Her ne kadar mahkemece, davaya konu çeklerden birisi için davacı Bankaca yükümlülük bedelinin ödendiği ve iade edilmeyen çek yapraklarından dolayı davacı Bankanın ödeme riski altında bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yargılama sırasında davalı tarafça bilirkişi raporuna itirazında, davacı Bankaya, karşılıksız çıkan iki adet çek için yükümlülük bedellerinin yatırıldığı ve kullanılmayan çek yapraklarının da iade edildiği savunulmuş, temyiz dilekçesi ekinde de bu savunmayı destekler 02.03.2010 tarih…, 05.11.2010 tarih ve … sayılı, 02.03.2010 tarih ve … sayılı çek yükümlülük bedelinin ödendiğine dair banka işlem dekontları ile yedi adet çekin davacı Bankaya teslim edildiğini gösterir 30.11.2011 tarihli çek iptal dekontları sunulmuş, ancak mahkemece bu savunma ve bilirkişi raporuna itiraz üzerinde durulmadan, itirazlara dair bir ek rapor alınmadan, gerekirse davacı Banka kayıtları üzerinde bu konuda inceleme yapılmadan yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bozmayı...

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili bankanın kredi kartı sözleşmesinden kaynaklanan alacağı ve iade edilmeyen 13 adet çek yaprağından kaynaklanan alacağı için davalı aleyhine icra takibi yaptığını, davalının iade edilmeyen 13 adet çek için istenen miktara haksız olarak itiraz ettiğini iddia ederek itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir. Davalı, davacı bankaya sadece 4 adet çek yaprağını iade etmediğini, diğer çek yapraklarını iade ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir....

Dava hukuksal niteliği itibariyle, gayrinakdi çek depo bedellerinin tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın İİK'nın 67/1 maddesi gereğince iptali istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Takibe konu asgari sorumluluk tutarının depo edilmesi istenen çekler banka tarafından sunulan dökümlere göre “Eski”, “karekodsuz” olduğu, sunulan iade çek yaprakları üzerinde basım tarihlerinin yer almadığı görülmüştür. 5941 Sayılı Çek Kanunu'nun Geçici 3. maddesi uyarınca eski tip işbu çeklerin .... tarihine kadar muhatap bankaya ibraz edilmemesi halinde bankanın asgari sorumluluk bedellerinden sorumluluklarının sona ereceği düzenlenmiştir....

Davalılar benzer cevaplarında, çek yapraklarının beşinin iade edildiğini, iade edilmeyen çekler için çek sorumluluk bedellerinin bankanın kredi sözleşmesinden kaynaklanan muaccel bir alacak olmadığını, iade edilmeyen çek yapraklarının sorumluluk nispetinde banka tarafından ödenmesinin de söz konusu olmadığını, çek sorumluluk bedellerinin çek kanunu hükümlerinden doğan bir yükümlülük olduğunu, bu nedenle bankanın çek sorumluluk bedellerini alacak olarak talep etmesinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, taraflar arasında 03/11/2009 tarihli 100.000,00 TL bedelli genel kredi sözleşmesi bulunduğu ve bu sözleşme kapsamında davalı ...'...

Bozma Kararı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 29.06.2021 tarih ... sayılı ilamı ile 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 3 üncü maddesi uyarınca, davalı bankanın süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması hâlinde yasal sorumluluk miktarına kadar ödeme yapmak yükümlüğü bulunmakta olup, bankanın bu yükümlülüğü taraflar arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmünde olduğu da dikkate alındığında; davalı banka, davacıya teslim edilen ve iade edilmeyen çekler nedeniyle ödemek zorunda kalabileceği yasal sorumluluk bedelinin depo edilmesini isteyebileceği, bu durumda mahkemece bankacılık konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla davalı bankanın kayıt ve defterleri de incelenmek suretiyle, davacının ne kadar çek yaprağı iade etmesi gerektiği ve davalı bankanın borç altına girebileceği miktar belirlenmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur. C....

