GEREKÇE : Dava, çekin yetkili hamilinin, ödemeden men kararı alan kişiden tazminat istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzenine ilişkin sebeplerle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır. Dosyadaki belgelere göre, keşidecisi ..., ... Şti, olan çekin ciro yoluyla davacıya geçtiği, çekin 02.07.2018 tarihinde ibrazında, bankaca ödemeden men kararı nedeniyle işlem yapılamadığına dair şerh düşüldüğü, davalının, mahkemeden aldığı ödemeden men kararından sonra çekin zayi nedeniyle iptali davasından feragat ettiği, bu şekilde ödemeden men kararı kaldırıdığı, 20.12.2018 tarihinde çekin ibrazında ise sadece bankanın sorumlu olduğu miktarın tahsil edildiği, bakiye kısmın karşılıksız kaldığı anlaşılmaktadır....
Kişilere ödenmemesi yönünde ihtiyaten ödemeden men kararı verilmesini, rıza hilafına çıkan dökümü yapılan kıymetli evrağın ödenmemesi konusunda ihtiyaten ödemeden men kararı verilerek ilgili bankaya yazı yazılmasına, teminatsız ödemeden men talimatına karar verilmemesi halinde takdir edilecek teminat karşılığında ihtiyaten ödemeden men kararı verilmesini, tensiple Ticaret Sicil Gazetesinde ilanına, akabinde söz konusu çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava: TTK’nın 818/s madde delaletiyle aynı yasanın 757 vd.maddelerine göre açılmış bir çek iptali davasıdır. Dava dilekçesi ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir. Çekin davacı ... 'ne teslim edildiğini gösterir imzalı-kaşeli evrak davamızın delillerini oluşturmaktadır. TTK.’nın 762.maddesi gereğince Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilanların yapıldığı ve üç aylık ilan süresinde mahkememize başvuru olmadığı tespit edilmiştir. Mahkememizce, davacı ...'...
Kişilere ödenmemesi yönünde ihtiyaten ödemeden men kararı verilmesini, rıza hilafına çıkan dökümü yapılan kıymetli evrağın ödenmemesi konusunda ihtiyaten ödemeden men kararı verilerek ilgili bankaya yazı yazılmasına, teminatsız ödemeden men talimatına karar verilmemesi halinde takdir edilecek teminat karşılığında ihtiyaten ödemeden men kararı verilmesini, tensiple Ticaret Sicil Gazetesinde ilanına, akabinde söz konusu çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava: TTK’nın 818/s madde delaletiyle aynı yasanın 757 vd.maddelerine göre açılmış bir çek iptali davasıdır. Dava dilekçesi ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir. Çekin davacı ... 'ne teslim edildiğini gösterir imzalı-kaşeli evrak davamızın delillerini oluşturmaktadır. TTK.’nın 762.maddesi gereğince Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilanların yapıldığı ve üç aylık ilan süresinde mahkememize başvuru olmadığı tespit edilmiştir. Mahkememizce, davacı ...'...
Maddesi gereği çekler hakkında da uygulanacağından, söz konusu çekler üzerinde hak sahibi olan müvekkil açısından telafisi imkansız zararlar doğmasını engellemek amacıyla kaybolarak müvekkilin elinden çıkan çek hakkında bir an evvel ödemeden men yasağı kararı verilmesi ve devamla söz konusu çeklerin iptali için işbu davayı açmalarının gerektiğini, çeklerin ziyaa uğraması sebebiyle müvekkil şirketin ve müvekkil şirket yetkilisinin mağduriyetine sebep olunmaması amacıyla ivedi olarak çekin bankadan tahsilini engellemek için ödeme yasağı öncelikle teminatsız olarak, ancak mahkeme aksi kanaatte ise de uygun göreceği bir teminat karşılığında tedbir kararı verildiğini, arz ve izah edilen nedenlerle, ziyaa uğrayan listesi verilen 15 adet çeke ilişkin kötüniyetli 3. Kişiler tarafından tahsilini önlemek amacıyla TTK 757 uyarınca ödemeden men tedbiri verilerek ilgili banka şubelerine müzekkere yazılması ile nihayetinde çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir....
