, aksi öngörülecekse İİK m. 72/3 uyarınc icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesene karar verilmesini, davalı tarafça tahsilat yapılması halinde bu ödenmenin taraflarına iadesi için istirdat talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydı ile teminatsız veya takdir edilecek teminat mukabilinde tedbir taleplerinin kabulü ile takibin durdurulmasını, müvekkilinin yazı ve imzasının bulunmadığı senetten ötürü borçlu olmadığının tespitini senedin ve icra takibinin iptalini, davalının takip konusu alacağın %20'den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini, yargılama giderlerinin davalı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir....

DEĞERLENDİRME :Dava; kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ve istirdat istemine ilişkindir. Yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacı taraf, İzmir .... İcra Müdürlüğünün ... E. Sayılı takip dosyasında takibe dayanak 20.08.2014 keşide tarihli 20.000 TL bedelli çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığını ve bu takip nedeniyle davalıya ödediği 17.362,84 TL’nin iadesini talep etmiştir. Davalı taraf ise, düzgün ciro silsilesine göre yetkili hamil olduğundan davacıdan alacaklı olduğunu, istirdat davasının hak düşürücü süre içinde açılıp açılmadığını ve dava açılmadan önce arabuluculuğa başvuru yapılmadığını savunmuştur. Yargıtay .... Hukuk Dairesi'nin ... Esas ve .......

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı, davalı kooperatiften kredi kullandığını, borcunun taksitlendirilmesi sonucu tüm ödemelerini yaptığını ve fakat aynı borçlara ilişkin ilamlı takip yapıldığını, kooperatifte yapılan teftiş sonucu ödediği paraların görevli memurca zimmete geçirildiğinin tespit edildiğini, aynı borcu ödemek zorunda olduğunun söylenmesi ile icra dosyası kapsamında maaşından kesinti yapıldığını ileri sürerek, borçlu bulunmadığının tespiti ile fazla yaptığı ödemelerin istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Taraflar, dava dışı borçlu ...’ın T....

OLMADIĞININ TESPİTİNE," şeklinde karar verilmiştir....

E sayılı dosyasında davacının, davalı alacaklıya borçlu olmadığının tespiti ile takibin iptaline, yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. DAVALI VEKİLİNİN DAVAYA CEVAP DİLEKÇESİ ÖZETLE: müvekkili ile davacı arasında 13.05.2019 tarihinde, Ankara 30. Noterliği, ... Yev. No'lu işletmenin devri sözleşmesi ile Özel ......

Mahkemece, söz konusu icra takibinin itiraz edilmeksizin kesinleştiği, bu durumun borcu kabul anlamına geldiği, ilaveten süresi içinde takibe itiraz ederek takibi durdurma olanağı varken bu yolu kullanmayıp istirdat davası açmanın icra tehdidi altında ödeme anlamına gelmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Borçlu, aslında borçlu olmadığı veya borçlu olmadığına inandığı bir borcu ödememek için, alacaklının takip yapmasını veya dava açmasını bekleyebilir. Bu durumda aleyhine başlatılan takibe itiraz edebilir. İtiraz üzerine takip duracağından, alacaklı bu itirazı bertaraf ettirmek için harekete geçtiğinde, alacaklının itirazın iptali veya kaldırılması talebi üzerine, borçlu bu konudaki savunmalarını genel mahkemede veya icra mahkemesinde ileri sürebilecektir. Alacaklının takibe girişmesinden sonra, hatta takip kesinleştikten sonra da borçlunun, borçlu olmadığının tespitini mahkemeden istemesi mümkündür....

İstirdat kelime anlamıyla “verilen şeyin geri alınması” anlamına gelir ve hukukumuzda istirdat davası en yalın anlatımla bir kişinin borçlu olmadığı hâlde cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı paranın iadesi için açtığı dava olarak tanımlanır. 17. İcra ve İflâs Kanunu’nun 72/6. maddesi uyarınca “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir”. 18. Anılan madde uyarınca menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması yahut ihtiyati tedbir kararının kaldırılması nedeniyle, dava sırasında borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davası kanunun açık hükmü gereği (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür. Bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder, davacının talep sonucunu değiştirmesi için ıslah yoluna başvurmasına ya da karşı tarafın (alacaklının) muvafakati gerekmez. 19....

Davacı şirket tarafından asıl davada eksik ve ayıplı yapılan işler nedeni ile verilen çeklerden borçlu olunmadığının tespiti , ödenen çekler nedeni ile istirdat ve artan ayıplı iş nedeni ile fazla ödemenin istirdadı, birleşen davada ise çekler nedeni ile borçlu olunmadığının tespiti ve istirdat talep edilmektedir. Bozma ilamında da isabetle belirtildiği üzere birleşen dosya davalısı ...Yapı Elemanları Taah. San. ve Tic. A.Ş.’nin eksik ve ayıplı yaptığını bilmesi gerektiğinden iyi niyetli hamil olarak kabulü mümkün değildir. Bu nedenle davacı menfi tespit ve istirdat istemini birleşen dosya davacısına da ileri sürebilir. Menfi tespit istemi ile ilgili olarak da yargılamanın devamı sırasında menfi tespite konu olan alacak karşı tarafa ödenmiş olursa menfi tespit davası kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve bu halde davanın kabulü durumunda ödenen bedelin ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte istirdadına karar verilir....

Bu maddeye göre; borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Eş söyleyişle, kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir. Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, B.: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233)....