Mirasbırakan, ancak tasarruf özgürlüğünün sınırları içinde malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilir. Vasiyetnamenin yorumunda ''irade teorisinden'' yararlanılmaktadır. Vasiyetnamenin yorumunda uygulanacak olan genel kurallar ise; "vasiyetnamenin metnine bağlılık", "mirasbırakanın iradesine bağlılık" ve "dış etmenlerle bağlılık" olmak üzere üç başlık altında toplanmaktadır. Ölüme bağlı tasarrufun yorumlanmasında genel olarak uygulanacak ilk kural, ölüme bağlı tasarrufun metnine bağlı kalınmasıdır. Vasiyetnamenin metninde yer almayan bir olgu ise; vasiyetnamenin yorumu ile var kabul edilemez. Tasarrufun yorumlanmasında uygulanacak bir diğer kural ise; mirasbırakanın iradesine göre yorum yapmaktır. Kural olarak vasiyetnamenin yorumunda, murisin iradesini ayakta tutacak bir yol izlenmeli, azami biçimde murisin iradesinin açığa çıkarılmasına gayret gösterilmeli ve vasiyetnamenin tenfizine imkan sağlanmalıdır....
ta ki 632 ada 384 'de kayıtlı 1.kat 10 nolu evini davacıya vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin ... 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 02/06/2005 tarihli 2002/536 E.- 2005/286 K.sayılı dosyasıyla açılmasına karar verildiğini, diğer ilgililer tarafından da vasiyetnamenin iptali davası açılmadığını, böylece vasiyetnamenin kesinleştiği ileri sürülerek vasiyetname ile davacıya bırakılan taşınmazın muris adına olan kaydının iptali ile vasiyet alacaklısı davacı adına kayıt ve tescili talep ve dava edilmiştir.Davalılar vekili cevabında; muris vasiyetçinin vasiyetnamenin tanziminden sonra vasiyete konu aynı malı bu sefer 17/04/1998 tarihinde aynı vasiyet alacaklısı (davacı) ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde vasiyetnamenin iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Dava, vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, vasiyetnameye rağmen ölenin taşınmazdaki hissesini davalıya satarak MK'nun 544/2 maddesi uyarınca miras bırakanın vasiyet ettiği taşınmazı daha sonra yaptığı başka bir tasarrufla davalıya devrettiği gerekçesiyle vasiyetnamenin iptali ile vasiyetnamenin tüm sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir. Karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.TMK'nun 544/2 maddesi gereğince “belirli mal bırakma vasiyeti de vasiyetname de aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde bu vasiyetle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla ortadan kalkar.”...
Davada; vasiyetnamenin mirasbırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı (TMK 557/1 md.) ve tasarrufun yanıltma, korkutma ve aldatma, zorlama (TMK 557/2.md.) sonucu yapıldığı ileri sürülerek iptali istenilmiş olup, mahkemece davacının vasiyetnamenin TMK.nun 557/2. maddesinde belirtilen sebepler nedeniyle iptali istemine ilişkin olarak bu konudaki iddia, beyan ve delilleri değerlendirilmeksizin yalnızca TMK. 557/1.maddesi yönünde inceleme yapılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 21.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
daki taşınmazlarını davalılara vasiyet ettiğini, bu vasiyetnamenin yasanın emredici hükümlerine aykırı olduğunu, murisin vasiyetnameyi 17.07.1990 tarihinde düzenlediğini, kendisi ile 15.02.1991 tarihinde evlendiğini, tarafların evlenmesiyle murisin, vasiyetnameyi düzenlediğinden farklı bir statüye girdiğini, Medeni Kanun hükümleri uyarınca saklı paylı mirasçısı olduğunu, vasiyetnamenin iptali gerektiğini belirterek, muris tarafından yapılan 17.07.1990 tarihli vasiyetnamenin iptaline, iptali olmadığı takdirde saklı payı oranında tenkisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar, davacının murisin .... Bankası ......
ye bırakmasına rağmen davalının baskısı sonucu bu vasiyetnameden dönerek, dava konusu 17.11.2000 tarihli vasiyetnameyi düzenlediğini, murisin gerçek iradesini taşımayan vasiyetnamenin geçersiz olduğunu, ayrıca dava konusu vasiyetnamenin gerekli yasal şekil şartlarını da taşımadığını ileri sürerek, Mudanya Noterliğince düzenlenen 17.11.2000 tarih ve 14124 yevmiye numaralı vasiyetname ile yine aynı noterlikçe düzenlenen 17.11.2000 tarih ve 14123 yevmiye numaralı vasiyet iptali senedinin ayrı ayrı iptallerine, bu mümkün olmadığı takdirde dava konusu vasiyetnamenin tenkisine karar verilmesini istemişlerdir. II....
