tespiti yapılarak müvekkilince ödenecek bedelin tespitine ve bedelin idareye ödenmesi suretiyle irtifak hakkının terkinine, aynı hususta açılan İstanbul Anadolu 18....
Taraflar arasında düzenlenen 09.03.1998 tarihli imtiyaz sözleşmesi feshedilmiş ve feshin iptaline ilişkin idari yargıda görülen dava reddedilerek kesinleşmiş olduğundan davalı lehine ve dava konusu taşınmazlar üzerine konulan irtifak hakkının terkini doğrudur. Ancak üçüncü kişiler adına kayıtlı taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının talep doğrultusunda lehdarı Hazine adına yazılması gerekir iken sadece kaldırılması ile yetinilmesi doğru değildir. Bu yön bozma nedeni ise de, yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün HUMK.nun 438/VII maddesi gereğince hdüzeltilerek onanması gerekmiştir....
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda, Dava, irtifak hakkının kaldırılması, 23.07.2016 tarihinde tahsil edilmesi gereken ve mahsup sonrası geriye kalan 3. yıl irtifak bedelinin 197.397,01 TL gecikme zammı ile birlikte; tapuda irtifak hakkının terkinine kadar devam edecek dönemlere ait irtifak hakkı bedellerinin sözleşmenin 6. maddesine göre belirlenen artış oranları doğrultusunda 6183 sayılı Amme alacaklarının tahsili usulü 51 maddesi gereğince gecikme zammı ile birlikte tahsili, karşı dava ise, davalının irtifak hakkının kaldırılması istenen taşınmaz için yapılan 798.322,63 TL'nin davalıdan tahsili davasıdır. "...Adil yargılanma hakkı Anayasamızın 36/1. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İrtifak Hakkı Bedelinin Tespti 11/04/2015 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6644 Sayılı Kanun'un 2.maddesi ile değiştirilen 2797 Sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60.maddesi gereğince, dosya kendisine gönderilen ilgili hukuk dairesi bir ay içinde yapacağı ön inceleme soncunda iş bölümü bakımından kendisini görevli görmez ise gerekçesiyle birlikte dosyayı Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na gönderecektir. Taraflar arasındaki akdi ilişki Türk Borçlar Kanun'unun 299. ve müteakip maddelerinde düzenlenen kira akdi olmayıp, Türk Medeni Kanun'unun Sınırlı Ayni Haklar Kısmında yer alan taşınmaz mülkiyeti ile ilgili sınırlı ayni haklardan olan irtifak hakkına ilişkindir. Taraflar arasında imzalanan Taahhüt Senedinde dava konusu taşınmazda Türk Medeni Kanun'unun 826. maddesi gereğince inşaat hakkının verilmesine dair üst hakkının kurulduğu anlaşılmaktadır....
Dava konusu taşınmazı 21.10.2016 tarihinde tapuda kayıtlı irtifak şerhi ile yükümlü olarak satın alan davacının mevcut nakil hatlarının kaldırılması nedeniyle irtifak şerhinin terkini için davalı idareye yaptığı başvuru, irtifak terkin ve hizmet bedeli olarak belirlenen 74.455,90 TL bedelin ödenmesi karşılığında kabul edilmiş, 2017 yılında Tek lehine olan irtifak hakkı tapu kayıtlarından terkin edilmiştir. Davacı 31.01.2017 tarihli Tedaş Sakarya Bölge Müdürlüğüne verdiği imzalı dilekçede, 900 ada 8 parselde Tek lehine kayıtlı irtifak hakkının terkininin yapılmasını ve tarafına çıkacak tüm bedelleri itirazsız olarak ödemeyi kabul etmiş; 03.05.2017 tarihinde irtifak terkin ve hizmet bedeli olarak toplam 74.455,90 TL'yi davalı idareye ödemiştir....
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:492 sayılı Harçlar Kanunu'nun (4) sayılı tarifenin 20/d maddesinde, gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden harç alınacağı düzenlendiği, uyuşmazlıkta, tapuda yapılan işlemin yeni bir üst hakkı tesis işlemi olmadığı, var olan ve tapuya tescilli bulunan üst hakkının süresinin uzatılmasına ilişkin olduğu, bu suretle, yeni bir daimi ve müstakil hakkın tapuda tescili ve tesisi şeklinde olmayan tescilin, 492 sayılı Kanun'un 20/d maddesi kapsamında olduğunun değerlendirilemeyeceği, diğer taraftan söz konusu değişikliğe ilişkin olarak düzenlenen … tarihli … yevmiye numaralı resmi senet incelendiğinde de, ana resmi senedin, üst hakkı süresinin başlama ve bitiş tarihi başlıklı 2. maddesinde, üst hakkı bedeli başlıklı 5. maddesinin zemin üst hakkı bedeli, ödeme zamanı, süresinde ödenmemesinde yapılacak işlem başlıklı bentlerinde, devir başlıklı 13. maddesinde, üst hakkının iptali başlıklı 15. maddesinde ve...
Türk Medeni Kanununun 826. maddesinde, "Bir taşınmazın maliki, üçüncü kişi lehine arazisinin altında veya üstünde yapı yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etmek yetkisi veren bir irtifak hakkı kurulabilir. Aksi kararlaştırılmış olmadıkça bu hak devredilebilir ve mirasçılara geçer. Üst hakkı, bağımsız ve sürekli nitelikte ise üst hakkı sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilebilir. En az otuz yıl için kurulan üst hakkı, sürekli niteliktedir." kuralına yer verilmiştir....
Ancak, irtifak hakkının sahibine sağladığı yararın kısmen ortadan kalkmış olması bu hakkın da ortadan kalkması için yeterli bir sebep değildir....
Hukuk Dairesi'nce, davacı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddi, davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile davacı idare lehine takdir olunan vekalet ücretinin kaldırılması ve irtifak hakkının tescili yönünden HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin hüküm, davacı idare tarafından temyiz edilmiştir....
Serbest Bölge Müdürlüğü’nce verilen cevapta; üst yapı üzerine, mülkiyetin Hazineye ait olması nedeni ile haciz konulamayacağı belirtildiğinden, bu defa üst yapı hakkı ile birlikte üst yapı kullanım hakkının devir hakkı bedeline de haciz uygulandığı görülmektedir. Yukarıda yer verilen yasal düzenlemelere göre, her ne kadar faaliyetin sonunda, üst yapı hakkına ilişkin ruhsat Hazine’ye intikal edeceğinden haczi mümkün değil ise de, söz konusu hakkın, ekonomik değer karşılığı devrinin, yönetmelik kapsamında mümkün olması nedeniyle devir hakkının haczinin de mümkün olacağı anlaşılmaktadır....
