"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar tarafından, davalı aleyhine 03.02.2003 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının terkini, bayilik sözleşmesinin feshi talep edilmiş, karşı davada da tazminat istenmesi üzerine bozma ilamına da uyularak yapılan duruşma sonunda; intifa hakkının terkini, sözleşmenin feshi ve tazminat isteminin kısmen kabulüne dair verilen 13.12.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar(k.davalılar) vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkemece, Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlere yükletilmesine, 28.03.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 28.08.2009 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının terkini ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; intifa hakkının terkini isteminin konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, maddi ve manevi tazminat isteminin reddine dair verilen 07.03.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine 09.01.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
(TMK.m.795) İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK.m.796) Kanuni intifa hakları hariç (TMK.m.495 vd.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceği kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ Mahkemece, davalı şirketin tapu kaydında bulunan sözleşme ile devri yapılan taşınmazdaki intifa hakkının kaldırılmasından sorumlu olacağı, taşınmazın tapu kaydında 18/09/2015 tarihinde son bulacak olan ... ... A.Ş. lehine düzenlenmiş intifa hakkı bulunduğu, davacının intifa hakkının son bulma tarihinden sonra 04/02/2016 tarihinde tapu müdürlüğüne başvurarak intifa hakkının terkinin istediği ve dosyaya sunduğu makbuzlar ile bilirkişi raporu ile tespit edilen 17.214,12 TL harç, 218,13 TL döner sermaye bedelinden oluşan 17.432,25 TL'yi ödediği gerekçesi ile; davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile, ... 1.İcra Müdürlüğünün .......
Dava konusu intifa şerhi davacı lehine 18.01.1990 tarihinde tesis edilmiş olup intifa hakkı şerhi bulunan taşınmazda davacı malik değildir. İntifa hakkının ne şekilde sona ereceği ise MK'nun 796 maddesinde hükme bağlanmıştır. İntifa hakkı şahsi bir irtifak hakkıdır. Sona erdirilmesi için yasada öngörülen şartların gerçekleşmesi lazım. Somut olayda anılan şartlar gerçekleşmemiştir. İntifa hakkının terkinine dayanak yapılan vekaletnamede açıkça davacı adına taşınmaz satın alınması ve davacının malik olduğu veya ilerde malik olacağı taşınmazlarla ilgili işlem ve tasarruflarda bulunmak üzere yetki verilmiştir. Dava konusu 61. no'lu işyerini maliki davacı olmadığı için anılan vekaletnameye dayanılarak intifak hakkının terkini yapılamaz. Bu nedenlerle davanın kabulü gerekirken vekaletname içeriği geniş yorumlanarak intifa hakkını da kapsadığı düşüncesiyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. Yerel mahkeme kararı bozulmalıdır....
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davalı lehine uygulanan süresiz intifa hakkının 15 yıl süreli olarak düzeltilmesine, bu şekilde intifa hakkının tesisine dair hüküm kurulmuştur. Hükmü, davacı ve davalı vekilleri temyiz etmiştir. Dava, intifa hakkının terkini istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir malvarlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile, taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur. Alacaklar üzerinde intifa hakkı ise; hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir....
Davalı vekili, TBK 82. maddesi uyarınca 2 yıllık sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebinin zamanaşımı süresinin geçtiğini, intifa hakkının davacının kusuru ile sona erdirildiğini, Rekabet Kurulunun 2002/2 dikey anlaşmalara ilişkin grup muafiyetine ilişkin tebliğe göre intifa hakkının sözleşme tarihinden 5 yıl sonrası olan 29.05.2012'de terkin edildiğini, ayrıca protokolün 6. maddesinde de davacıya intifa hakkının terkini halinde herhangi bir ek ödeme yapılmayacağına anlaşıldığını belirterek davanın reddini istemiştir....
tesis edilen intifa hakkının 28/12/2015 tarihinde sona erdiği, davacı tarafından intifa hakkının terkini için başvurularak 24/12/2018 tarihinde ilgili harcın ödendiği, süreli intifa haklarında süre dolarak intifa hakkının sona ermesinde taşınmazın kayıtlı değeri üzerinden binde 68.31 oranında harç tahsil edileceğinin düzenlendiği, davalı idare tarafından da, terkin için başvuru yapılması üzerine emlak vergisi değeri üzerinden binde 68.31 oranında harç uygulandığı görüldüğünden, davacıdan tahsil edilen harçta ve bu harcın iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, davaya konu intifa hakkının terkinine ilişkin 25.03.2014 tarihli tescil istem belgesinde davacı şirket temsilcisinin intifa hakkının terkini ile ilgili olarak "yukarıda özellikleri belirtilen taşınmaz üzerindeki lehtarı olduğunuz intifa hakkının tamamından 1.000-TL bedeli aldığımızdan çıplak mülkiyet malikleri lehine terkini talep ederim" ibaresinin yer aldığı, bilirkişi raporunda kalan süreye ilişkin olarak 40.316,67TL tutarın iadesinin gerektiği belirtilmiş ise de davacı şirket yetkilisinin resmi merci önündeki açık beyanı dikkate alınarak intifa hakkına ilişkin tutar yönünden talebin yerinde olmadığı, davaya konu taşınmaz üzerinde yapılan sabit yatırımların mahallinde yapılan keşif ile belirlenen rayiç değerinin 82.010,00 TL olduğunun tespit edildiği, bu tutarın sözleşmenin sona ermesiyle sebepsiz zenginleşme oluşturduğundan iadesi gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, 82.010,00 TL'nin...
İntifa hakkının sona ermesinin nedenleri Türk Medeni Kanununun 796.maddesinde sıralanmıştır. Buna göre intifa hakkı konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı sebebinin ortadan kalkması ile sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vaz geçmesi yada ölümü gibi diğer sona erme sebepleri taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi tanır. Türk Medeni Kanununun 797.maddesine göre de intifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortana kalkmasıyla sona erer. 799.madde uyarınca da intifa hakkı sona erince hak sahibi, hakkın konusu olan malı malike geri vermekle yükümlüdür. Sigorta ve kamulaştırma gibi durumlarda intifa hakkı, hakkın konusu yerine geçen karşılık üzerinde devam eder....