Mahkemece; HMK.nın 1-a maddesi gereğince ölüme bağlı tasarrufun iptali ve tenkisine ilişkin davalarda ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili olduğu, davaya konu vasiyetnamede mirasbırakanın adresinin ... İli Merkez ...olarak belirtildiği, bu nedenle mirasbırakanın ölmeden önceki son yerleşim yerinin ... olması nedeniyle yetkili mahkemenin de ...Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle; yetkisizlik kararı verilmiş, hüküm; davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Vasiyetnamenin iptali ve tenkisi istemiyle açılan davaya, mirasbırakanın yerleşim yeri mahkemesinde bakılması gerekir (HMK. md.11). Bu yetki, kesindir. Kesin yetki, dava şartlarından olduğundan, yargılamanın her aşamasında hakim tarafından kendiliğinden dikkate alınması zorunludur. Esasen bu hususlar, mahkemenin de kabulündedir. Diğer taraftan, yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Bir kimsenin aynı zamanda birden çok yerleşim yeri olamaz(TMK. Md 19)....
in beyanı ile ispat edilmeye çalışılmasının çelişkili bulunduğu gerekçesiyle, mirasçılıktan çıkarılmaya ilişkin olarak iddia edilen sebeplerin varlığının, çıkarmadan yararlanacak davalılar tarafından ispat edilemediği gerekçesiyle davanın kabulüne, Berlin Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen 29/06/2012 tarihli düzenleme şeklindeki vasiyetnamenin iptaline karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Dava; mirastan ıskat nedenine dayalı vasiyetnamenin iptali talebine ilişkindir. Mirastan ıskat, murisin tek taraflı ölüme bağlı bir tasarrufu ile gerçekleşir. TMK'nın 510.maddesine göre; mirasçı, mirasbırakana ve mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işler veya mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmezse, mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir. Öte yandan mirasçılıktan çıkarılmaya itirazı düzenleyen TMK'nun 512....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin 16.12.2014 tarihli ve 2011/204 Esas, 2014/592 Karar sayılı kararıyla; vasiyetnamenin tenfizine yönelik olarak açılan asıl davanın kabulüne, karşı davada vasiyetnamenin iptaline yönelik açılan davada ölüme bağlı tasarrufun iptalini gerektirecek sebeplerin dava konusu vasiyetnamede gerçekleşmediğini vasiyetnamenin öngörülen şekil şartlarına uygun düzenlendiğini, vasiyetnamenin mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yapılmadığı gerekçesiyle karşı davanın reddine karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1. İlk Derece Mahkemesinin 16.12.2014 tarihli kararına karşı süresi içinde davalı-karşı davacı Ummuhan Özdemir temyiz isteminde bulunmuştur. 2. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 23.10.2017 tarihli ve 2016/4679 Esas, 2017/14450 Karar sayılı ilamında; a....
Vasiyetnamenin açılması tarihinden itibaren üç ay içinde bunlar tarafından başvuruda bulunulmamış ise vakfın tescili hususunda başvuru ... tarafından yapılır.” 27.09.2008 tarih, 27.010 sayılı resmi gazetede yayınlanan ... Yönetmenliğinin 6. maddesinde de,” Ölüme bağlı tasarruf yoluyla vakıf, vakfedenin ölümünden sonra tescil edilmek üzere kurulabilir. Bu yolla kurulan ...da sulh hakimi vakıf kurulmasına esas belgenin bir örneğini yedi gün içinde Genel Müdürlüğe gönderir....mahkemeye başvuru ilgililerin veya sulh hakiminin bildirimi üzerine ya da ... genel Müdürlüğünce resen yapılır.” düzenlemelerine göre; ölüme bağlı tasarruf ile kurulan ...ın, kuruluş ve tescillerinde ... yetkili ve görevlidir....
