"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki kayıt kabul davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava iflasından önce davalıya verilen ve henüz ibraz edilmeyen çek yapraklarından doğacak sorumluluk tutarı olan 55.320,-TL’nin şarta bağlı olarak masaya kaydı istemine ilişkindir. Mahkemece çek yapraklarının 14 ila 16 yıl önce ..... AŞ tarafından davalıya verildiği, bu bankanın 20.3.2002 tarihinde Bayındırbank AŞ ile birleştiği, 8.3.2003 gün ve 4814 sayılı Yasa çerçevesinde eski çeklerin iadesi ile yeni çek karnelerinin verildiği, böylelikle çeklerin hukuki değerini yitirdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı banka vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili banka ile davalıların murisi arasında imzalanan kredi sözleşmesi çerçevesinde murise çek defteri verildiğini, müvekkili bankanın ödediği çek yasal sorumluluk bedelinin tahsili ile karşılıksız çıkıp henüz sorumluluk bedeli talep edilmeyen ve ibraz edilmeyen çeklerle ilgili yasal sorumluluk bedelinin deposu için davalılar aleyhine icra takibine giriştiğini, takibin itiraz sonucu durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., murisin mal varlığının bulunmadığını, terekenin borca batık olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....

Dava, davacı banka tarafından kredi müşterisi ... Tarım Ür. ve Zirai İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne verilen çek yapraklarından kaynaklanan banka sorumluluğu ile ilgili gayri nakdi kredinin tazmin edilmiş kısmının tahsili, geriye kalan kısmının depo edilmesine dayalı takibe yapılan itirazın iptali davasıdır. Davalılardan ... ve ... ise kredi sözleşmesinin kefilleridir. Mahkemece kredi sözleşmesinin tüm sayfaları dosyaya kazandırılmadan ve bu sözleşme hükümlerine göre kefillerin sözleşme gereğince ilave teminat gösterme borcu olan gayri nakdi kredi bedelinin depo edilmesi hususunda bir sorumluluk alıp almadıkları belirlenmeden gayri nakdi kredi bedelinin blokesinden kefillerin de sorumlu tutulması eksik inceleme nedeniyle yerinde görülmemiştir. Öte yandan gayri nakdi kredinin deposu yönünden maktu harç ve maktu vekalet ücreti hükmedilmesi gerektiği halde nakdi alacakla birlikte nisbi harç ve nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir....

Her ne kadar mahkemece, davaya konu çeklerden birisi için davacı Bankaca yükümlülük bedelinin ödendiği ve iade edilmeyen çek yapraklarından dolayı davacı Bankanın ödeme riski altında bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yargılama sırasında davalı tarafça bilirkişi raporuna itirazında, davacı Bankaya, karşılıksız çıkan iki adet çek için yükümlülük bedellerinin yatırıldığı ve kullanılmayan çek yapraklarının da iade edildiği savunulmuş, temyiz dilekçesi ekinde de bu savunmayı destekler 02.03.2010 tarih…, 05.11.2010 tarih ve … sayılı, 02.03.2010 tarih ve … sayılı çek yükümlülük bedelinin ödendiğine dair banka işlem dekontları ile yedi adet çekin davacı Bankaya teslim edildiğini gösterir 30.11.2011 tarihli çek iptal dekontları sunulmuş, ancak mahkemece bu savunma ve bilirkişi raporuna itiraz üzerinde durulmadan, itirazlara dair bir ek rapor alınmadan, gerekirse davacı Banka kayıtları üzerinde bu konuda inceleme yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bozmayı...

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili bankanın kredi kartı sözleşmesinden kaynaklanan alacağı ve iade edilmeyen 13 adet çek yaprağından kaynaklanan alacağı için davalı aleyhine icra takibi yaptığını, davalının iade edilmeyen 13 adet çek için istenen miktara haksız olarak itiraz ettiğini iddia ederek itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir. Davalı, davacı bankaya sadece 4 adet çek yaprağını iade etmediğini, diğer çek yapraklarını iade ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir....

