DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez. TTK'nın 818. maddesinde poliçeye ilişkin hangi hükümlerin çek hakkında da uygulanacağına dair düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenlemede yapılan atıf uyarınca TTK'nın poliçenin iptaline dair 757 ilâ 763. maddeleriyle 764. maddesinin birinci fıkrası hükümlerinin çekin iptalinde de uygulanması zorunludur. TTK'nın 757. maddesinde belirtildiği üzere poliçenin iptali ancak lehtar veya yetkili hamil tarafından talep edilebilecektir. Bu açıklamalar uyarınca somut olaya gelindiğinde; dava dilekçesi ve ekindeki çek fotokopisinden davacının, zayi nedeniyle iptali istenilen çekin keşidecisi olduğu anlaşılmaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/734 KARAR NO : 2023/795 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 16/10/2023 KARAR TARİHİ : 18/10/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; ----- Mahallesi Şubesinde bulunan ----- no.lu çek yaprağının işlemsiz olduğunun banka tarafından bildirildiğini, çekin bulunduğu koçanı 4-5 yıl önce kullandığını, nasıl zayi olduğunu bilmediğini, çek yaprağını herhangi bir kişiye vermediğini, bu nedenle dava konusu çeke öncelikle ödeme yasağı konularak, zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.Dava; hasımsız olarak açılan rıza dışı elden çıkma (zayi) nedenine dayalı çek iptali istemine ilişkindir....
tarafından kaybedildiği anlaşıldığını belirterek, ----ait, keşidecisi -------- çek seri numaralı çekin zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bir başka ifade ile zayi nedeniyle çek iptali davasını ancak çekin meşru hamili açabilir. Davacı vekilinin dava dilekçesindeki beyanlarından dava konusu çekin keşidecisinin davacı olduğu anlaşılmaktadır. TTK. hükümlerine göre keşideci, kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde hasım göstererek borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra gerekli tedbirleri istemek hakkına sahip bulunduğundan, keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali davası açmada hukuki yararı bulunmamaktadır. Keşideci konumunda olan davacının zayi olduğunu iddia ettiği dava konusu çeklerin zayi nedeniyle çek iptali dava açması mümkün olmadığı, bu nedenle aktif husumetinin bulunmadığı, bu aşamada mahkememizce başkaca araştırmayı gerektirir bir hususun kalmadığı anlaşılmakla HMK.’nun 320. maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/658 KARAR NO : 2023/161 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 10/10/2022 KARAR TARİHİ : 16/03/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; keşidecisi ... Şti. Muhatabı ... Bankası ... Şubesi, ... basım ... seri numaralı, ... keşide tarihli ...-TL bedelli çekin zayi olduğunu, söz konusu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, TTK 818/s. maddesi yollaması ile çeklerde uygulanması gereken 757 vd. maddelerine göre açılmış, zayi nedeniyle çek iptali davası olup, davaya konu çek ile ilgili Ticaret Sicil Gazetesinde 3 kez ilan yapılmış, ilana ilişkin gazeteler dosyaya sunulmuş, ilk ilan tarihinden itibaren üç aylık bekleme süresi içinde mahkememize herhangi bir başvuru olmamış ve davaya konu çek ortaya çıkmamıştır....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. Davacının kıymetli evrak iptalini talep ettiği, ilanların yaptırıldığı, bankaya dava konusu çekin ibrazı ile ilgilii müzekkere yazıldığı görülmüştür....
DELİLLER VE GEREKÇE/ İş bu dava; zayi nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/144 Esas KARAR NO : 2023/157 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 27/02/2023 KARAR TARİHİ : 06/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasında dosya üzerinden yapılan incelemede, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı babası ------- tarihinde vefat ettiğini, banka hesaplarını kapatmak için --- ---- müracaat ettiğini, ------ ----sisteminde halen boşta olduğunun söylendiğini, ------ yılından kalan bu çekin zayi olduğunu, kayıp çekin başkalarının eline geçmesinin murislerinin hayatını olumsuz etkileyeceğini belirterek, ----------------- iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Türk Ticaret Yasasının 818/s madde hükmü delaletiyle aynı kanunun 757, 762, 763, 780 ve 764 ncı madde hükümleri gereğince çekin zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. Zayi nedeniyle açılan iptal davasında, öncelikle zayi edildiği bildirilen evrakın kıymetli evrak niteliğini taşıması, kıymetli evrakın davacının kendi iradesi dışında elinden çıkması ve zayi edilen kıymetli evrakın kimin elinde olduğunun bilinmemesi ve zayi edildiği bildirilen kıymetli evrakta hak hamili olması gerekmektedir. Davacı tarafından zayi edildiğini bildirdiği çekte keşideci sıfatıyla yer aldığı, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma açmakta hukuki yararı olmadığından davanın hukuki yarar yokluğundan ve aktif husumet yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir....
