nin temyiz itirazlarına gelince; Dava, intifa hakkına konu taşınmaza elatmanın önlenmesi istemine ilişkindir. İntifa hakkı; başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam olarak yararlanma olanağını sağlayan bir irtifak türüdür. Kuşkusuz intifa hakkı sahibinin eşya üzerinde oluşan saldırının kaldırılmasını istemesi olanaklarıdır. Bu isteği ise intifa hakkı sahibinin hakkı üzerinde muaraza çıkartan yana dava açılarak yöneltmesi gerekir. Başka bir deyişle, davadaki hasım intifa hakkı sahibini o eşyadan tam yararlanma hakkını engelleyen kişidir. Somut olaya gelince; davacı şirket dava konusu taşınmazda intifa hakkı sahibidir. Davalı ... Kollektif Şirketi, taşınmaz üzerinde akaryakıt satış istasyonunu dava dışı ... Ofisi A.Ş. ile yaptığı bayilik sözleşmesi uyarınca kullanmaktadır. Davacının bu kullanıma itirazı yoktur....
Mimarlık Mühendislik Ltd.Şti. ile arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi düzenlediği, 14.12.2004 günlü bu sözleşmeden hemen sonra davalı ...’ın şirket yetkilisine aynı tarihli vekaletname verdiği, bu vekaletnamede payı üzerine intifa hakkı tesisi için yetki tanıdığı, inşaat yapım sözleşmesinin yüklenici tarafı olan Şirketin 27.12.200 tarihind e davalılardan ... lehine diğer davalı ...’ın payı üzerine intifa hakkı tesis ettiği, Şirket yetkilisi ...’in 27.1.005 tarihli vekaletname ile Şirket avukatına izale-i şuyu davası açmak üzere yetkilendirdiği görülmektedir. Lehine intifa hakkı tesis edilen ... arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin yüklenicisi olan ... Mimarlık Mühendislik Ltd. Şti. nin Müdürü ...’in kardeşidir. Anlatılan iş ve işlemlerin tarihlerine ve kurulan ilişkiye bakılırsa intifa hakkının 25618 ada 1 parselde malik olan diğer paydaşların haklarına kısıtlama getirmek amacıyla ve kötü niyetle kurulduğu açık olarak görülmektedir. Davalılardan ......
Temyiz Sebepleri Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dosyada mevcut 20.06.2013 tarih ve 25766 yevmiye numaralı tescil istem belgesinde yer alan "72.000,00 TL bedelle intifa hakkının tamamından çıplak mülkiyet malikleri lehine terkini talep ederim." ibaresinin intifa hakkının 72.000,00 TL bedelle terkin edildiğinin açık göstergesi olduğunu, dava konusu intifa hakkının bedelsiz olarak terkin edilmesi söz konusu olmamasına rağmen Mahkemenin Yargıtay bozma kararına karşı direnmek yerine, bozma kararından bağımsız bir gerekçe ile intifa iade talebinin reddine karar vermesinde hukuka uyarlık bulunmadığını ve ayrıca söz konusu tescil istem belgesinde kalan süreye ilişkin bedelin alındığı yönünde bir ibare de bulunmadığını, terkin senedinde yer alan bedelin intifa tesis bedeli olmayıp terkine esas bedel olduğunu ve söz konusu bedelin intifa tesisi bedeli olarak kabulü için ibarenin "72.000 TL bedelli intifa hakkının tamamından" şeklinde olması gerektiğini, ancak terkin senedinde açıkça "...
e ait taşınmaz üzerinde müvekkili şirket lehine 04.09.1995 tarihinden geçerli olmak üzere 20 yıl süreli intifa hakkı tanındığını, taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt istasyonunun bayiliğinin diğer davalı ... Petrol Ürünleri Ltd Ştine verildiğini, müvekkilinin intifa tesisi için ödemeler yaptığını ve taşınmazda akaryakıt istasyonu kurulması ve işletilmesi için teknik yatırımlar yaptığını, daha sonra Rekabet Kurulu'nun düzenlemeleri çerçevesinde intifa tesisine dair sözleşmenin süresinin 5 yılı aşması nedeniyle, 5 yılı aşan sürenin grup muafiyetinden yararlanamayacağını, müvekkili şirketin ödediği meblağlar yönünden sözleşmelerin geçersiz kılındığı 18.09.2010 tarihinden sonrası dönem için davalıların sebepsiz zenginleşmiş olacağını belirterek 214.958.00.-TL.nin faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, müvekkillerinden davalı ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ, YIKIM, ESKİ HALE İADE, İRTİFAK HAKKI TESİSİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı, komşu 33 ada 64 sayılı parsel maliki davalı şirket ile şirket ortağı diğer davalı ... tarafından kayden maliki olduğu 33 ada 175 parsel sayılı taşınmazın temel kısmı kazılarak açılmak ve baraka tarzında taşkın yapı inşa edilmek suretiyle müdahalede bulunulduğunu ileri sürerek, elatmanın önlenmesi, yıkım ve eski hale iadeye karar verilmesini istemiş; karşı davanın ise; davalı yanın kötüniyetli olduğunu belirterek, reddini savunmuştur. Davalılar, davanın reddini savunmuşlar; karşı davalarında ise; dava konusu baraka bakımından uygun bedel karşılığında irtifak hakkı tesisi isteğinde bulunmuşlardır. Mahkemece, asıl davanın kabulüne; karşı davanın reddine karar verilmiştir....
