Maddesinin son fıkrası gereği ölüm aylığı tahsisi için bir tam yıl prim ödeme şartı mevcut iken 4956 sayılı Yasanın 54. Maddesi ile anılan Yasaya eklenen Ek 3. Madde yollaması ile 1479 sayılı Yasanın 41. Maddesinin son fıkrası hükmü gereği iş kazası sonucu ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı tahsisi için prim ödeme şartı kaldırılmıştır. 1479 sayılı Yasanın 78. maddesinin 2. fıkrası hükmüne göre ise, “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından herhangi bir döneme ilişkin aylığını beş yıl içinde almıyanların bu döneme ilişkin aylıkları ödenmez.”. Bu yasal düzenleme çerçevesinde, hakkı doğuran sigortalı eşin ölüm tarihi gözetildiğinde, davacının ölüm aylığı başlangıç tarihinin tahsis talebinin de bulunmaması nedeni ile dava tarihini takip eden 01.06.2011 tarihi olduğunda bir tereddüt bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni" Davacı, murisinin Kurum işleminin iptaliyle, askerlik borçlanması yaparak ölüm aylığı almaya hak kazandığa karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R Dava, davacının murisinin ölümü nedeniyle talep tarihi itibariyle ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davacının davasının kabulü ile davacının davalı kuruma askerlik borçalanması bedelinin ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespitine, bunun aksine ilişkin kurum işlemlerinin iptaline karar verilmiştir....
Ölüm aylığı; a) En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, b) 47 nci maddede yazılı sebeplerle kazaya uğramış, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış, c) Bağlanmış bulunan malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş, durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanır....
"İçtihat Metni" Davacı, murisinin askerlik süresinin yeterli miktarını borçlanarak ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, davacının murisinin mevcut 654 günlük yaşlılık, maluluk ve ölüm sigortasıyla birlikte, askerlik süresinin yeter miktarının borçlanması suretiyle kendisine ölüm aylığı (dul maaşı) bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir....
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının eşinin 07.10.1987 tarihinde, babasının 26.01.2007 tarihinde vefat ettiği, her ikisinin de 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı aldıkları, 01.11.1987 tarihinden itibaren eşinden ölüm aylığı bağlanan davacının babasından dolayı da ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin 17.09.2014 tarihli talebinin Kurumun 24.10.2014 tarihli yazısı ile reddedildiği anlaşılmaktadır. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 68/VI. maddesi hükmüne göre, babasından ölüm aylığı alan kız çocuğunun evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanması halinde bu aylıklardan fazla olanı ödenecektir....
İş Mahkemesi'nin 2006/1146 esas ve 2008/21820 karar sayılı dava dosyasında verilen ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin kararın kesin hüküm oluşturduğu kabul edilerek, dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir. Dava konusu uyuşmazlığın daha önce bir kesin hüküm ile (HUMK. m.237, HMK.m.303) çözümlenmemiş olması dava şartıdır. Bu olumsuz dava şartı adıyla adlandırılır. Birinci dava ile ikinci davanın müddeabihlerinin (konusunun), dava sebeplerinin(vakıaların) ve taraflarının aynı olması maddi anlamda kesin hüküm oluşturur (HUMK.m.237, HMK.m.303). Ancak eldeki dava mükerrer ve bu nedenle yersiz ödenen ölüm aylıklarının istirdatına ilişkin olup, .... İş Mahkemesi'nin değinilen dosyası ise murislerinin yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali ve hak sahibi ...'a ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkin olmakla, her iki davanın konusu ve talep sonucu farklı olduğundan kesin hüküm oluştuğundan bahsedilemez....
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının ve çocuklarının 14/12/2012 tarihi itibarıyla ölüm aylığı almaya hak kazandıklarının tespitine, bunun aksine ilişkin kurum işlemlerinin iptaline, karar verilmiştir. Somut olayda; Mahkemece ölüm aylığının bağlandığı Yasa kapsamının belirlenmeden tahsis talebi itibariyle ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespitine karar verildiği, tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespitine şeklinde karar verilmemiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı HMK.'nun 370/2, maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Alacak istemine ilişkin olarak açılan davada Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, eşinden ölüm aylığı bağlanan kişi öldüğü halde , davalı oğlunun bir süre daha aylığı bankamatikten çektiği iddiasıyla toplam 24.264,68 TL’nin davalıdan tahsili istemine ilişkindir. İş mahkemesince, davanın 5510 sayılı yasadan kaynaklanmadığı belirterek görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. Asliye hukuk mahkemesi ise, davanın 5510 sayılı yasanın 96 maddesinden kaynaklandığı ve bu yasadan doğan uyuşmazlıkların iş mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Davacı, 1994 yılında ölen annesinden dolayı yetim aylığı almaya hak kazandığının tespitiyle, babasının ölüm tarihinden itibaren annesinden dolayı bağlanması gereken birikmiş yetim aylığı tutarından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100.00 TL 'nin tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir. Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. K A R A R Dava, 10.10.1988 tarihinde vefat eden eşi Mehmet Şen'den dolayı ölüm aylığı alan davacının, aynı zamanda, 16.07.1994 tarihinde vefat eden annesi ... dolayı da ölüm aylığı almaya hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir....
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME: 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurumun tüm itirazlarının reddi gerekir. 2-Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 19.2.2003 tarihinde vefat eden eşi üzerinden yurt dışından maluliyet aylığı, Türkiye’de de 1.3.2003 ten itibaren kısmi sözleşme aylığı kapsamında ölüm aylığı aldığı, 15.3.2011 tarihinde eşi üzerinden tam ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin talebini takiben eşin Türkiye’de bulunan 1333 günlük 506 sayılı kanun kapsamındaki çalışmaları nedeniyle 25.11.2006 tarihinden itibaren tam ölüm aylığı bağlandığı, 25.10.2015 tarihinde davacının eşi üzerinden yurtdışından maluliyet aylığı aldığının tespit üzerine ölüm aylığının yarım olarak ödenmesi gerektiğinden bahisle 25.9.2011-25.10.2015 tarihleri arasında 24.555,32 TL yersiz aylık borcunun çıkarıldığı, davacının borca itirazının reddi üzerine eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır....
