Davacının çıkma payı alacağı var ise 2021 yılı bilançosunun görüşüldüğü genel kuruldan itibaren 1 ay geçtikten sonra muaccel olur. Davacı çıkma payı alacağını ancak bu şekilde talep edebilir. Davacının dava açtığı tarihte çıkma payı alacağının henüz muaccel olmadığı, davanın erken açıldığı, bu dava şartı eksikliğinin yargılama sürecinde tamamlanmasının mümkün olmadığı, davanın açıldığı tarihteki şartlara göre değerlendirilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmakla hukuki yarar dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Hukuki yarar dava şartlarından olup mahkemece resen her aşamada değerlendirilmelidir. HMK nun 138. Maddesi düzenlemesine göre hukuki yarar dava şartının dosya üzerinden yapılan inceleme ile değerlendirilmesi ve usulden red kararı verilmesi usul ve yasaya uygun görülmüştür. Dilekçeler aşamasının tamamlanmış olmasıve yargılamasın basit usule tabi olması karşısında hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilmiş sayılamaz....

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 18.05.2020 tarihli Ara Karar NUMARASI: 2021/1102 Esas DAVANIN KONUSU: Ortaklıktan Çıkma ve Çıkma Payı Alacağı Taraflar arasındaki ortaklıktan ayrılma ve çıkma payı alacağı davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sırasında verilen ihtiyati tedbir ara kararına, davalı tarafça yapılan itirazın reddine dair verilen 18.05.2022 tarihli ara karara karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, ihtiyati tedbir talepli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirketin 1/3 oranında hissedarı olduğunu, ayrıca ... ile müşterek imzaya yetkili müdür olduğunu, bu kişinin aslında şirketin resmi olmayan ortağı olduğunu, diğer 1/3 oranındaki ortak ......

Mahkemece, öncelikle davacıdan, talep ettiği 7.500,00 TL alacağın çıkma payı alacağı mı, yoksa konut karşılığı tazminat mı olduğu hususunda açıklama alınıp alacak istemi hususunda yapacağı açıklamaya göre çıkma payı alacağı ya da konut karşılığı tazminata hak kazanıp kazanmadığı hususlarında kooperatif konusunda uzman bir bilirkişi aracılığıyla kooperatifin tüm kayıt ve defterleri üzerinde inceleme yaptırılarak öncelikle davacı hakkında üyelikten ihraç kararı alınmış ise, dava tarihi itibariyle ihracın kesinleşip kesinleşmediği, üyeliğinin dava tarihi itibariyle devam edip etmediği üzerinde durulması, oluşacak uygun sonuç dairesinde karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanlış nitelendirme ile davalılardan kooperatif hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....

Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir. 1) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalılar vekilinin, davalı .... hakkında verilen karara yönelik tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2) Dava,... ortaklığından çıkmaya izin ve çıkma payının tahsili istemine ilişkindir. Ortaklıktan haklı nedenle çıkma ve çıkma payının tahsili davasında husumetin şirkete yöneltilmesi yeterli olup, ayrıca şirket ortaklarının da davada yer alması gerekmediğinden, davalı ortaklar yönünden husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, hükmün davalılar ... ve ... yönünden bozulmasına karar vermek gerekmiştir....

İstinaf Sebepleri Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davanın konusunun tapu iptali ve tescil olmadığını, bilirkişi tarafından müvekkilinin gider payı düşüldükten sonra 198.250,00 TL çıkma payı alacağının hesaplandığını, müvekkilinin çıkma payı alacağının ödenmesinden sonra tapu iptal ve tescil davasının 3. kişiye veya ...'e yöneltilmesi gerektiğini, müvekkilinin ...'den tapu talebinde bulunamayacağını, ayrıca arsa sahiplerinin iskânı yapılmadan kooperatif üyelerine tapu devri yapılmasının haksız ve usulsüz olduğunu, tapu kaydının müvekkili tarafından değil, davalı müflis kooperatif tarafından devredildiğini, dolayısıyla müvekkiline sorumluluk yüklenemeyeceğini istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür. C....

payı(çıkma akçesi) tespitiyle bu bedelin davacıya ödenmesini, dava süresince davacının ortaklık sıfatı devam edeceğinden gerek kendisi gerekse şirketin menfaatlerinin olumsuz etkilenmemesi için tedbiren şirket yönetimine kayyım tayin edilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Portatif merdiven çıkma cihazının, bozma ilamında belirtildiği üzere, iyileşmeye yardımcı olma kavramı kapsamında, sağlığı koruma, çalışma gücünü yeniden kazandırma ve kendi ihtiyaçlarını görme kabiliyetini artırma yönünde herhangi bir katkı sağlamayıp; tekerlekli sandalyeden kaldırılmaksızın merdivenden indirilip çıkarılma konularında kolaylık sağladığı ve hükme dayanak bilirkişi raporlarındaki gerekliliğe ilişkin değerlendirmelerin de bu cihaza yönelik olmadığı yönü gözetilerek; portatif merdiven çıkma cihazı bedelinin tahsili konusundaki istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle, bu istemin de kabulüne karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.10.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....

İhracın kesinleştiği yıla ait bilançonun ertesi yıl genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir ve bu tarihten önce erken açılan çıkma payı alacak davası, alacağın henüz muaccel olmadığı gerekçesiyle reddedilmelidir. Bu hukuki düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, ihraç edilen ortağın, çıkma payı alacağının muaccel olması, ilk önce ihracın kesinleşmiş olmasına bağlıdır. İhracı kesinleşmeyen, dolayısıyla 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 16/son maddesi uyarınca aidat ödeme yükümlülüğü devam eden ortak çıkma payını dava edemez. Davacının, ihraç kararının iptali istemi ile ilgili açtığı işbu dava kesinleşmeden, ortaklığının sona ermesine bağlı bir talep niteliğindeki çıkma payı alacağına ilişkin diğer istemin esasına girilemez....

Bölge Adliye Mahkemesince, Hakem kararının 7 nolu bendinde çıkma payının ödenmesine ilişkin ön şart bulunmakta ise de, bu bendin davacının payının diğer ortağa tahsisiyle ilgili olması nedeniyle şartlı bir çıkma kararından söz edilemeyeceği, çıkma payı alacağı çıkma kararının sonucu olduğuna göre çıkma payının henüz tahsil edilmemiş olması davacıyı tekrar ortak haline getirmeyeceği için davacının yargılama sırasında şirket ortağı olmaya ilişkin aktif dava ehliyetini yitirdiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir....

Ayrıca çıkma payının hesaplanmasında ortağın katılması gereken genel giderlerin mahsubu gerekir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17/1 nci maddesi ve ana sözleşmenin 15/1 nci maddesi gereğince, davacı çıkma payı alacağı olarak ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan genel gider hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkına haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ayın sonunda bu alacak temerrüt ihtarına gerek kalmaksızın muaccel olur ve talep edilebilir. (Yargıtay 6. HD'nin 13.02.2023 tarih, 2022/1590 esas, 2023/529 karar sayılı kararı) Aidat yükümlülüğü bulunan bir kooperatifte ortağın uzun süre kooperatife uğramaması, aidat borcunun bulunup bulunmadığını takip etmemesi, üyeliğinin sona erdiğini zımnen kabul ettiği, diğer anlatımla üyelik haklarından zımnen vazgeçtiği, eylemli olarak ortaklıktan çıkma iradesini yansıttığı anlamına gelir....