Buna göre de davalı 3.kişi banka ile borçlu arasında imzalanan taahütnamenin 14.maddesinde, borçlunun mevduat hesabına rehin-takas ve mahsup yetkileri bulunduğunu belirtilerek risk garanti altına almıştır. Karara dayanak alınan 22.08.2011 ve 27.01.2012 tarihli bilirkişi raporlarında borçluya verilen 18 adet çek yaprağının iade edilmediği ve 2010 yılı için garanti tutarının 600.00 TL olduğundan 10.800,00 TL üzerinde davalı bankanın rehin ve hapis hakkını kullanabileceği belirtilmiştir. Ancak davalı bankanın 03.01 2012 tarihli yazısında şubeye iade edilmeyen 18 Adet çek yaprağı bulunduğu belirtilmiştir. Davalı banka, çekin ibrazı tarihindeki yürürlükteki garanti tutarı üzerinden sorumlu olacağından, 2010 yılındaki garanti tutarı üzerinden hasaplama yapılması hatalıdır....

Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, dava iade edilmeyen çek yaprakları nedeniyle bankanın ödemekle yükümlü olduğu yasal tutarın depo edilmesine yönelik icra takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup, banka kayıtları üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucuna göre, bankanın 22.270 TL'lik çek yasal ödeme tutarının deposunu isteyebileceğinin anlaşıldığı, düzenlenen raporun hükme esas alınmaya elverişli olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davalının Yatağan İcra Müdürlüğü'nün 2014/461 Esas sayılı dosyasına yönelik itirazın 22.270 TL üzerinden iptaline, takibin bu tutar üzerinden devamına, itiraz edilen miktar üzerinden %20 oranında hesaplanacak icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir....

1 günlük süre sonrası davalının 07/09/2017 tarihinde temerrüde düştüğü, davacı bankanın temerrüt tarihinden iflas tarihine kadar nakit krediler yönünden alacağına yıllık %33,12 oranında, kredili mevduat hesabı yönünden yıllık %28,08 oranında temerrüt faizi yürütebileceği, iflas tarihi 21/01/2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan toplam 7.199.818,82 TL nakit alacağı bulunduğu, iflas tarihi itibariyle iade edilmeyen teminat mektupları nedeni ile davacı bankanın 1.243.244,86 TL gayrinakdi alacak ile iade edilmeyen çek yapraklarından kaynaklı sorumluluk tutarı 31.020 TL gayrinakdi alacak talebinde bulunabileceği ancak yargılama sırasında davacı banka tarafından nakit alacakların ......

Dava, davacının, davalı banka nezdinde bulunan hesabına davalı banka tarafından çek sorumluluk bedeli karşılığı konulan blokenin kaldırılması ve blokeli tutarın iadesi istemine ilişkin olup, mahkemece yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Mülga 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun’un .... ve 5941 sayılı Çek Kanunu’nun .... maddesi uyarınca, muhatap banka süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde yasal sorumluluk miktarına kadar ödeme yapmakla yükümlüdür. Aynı maddede ödeme yükümlülüğü ile ilgili hususun hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir kredi sözleşmesi hükmünde olduğu açıklanmıştır....

Faiz 10.016,65 TL BSMV 1.006,24 TL İhtar masrafı 713.097,80 TL Toplam Nakit 6.420,00 TL Toplam Gayrinakit (Çek depo) Gayrinakdi çek depo bedelinden kaynaklı banka alacağı için icra takip tarihi ve dava tarihi itibariyle hesaplama ve tespitler yapılmış olup, icra takip tarihinden sonra dava tarihinden önce deposu talep edilen çek yapraklarından banka sorumluluk bedeli ödenip gayrinakdi alacaktan nakdi alacağa dönüşen tazmin bedelleri için, Yukarıda detaylı olarak takdire sunulmuştur....