Bilindiği gibi, intifa hakkı; başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam olarak yararlanma olanağını sağlayan bir irtifak türüdür. Kuşkusuz intifa hakkı sahibinin eşya üzerinde oluşan saldırının kaldırılmasını istemesi olanaklarıdır. Bu isteği ise intifa hakkı sahibinin hakkı üzerinde muaraza çıkartan yana dava açılarak yöneltmesi gerekir. Başka bir deyişle, davadaki hasım intifa hakkı sahibinin o eşyadan tam yararlanma hakkını engelleyen kişidir. Somut olayda; davacı intifa hakkı tesis ettiği taşınmaz üzerinde bu hakkını bayisi ... Tarım Gıda Akaryakıt San. Tic. Ltd. Şti. Aracılığı ile kullanmaktadır. Bayilik sözleşmesinin 3. maddesinde bayinin ürünleri bizzat Petrol Ofisi A.Ş.'den veya Petrol Ofisi A.Ş.'nin tespit ve tayin edeceği yerlerden alacağı kararlaştırılmıştır. Bu hükme rağmen davalı ... Gaz A.Ş. ile anlaşarak taşınmaz üzerine otogaz tesisleri inşa ederek otogaz satışı yapmaktadır....
Bilirkişi tarafından düzenlenen 14/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu taşınmazlar hakkında Nilüfer Belediyesinin 03.11.2021 tarih ve 427 Karar sayılı Meclis Kararı ile 5 yıl süre ile davacı şirket lehine intifa hakkı tesis edilmesine karar verildiği, Nilüfer Belediyesi Meclis kararı ile davacı şirket lehine intifa hakkı tesis edilmesi kararı verilmesi intifa hakkı tesisi için yeterli olmayıp anılan karar kapsamında tapu siciline tescil yapılması TMK.m.795 uyarınca zorunlu olduğu, intifa hakkının tapu siciline tescil edilmemesi durumunda hukuken tesis edilmiş bir haktan bahsedilemeyeceği, bu kuralın istisnası kanuni intifa hakkı için geçerli olup dava konusu talep kanuni intifa hakkına dayanmadığı, dava konusu tapu kayıtlarında, Nilüfer Belediyesinin 03.11.2021 tarih ve 427 Karar sayılı Meclis Kararı ile 5 yıl süre ile davacı şirket lehine intifa hakkı tesis edilmesine dair karar uyarınca tapuya tescil işleminin yapılmadığı, bu doğrultuda TMK.m.795/1 uyarınca hukuken...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece yargılama sonunda; "1- Davanın KABULÜ ile; a)-Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda IR harfiyle gösterilen 1055,69 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine (ağaç dikmemek, bina vb. gibi sabit yapı yapmamak şartıyla) DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ ile daimi irtifak hakkının takyidatsız olarak tapuya TESCİLİNE, -Davaya konu Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda (G) harfiyle gösterilen 322,49 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine 2 yıl süre ile GEÇİCİ İRTİFAK HAKKI TESİSİNE, b) Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda IR harfiyle gösterilen 1379,19 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine (ağaç dikmemek, bina vb. gibi sabit yapı yapmamak şartıyla) DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ ile daimi irtifak hakkının takyidatsız...
Somut olaya gelince; dava konusu satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilen 6618 parsel sayılı taşınmazın irtifak hanesinde "01.01.1900 başlama tarihli ... 14/240 hisseleri üzerinde kanuni intifa hakkı mevcuttur" şerhi bulunduğu ancak intifa hakkı sahiplerinin davaya dahil edilmediği, UYAP üzerinden alınan güncel tapu kaydında ise intifa hakkının başlangıç ve tesis tarihine ilişkin herhangi bir ifade bulunmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece öncelikle adı geçen intifa hakkı sahiplerine usulüne uygun dava dilekçesi tebliği ile davaya dahil edilerek intifa hakkının tesis edildiği tarih tespit edildikten sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle intifa hakkı sahiplerinin hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir....
Kanuni intifa hakları hariç (TMK.m.495 vd.) intifa hakkı tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceğini kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse veya yarar ortadan kalkmış ise malik bu hususları ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının süresinden önce sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlarda intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır....