CEVAP: Davalı vekili, taraflar arasında imzalanan çek taahhütnamesiyle davacının kullandığı ve Çek Kanunu gereğince banka kaynağından ödenmiş olan 7 adet çek yaprak bedelinden ve iade edilmeyen 18 adet çek yaprağı sorumluluğundan kaynaklı olarak icra takibinin başlatıldığını ve icra takibinin kesinleştiğini, davacı tarafça icra takip dosyasına toplam 5.250,00 TL ödeme yapıldığını, davacı tarafın iddiasının aksine halen davacıda olup iade edilmeyen 11 adet çek yaprağından dolayı banka alacağının bulunduğunu, 5941 Sayılı Yasa gereği davacının kullandığı çeklerde zamanaşımının mevcut olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

Dava hukuksal niteliği itibariyle, gayrinakdi çek depo bedellerinin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın İİK'nın 67/1 maddesi gereğince iptali istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Takibe konu asgari sorumluluk tutarının depo edilmesi istenen çekler banka tarafından sunulan dökümlere göre “Eski”, “karekodsuz” olduğu, sunulan iade çek yaprakları üzerinde basım tarihlerinin yer almadığı görülmüştür. 5941 Sayılı Çek Kanunu'nun Geçici 3. maddesi uyarınca eski tip işbu çeklerin .... tarihine kadar muhatap bankaya ibraz edilmemesi halinde bankanın asgari sorumluluk bedellerinden sorumluluklarının sona ereceği düzenlenmiştir....

Bankaya iadesi müşteriye yazılı olarak bildirilerek talep edilebilecektir.” şeklinde olduğunu, Çek Kanunu ve davalı ile müvekkil Banka arasında imzalanan çek hesabı açılış sözleşmesi gereğince, müvekkil banka tarafından 02.04.2018 tarihli ihtarname ile “karşılıksız çıkmış ve yasal sorumluluk bedelleri müvekkil Banka tarafından ödenmiş 11 adet çek ile ilgili ödenen sorumluluk tutarı toplamı 16.840,00 TL nin ödenmesi ve iade edilmemiş 14 adet çek yaprağının yasal sorumluluk bedelleri toplamı 20.690,00 TL nin depo edilmesi yahut bahse konu çek yapraklarının Bankaya iadesi” gereği icra dosyası borçlularına bildirildiğini, Buna rağmen davalı ve dava dışı diğer borçlu şirket tarafından ödemenin gerçekleşmemesi üzerine, 14 adet karşılıksız çek sorumluluk bedeli 21.260,00 TL, takip tarihine kadar işlemiş faizi, bu faizin %5 gider vergisi ve 11 adet iade edilmeyen çek sorumluluk bedeli 16.270,00 TL olmak üzere toplam 37.986,23 TL icra takibine konu edildiğini, Borçlu/davalı ... vekili, 14.05.2018...

Davalılar benzer cevaplarında, çek yapraklarının beşinin iade edildiğini, iade edilmeyen çekler için çek sorumluluk bedellerinin bankanın kredi sözleşmesinden kaynaklanan muaccel bir alacak olmadığını, iade edilmeyen çek yapraklarının sorumluluk nispetinde banka tarafından ödenmesinin de söz konusu olmadığını, çek sorumluluk bedellerinin çek kanunu hükümlerinden doğan bir yükümlülük olduğunu, bu nedenle bankanın çek sorumluluk bedellerini alacak olarak talep etmesinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, taraflar arasında 03/11/2009 tarihli 100.000,00 TL bedelli genel kredi sözleşmesi bulunduğu ve bu sözleşme kapsamında davalı ...'...

Bozma Kararı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 29.06.2021 tarih ... sayılı ilamı ile 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 3 üncü maddesi uyarınca, davalı bankanın süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması hâlinde yasal sorumluluk miktarına kadar ödeme yapmak yükümlüğü bulunmakta olup, bankanın bu yükümlülüğü taraflar arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmünde olduğu da dikkate alındığında; davalı banka, davacıya teslim edilen ve iade edilmeyen çekler nedeniyle ödemek zorunda kalabileceği yasal sorumluluk bedelinin depo edilmesini isteyebileceği, bu durumda mahkemece bankacılık konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla davalı bankanın kayıt ve defterleri de incelenmek suretiyle, davacının ne kadar çek yaprağı iade etmesi gerektiği ve davalı bankanın borç altına girebileceği miktar belirlenmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur. C....