi sunulduğu görülmüştür. İSTİNAFA BAŞVURAN TARAFLAR ve İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı kurum vekilinin istinaf dilekçesi ile özetle; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir. Bir kısım davalılar vekilinin istinaf dilekçesi ile özetle; belirlenen değerin düşük olduğu belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir. DELİLLER: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu, Yargıtay kararları ve tüm dosya kapsamı....
İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Bu tür davalarda yararına geçit kurulan taşınmaz malikleri ile geçit ile yükümlendirilen taşınmaz maliklerinin tamamı taraf olarak davada yer alması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.11.2011 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.04.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, irtifak hakkının terkini isteğine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davaya konu üst hakkının 1952 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tapuya şerh edildiği dayanak belgesinin kadastro tutanağı olduğu ve kadastrodan önce evveliyatı olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalılardan ... vekili temyiz etmiştir. ... Merkez ......
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava, irtifak hakkının kaldırılması, 23.07.2016 tarihinde tahsil edilmesi gereken ve mahsup sonrası geriye kalan 3. yıl irtifak bedelinin 197.397,01 TL gecikme zammı ile birlikte; tapuda irtifak hakkının terkinine kadar devam edecek dönemlere ait irtifak hakkı bedellerinin sözleşmenin 6. maddesine göre belirlenen artış oranları doğrultusunda 6183 sayılı Amme alacaklarının tahsili usulü 51 maddesi gereğince gecikme zammı ile birlikte tahsili, karşı dava ise, davalının irtifak hakkının kaldırılması istenen taşınmaz için yapılan 798.322,63 TL'nin davalıdan tahsili davasıdır. "...Adil yargılanma hakkı Anayasamızın 36/1. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde düzenlenmiştir....
hakkının kaldırılmasını istemişlerdir....
Taraflar arasında düzenlenen 09.03.1998 tarihli imtiyaz sözleşmesi feshedilmiş ve feshin iptaline ilişkin idari yargıda görülen dava reddedilerek kesinleşmiş olduğundan davalı lehine ve dava konusu taşınmazlar üzerine konulan irtifak hakkının terkini doğrudur. Ancak üçüncü kişiler adına kayıtlı taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının talep doğrultusunda lehdarı Hazine adına yazılması gerekir iken sadece kaldırılması ile yetinilmesi doğru değildir. Bu yön bozma nedeni ise de, yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün HUMK.nun 438/VII maddesi gereğince hdüzeltilerek onanması gerekmiştir....
