- KARAR - Asıl davada davacı vekili, 05.09.1995 tarihli bayilik sözleşmesi kapsamında dava konusu taşınmazda davacı şirket lehine 06.10.2015 tarihine kadar intifa hakkı verildiğini,davacı şirket tarafından taşınmazda kalıcı yatırımlar gerçekleştirildiğini ancak Rekabet Kurumu'nun düzenlemeleri çerçevesinde intifa hakkının 18.09.2010 tarihinde sona ereceğini,18.09.2010 tarihi sonrası döneme ilişkin davalıların sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek 60.027.00 TL'nin ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir. Davalı ..., cevap dilekçesi sunmamıştır....
Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile, taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur. Alacaklar üzerinde intifa hakkı ise hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir (TMK m.795). İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer (TMK m.796). Kanuni intifa hakları hariç (TMK m. 495 v.d.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır....
İntifa hakkı 01.01.2002 tarihinden sonra kurulmuş ise, 4721 sayılı TMK'nın 700. maddesi uyarınca "Bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması halinde, diğer paydaşlardan biri intifa hakkının kurulduğunun kendisine tebliğinden başlayarak üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa; satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı, buna ilişkin paya düşecek bedel üzerinde devam eder." Somut olaya gelince; dosyada mevcut tapu kayıtlarına göre, 581 parsel sayılı taşınmazın maliklerinden ...'a ait 7/16 hissesi üzerinde 09.03.2011tarihinde ... lehine intifa hakkı kurulduğu yine 2522 parsel sayılı taşınmazın maliklerinden ...'a ait 5/8 hisse üzerinde 09.03.2011 tarihinde ... lehine intifa hakkı kurulduğu anlaşılmaktadır....
İstasyonu’nun kurulduğu taşınmaz üzerine 30 yıl süre ile davalı lehine intifa hakkı tesis edildiğini, davalı şirketin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği için müvekkilinin yakınları dışında kimseye mal satamadığını, sözleşmenin devamının telafisi imkansız sonuçlar doğuracak bir aşamaya geldiğini, davalı şirketin ismini ve nev’ini değiştirdiği için intifa hakkının da sona erdiğini, 04.12.2003 tarihinde kabul edilen 5015 Sayılı ... Piyasası Kanunu gereğince lisans alınması zorunluluğunun getirildiğini, davalı firmanın dağıtıcı firma olarak lisans almadığını, müvekkil ile yapmış olduğu sözleşmeyi ... Düzenleme Kurumu’na bildirmediğini, davalı şirket dağıtım şirketi olmadığı için müvekkiline ... verme imkanının bulunmadığını, bu hukuki durum içerisinde taraflar arasında yapılan sözleşmenin kendiliğinden sona erdiğini, taşınmaz üzerindeki intifa hakkının kaldırılması için çekilen ihtarnameye olumsuz cevap alındığından bu davanın açıldığını ileri sürmüş ve ......
Dosyanın incelemesinde; davacının, Kocaeli Derince iliçesi, Dumrupınar köyü, 1377 ada, 46 parsel sayılı taşınmaz maliki olduğu, davalı ile akaryakıt bayiliği sözleşmesi kapsamında 13/07/2007 tarihinde taşınmaz üzerinde 20 yıl süre ile intifa hakkı tesis edildiği, taraflar arasındaki son akaryakıt bayiliği sözleşmesinin 18/09/2005 tarihli sözleşme olduğu, davacının rekabet kurulunun intifa haklarını 5 yıl süre ile sınırlaması nedeniyle intifa süresinin 18/09/2010 tarihinde dolduğunu belirterek intifa hakkının terkini ve sözleşme kapsamında uğradığı maddi ve manevi zararların tahsilini talep ettiği, davalı birleşen davacının intifa hakkının süresinin 11/07/2012 tarihinde sona ereceğini belirterek asıl davanın reddini, birleşen davada da davacının el atmasının önlenmesini talep ettiği, yargılama devam ederken intifa şerhinin terkin edilmesi nedeniyle ilk derece mahkemesince intifa şerhinin terkini istemli davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, maddi...
(TMK.m.795) İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü yada tüzelkişi ise tüzelkişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. Kanuni intifa hakları hariç (TMK.m.495 vd.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceğini kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir....
Davalı, davanın reddini savunmuş, mahkemece intifa hakkı sahibinin kimliğinin tespit edilemediği, Türk Medeni Kanununun 796. maddesindeki koşulların da gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı temyiz etmiştir. Dava, intifa hakkının terkini istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile, taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur (TMK.m.795)....
Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceğini kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının süresinden önce sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır. Her ne kadar intifa hakkının sona erme sebeplerini sayan Türk Medeni Kanununun 796 vd. maddelerinde eşyaya bağlı irtifak haklarında olduğu gibi şahsi bir irtifak hakkı olan intifa hakkının sona erdirilmesini malikin talep edebileceğine ilişkin (TMK.m.785) bir hüküm yoksa da burada Türk Medeni Kanununun 785. maddesinin kıyasen uygulanması gerekir....
Davacılar 09.12.2011 tarihinde açmış olduğu bu dava ile dava konusu taşınmazın paydaşlığının satış yolu ile giderilmesini talep etmiş, yargılama sırasında davalı Medeni Yasanın 700. maddesine göre intifa hakkının bedel üzerinde devamına karar verilmesini istemiştir. Olaya uygulanması gereken 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 700.maddesi " bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması halinde, diğer paydaşlardan biri intifa hakkının kurulduğunun kendisine tebliğinden başlayarak üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa, satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı buna düşecek bedel üzerinde devam eder" hükmünü taşımaktadır. Bu düzenleme ile bir pay üzerinde intifa hakkı kurulması halinde diğer paydaşlardan biri üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa, satış yoluyla yapılacak paylaşmada pay üzerinde intifa hakkı bulunmaksızın satışın yapılması ve intifa hakkının söz konusu paya düşen bedel üzerinden devam etmesi esası getirilmiştir. Somut olayda, davacı ...'...
-KARAR- Davacı vekili, müvekkili şirketin bayiliğinin gerçekleştirildiği taşınmazda 14.06.2007 tarihli sözleşme kapsamında lehine 30.07.2027 tarihine kadar intifa hakkı tesis edilip, tapuya tescil edildiğini, intifa hakkının sona ereceği süre sonuna kadar intifa hakkı bedelini ödeyip, taşınmazda kalıcı yatırımlar yaptığını ancak Rekabet Kurumunun 12.03.2009 tarihli duyurusu ile intifa süresini beş yıl ile sınırlandırmasıyla intifa hakkının 28.07.2012 tarihinde sona ereceğini, bu sebeple de ödediği (intifa ve kalıcı teknik yatırım) bedellerin davalı açısından sözleşmenin geçersiz kılındığı süre olan 28.07.2012 tarihi sonrası için sebepsiz zenginleşmeye yol açtığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ödenen bedellerin güncellenmiş değerleri olan 1.230,189,00 TL'nin 12.03.2009 tarihinden işleyecek faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini istemiştir....
