Bu ilkeye evlatlık ilişkisinin çözülemezliği denmektedir. (Aydoğdu, a.g.e sh.646) 743 sayılı Mülga Medeni Kanunun anlayışından ayrılan yürürlükteki 4721 sayılı TMK, evlatlık ilişkisinin taraflarca keyfi bir şekilde kaldırılmasının önünü kapamıştır. 4721 sayılı TMK'da evlatlık ilişkisinin tarafların iradesi ile sona erdirilmesi imkansız hale gelmiş olup, kanunda belirtilen haller dışında evlatlık ilişkisinin sona ermesi de mümkün olmayacak şekilde düzenlenmiştir. Kanuna göre, evlatlık ilişkisinin, evlat edinme için gerekli koşulların yerine getirilmemesi halinde mahkeme tarafından kaldırılması söz konusu olacaktır. Kanun koyucu, yaptığı düzenlemeyle, evlatlık ilişkisi ile soybağı ilişkisi arasındaki farkları en aza indirgemeyi amaçlamıştır....
Evlatlığın mirastan yoksun bırakılmasını veya mirasçılıktan çıkarılmasını gerekli kılacak bir durumun varlığı halinde, evlatlığın mirastan yoksun bırakılması ya da mirasçılıktan çıkarılması yine mümkün olmakla beraber, bu yoksun bırakma/mirasçılıktan çıkarma hali evlat edinen ile evlat edinilen arasındaki evlatlık ilişkisinin sona ermesi sonucunu doğurmayacaktır. (Aydoğdu, a.g.e sh.664- 665) TMKnın 318. maddesi gereği; evlât edinmenin esasa ilişkin diğer noksan lıklardan biriyle sakat olması halinde, Cumhuriyet savcısı veya her ilgilinin evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebileceği, noksanlıkların bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, evlatlık ilişkisinin kaldırılması yoluna gidilemeyeceği belirtil miştir. Somut olayda davacılar dava dilekçesinde TMK'nun 317 ve 318 .maddelerinde düzenlenen evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebeplerinden hiç birisine dayanmamışlardır....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı ... tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, evlatlık ilişkisinin kaldırılması istemine ilişkindir. Davacılar, evlat edindikleri davalının biyolojik ailesi ile yaşadığını bu nedenle evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir. Mahkemece, evlatlık ilişkisinin kaldırılması için yasanın aradığı koşulların oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacılar tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesince, davacı vekilinin vekaletnamesinde “Evlatlık ilişkisinin kaldırılması” davaları için özel yetki bulunmadığı gerekçesiyle dosyanın geri çevrilmesine karar verilmiştir....
Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl geçmekle düşer. (TMK'nun 319. maddesi) Bu süre hak düşürücü süredir ve hakim tarafından resen gözetilir....
Mahkemece; "Somut olayda; davacı ile davalı arasındanki evlatlık ilişkisi, 2000 yılında 743 sayılı TMK yürürlükte iken kurulmuştur. 743 sayılı TMK'nın 258. maddesinde "evlatlık ilişkisinin haklı sebeple kaldırılması" müessesesi düzenlenmiştir. Ancak, 4721 sayılı TMK'nın 317 ve 318. maddelerinde "evlatlık ilişkisinin haklı sebeple kaldırılması" müessesine yer verilmemiştir. 4721 sayılı TMK'nın Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un 1, 2 ve 14. maddelerine göre, davaya konu olaya 4721 sayılı TMK uygulanmalıdır. Bu bağlamda 4721 sayılı TMK'nın 317 ve 318. maddelerinde "evlatlık ilişkisinin haklı sebeple kaldırılması" müessesine yer verilmediğinden yasal dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesi gerektiği" gerekçesi ile "Davanın reddine" karar verilmiştir....
Somut davada, davanın TMK'nun 319. maddesi uyarınca evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden itibaren bir yıllık sürede açılması gerektiği, davacıların ve tanıkların beyanı da nazara alınarak yapılan değerlendirmede bir yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra bu davanın açıldığı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası, hukuki niteliği itibariyle tarafların serbestçe tasarruf edemeyecekleri, aile hukukuna ilişkin ve kamu düzeninden olan bir dava olduğu anlaşılmakla koşulları oluşmadığından açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği kaldı ki TMK'daki düzenlemeler dikkate alındığında, davacıların evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektirecek delilleri sunmadıkları gibi tanık beyanlarının evlatlık ilişkisinin kurulmasından sonraki fiili duruma ilişkin olduğu, bu durumda dosya kapsamı itibari ile de davacıların kanunda istisnai ve sınırlı olarak sayılmış evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebeplerini dolayısıyla davalarını ispatlayamadıkları gerekçesi ile davanın...
Bu nedenle, evlatlığın, evlat edinenlere karşı mükellef olduğu vazifeleri ifada ihmal göstermesi, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebi oluşturmaz. Evlatlık ilişkisinin esasa ilişkin noksanlıklardan biriyle sakat olması, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebidir (TMK m. 318/1). Ancak, davanın evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl içinde açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir (TMK m. 319) ve hakim tarafından re'sen gözetilir. Dava, 26.07.2006 tarihinde açılmıştır. Evlat edinme kararı, davacıların başvurusu üzerine verildiğine, davacılar esasa ilişkin noksanlığı bildiklerine göre, Türk Medeni Kanunu'nun 319/1. maddesindeki bir yıllık hak düşürücü süre geçmiştir. Davanın açıklanan sebeple reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır....
(Koç, Evren a.g.e., sh. 382 ) Evaltlık ilişkisinin kaldırılması davası, bozucu yenilik doğuran bir davadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 318. maddesi gereği; evlât edinmenin esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakat olması h...nde, Cumhuriyet savcısı veya her ilgilinin evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebileceği, noksanlıkların bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, evlatlık ilişkisinin kaldırılması yoluna gidilemeyeceği belirtilmiştir. Yukarıda yapılan kısa açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; ...'nın 17/12/2014 tarih ve 2014/4 sayılı davanamesi ile ... 4. Aile Mahkemesi'nin 2013/298-604 Esas-Karar sayılı ilamıyla, eşinin muvafakati alınmadan ...'...
a.g.e., sh. 382 ) Evaltlık ilişkisinin kaldırılması davası, bozucu yenilik doğuran bir davadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 318. maddesi gereği; evlât edinmenin esasa ilişki diğer noksanlıklardan biriyle sakat olması halinde, Cumhuriyet savcısı veya her ilgilinin evlâtlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebileceği, noksanlıkların bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup ilişkinin kaldırılması evlâtlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa, evlatlık ilişkisinin kaldırılması yoluna gidilemeyeceği belirtilmiştir. Yukarıda yapılan kısa açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; davacının İstanbul Anadolu 10....
Dava; evlatlık ilişkisinin kaldırılması istemine ilişkindir. 4721 sayılı TMK sisteminde, Mahkeme kararı ile kurulmuş olan bir evlatlık ilişkisi, ancak, 317 ve 318. maddelerde düzenlenmiş olan sebeplerin varlığı halinde, belirli kişilerin ikame edeceği evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası ile kaldırılabilir. Dolayısıyla, TMK uyarınca (belirli şartların varlığı halinde) kurulmuş ve (soybağı vb) hükümlerini doğurmuş olan bir evlatlık ilişkisi, ancak Kanun’da sayılan istisnai ve sınırlı sayıda sayılmış (numerus clausus) hallerde tüm sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılabilecektir. (Koç, Evren a.g.e., sh. 382 ) Evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası, bozucu yenilik doğuran bir davadır....