Somut olayda, iptal isteyen davacı, anılan madde hükmüne göre ödemeden men yasağı verilecek çek muhatabı (borçlusu) olup, ödemeden men yasağı ve çek iptali talep etme hakkı yoktur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114.maddesinde dava şartları sayılmıştır. Bunlardan biri de (d) bendinde belirtilen ''tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları'' halidir. Aynı kanunun 115.maddesine göre, açılan davada dava şartlarının var olup olmadığı mahkemece davanın her aşamasında kendiliğinden araştırılacaktır. Somut olayda; davacı, iptalini talep ettiği çeklerin keşidecisidir. Türk Ticaret Kanunu'nun 757/1. maddesine göre keşideci olan davacının dava açma hakkı bulunmamaktadır. Davacının, çek iptali davasını açma hakkı olmadığından, davacı sıfatının, dolayısıyla dava şartının da bulunmadığı anlaşılmış ve HMK'nun 115.maddesi gereğince davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
kararı veya ödemeden men yasağı nedeniyle süresi içinde ibrazında çek hakkında işlem yapılmaması halinde, ihtiyati tedbir kararının veya ödeme yasağının kalktığı tarihte doğar." hükmüne yer verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/43 Esas KARAR NO : 2023/504 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/01/2023 KARAR TARİHİ : 04/05/2023 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 04/05/2023 Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP:Davacı vekili özetle; Keşidecisi ... olan, ... Bankası .../... Şubesi'ne ait, 30.06.2022 tarih, ... seri numaralı, 200.000.TL bedelli çekin kaybolduğundan bahisle zayi nedeniyle iptali ve ödemeden men yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir....
Talep eden, isteme konu çek yapraklarının kendisine ait olduğunu ve çeklerin boş iken zayii olduğunu bildirmiştir. Rızası olmaksızın elinden kıymetli evrakı çıkan kimse borçlunun ödemeden men edilmesini mahkemeden talep edebilir. Önleyici tedbir niteliğinde olan ödeme yasağı kararı iptal davasının ilk aşamasını teşkil eder. Ancak iptal davası ve ödemeden men kararı verilmesi kıymetli evrak niteliğinde bulunan belgeler için mümkündür. Oysa talep eden davacı çekleri boş iken zayii etmiş olup, evrak henüz kıymetli evrak vasfı kazanmadığı gibi çeklerin zayii olması halinde iptal davası açma hakkı sadece lehdara ait bulunmaktadır. Bu nedenle gerek çeklerin kıymetli evrak vasfında olmaması, gerekse; talep eden davacının keşideci olması nedeni ile açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir....
------şubesine ait, dava konus--------- hakkında zayi nedeniyle İPTALİNE, 2.Mahkememizce dava konusu çek hakkında ödemeden men kararı var ise verilen ödemeden men kararının hüküm ile birlikte kaldırılmasına ve ilgili bankaya ödemeden men şerhinin kaldırılması yönünde yazı YAZILMASINA, 3.Alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcının dava açılırken peşin olarak alınan 59,30 TL harçtan mahsubu ile bakiye 21,40 TL'nin davacıdan tahsili ile hazineye İRAT KAYDINA, 4.Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA, 5.Davacı tarafından varsa yatırılan teminatın ve gider avansından artan kısmın HMK. 333.maddesi gereğince karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana veya ahzu kabza yetkili vekiline iadesine, Dair, Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı...
İlgili kişi ----- seri nolu çek hakkında ödemeden men kararı verildiğini,--- cirosuyla müvekkil bankaya verildiğini, müvekkili bankanın çekin haklı hamili olduğunu, mezkur çekle----- dosyasından icra takibi yapıldığını, çek aslının icra kasasında olduğunu, ödemeden men kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İlgili kişi---- beyan dilekçesinde özetle; Davacı ----- herhangi bir ticari ilişkilerinin bulunmadığını, davacının ciranta sahibi olmadığını, ---------- arasında yapılan ticari ilişki üzerine keşide edildiğini, iki ayrı bankaya tahsil edilmek üzere verildiğini, bu nedenlerle ödemeden men yasağının kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Deliller ------- yazılan müzekkere cevabı dosya arasına alınmıştır. İlgili bankaya yazılan müzekkere cevabı dosya arasına alınmıştır. Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe: Dava çek iptali davasıdır....
