GEREKÇE : Davanın konusu, TMK 291. madde uyarınca kocanın altsoyu tarafından açılan soybağının reddi istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 286. maddesinde, kocanın, çocuk ve anne aleyhine açacağı soybağının reddi davası ile babalık karinesini çürütebileceği; 289. maddesinde ise kocanın soybağının reddi davasını doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıllık süre içinde açması gerektiği, gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa bir yıllık sürenin bu sebebin ortadan kalkmasından sonra başlayacağı, 291.maddesinde ise, dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde...
Dava kayden baba aleyhine açıldığına göre dava soybağının reddi davasıdır. Çocuklar boşanmadan sonra annenin beyanı ile evlilik içi doğum nedeniyle tescil edildiklerinden boşanma sırasında velayet hakkında düzenleme yapılmamıştır. Velayet hakkı sahibi olmayan annenin aktif dava ehliyeti bulunmadığından davanın reddi gerekirken, ön inceleme aşamasında yazılı gerekçe ile ret kararı verilmesi doğru değil ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın gerekçesi değiştirilmek suretiyle hükmün ONANMASINA, 16.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Koca, karısının doğurduğu çocuğun kendisinden olmadığını ileri sürerek, ana ve çocuğa karşı soybağının reddi davasını açar. Çocuk da dava hakkına sahiptir. Bu dava ana ve babaya karşı açılır. Soybağına ilişkin davaların birincisi budur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus şudur; soybağının reddi davası ancak babalık karinesinin kapsamında yer alan çocukların soybağının ortadan kaldırılmasını sağlayan bir davadır. Babalık karinesinden faydalanma sözkonusu olmaksızın, kocanın nüfus kütüğüne kaydedilen çocukla koca arasında soybağının kurulması söz konusu olmaz. Böyle bir durumda açılacak dava soybağının reddi davası olmayıp somut olayımızda olduğu gibi nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır. 2- Çocuk evlilik dışında doğmuş, ana ve babası sonradan evlenmiş ise, evlilik dışında doğmuş bu çocuklar ana ve babanın evlenmesiyle kendiliğinden evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tabi olurlar (m.291)....
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde, açılan dava hem soybağının reddi, hem de babalığın hükmen tespiti istemlerini kapsadığı, her iki dava yönünden de biyolojik baba olduğunu iddia eden Kemal'in aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı bu sebeplerle mahkemece soybağının reddi ve babalığın hükmen tespitine yönelik davanın aktif husumet ehliyetinin yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir. Her ne kadar dava dilekçesinde Nüfus Müdürlüğü davalı olarak gösterilmiş ise de, dava dilekçesinin Nüfus Müdürlüğüne tebliğ edilmediği, yargılama safahatında da tebligat yapılmadığı ve karar başlığında da gösterilmediği, bu haliyle Nüfus Müdürlüğünün davaya dahil edilmediği, Nüfus Müdürlüğünün soybağının reddi ve babalık davalarında pasif husumet ehliyetinin bulunmaması sebebiyle mevcut usuli eksikliğin sonuca etkili olmayacağı kanaatine varıldığından bu konuda hataya değinilmekle yetinilmiştir....
Bildirimin yapılmamış olması, çocuğun evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tabi olmasını engellemez.", 294. maddesinde: “Ana ve babanın yasal mirasçıları, çocuk ve Cumhuriyet Savcısı sonradan evlenme yoluyla soybağının kurulmasına itiraz edebilirler. İtiraz eden, kocanın baba olmadığını ispatla yükümlüdür. Çocuğun altsoyu da, çocuğun ölmüş ya da ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmiş olması halinde itiraz hakkına sahiptir. Tanımanın iptaline ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.", aynı Yasanın 300. maddesinde ise; "Tanıyanın dava hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her halde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer. İlgililerin dava hakkı, davacının tanımayı ve tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her halde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer. Çocuğun dava hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşer....
Davanın kabulü halinde, her iki dava türünde de nüfus kayıtlarında değişiklik yapılmasının gerekmesi nedeniyle, benzer sonuçlara sahip bu davalar arasında görevli mahkemenin belirlenebilmesi için davanın vasfının doğru olarak tayin edilmesi önem kazanmaktadır. 4721 sayılı TMK'nın 282. maddesi uyarınca, anne ile çocuk arasındaki soybağı doğum ile; baba ile çocuk arasındaki soybağı ise “anne ile evlenme”, “tanıma” ve “hakimin hükmü” ile kurulmaktadır. Diğer taraftan, evlat edinme de soybağı oluşturan hallerdendir. TMK'nın 285. maddesinde yer alan “babalık karinesi” uyarınca, evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Çocuk ile anne arasındaki soybağı doğum ile kendiliğinden kurulacağından, anne yönünden soybağı tesisi amacıyla değil, sadece, çocuğu doğuran kadının kim olduğunun tespiti amacıyla dava açılabilir....
ın biyolojik babasının...olduğu yönünden dava 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 301. maddesi gereği babalığın tespiti istemine ilişkindir. 301. maddeye göre ''Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir. Kanun hükmüne göre davacıların davalı ...'ın babasının...olarak tashih talebi yönünden aktif dava ehliyeti bulunmadığından davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi, doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi İHBAR OLUNANLAR :Hazine ve Cumhuriyet Başsavcılığı DAVA TÜRÜ :Soybağının Reddi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 286 ve devamı maddelerinde düzenlenen soybağının reddi istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu'nun madde 289- “Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl, içinde açmak zorundadır. Çocuk, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır. Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.” hükmünü içermektedir. Davacı ... ile davalı ... 13.2.1997 tarihinde evlenmiş, 25.01.2005 tarihinde boşanmışlardır. Soybağının reddi istenen Arif 12.12.2003 doğumlu olup, anne ve babasının boşanmasından sonra 14.05.2008 tarihinde anne beyanı üzerine nüfusa tescil edilmiştir....
Bu karine uyarınca, evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuk ile o evlilikte koca arasında soybağı kurulacaktır. Babalık karinesinin çürütülmesi soybağının reddi ile mümkündür. Bu ise soybağının reddi davası ile sağlanabilir (TMK m. 286). Bunun dışında çocuk ile baba arasında kurulan soybağının ortadan kaldırılması imkânı bulunmamaktadır. Soybağının reddi davası TMK m. 286’ya göre ancak baba ve çocuk tarafından açılabilir. Baba ve çocuğun dava hakları birbirinden bağımsız haklardır. TMK m. 291/1, belirli şartlarla koca ve çocuk dışındaki kişilere de soybağının reddi davası açma hakkı tanımaktadır. Anılan hüküm çerçevesinde soybağının reddi davası açma hakkı tanınan kocanın altsoyu, anası, babası ve çocuğun gerçek babası olduğunu iddia eden kişi, ancak dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde dava açabileceklerdir....
