"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki rücuen tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı vekili ve davalı ... tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Davacı vekili, Emekli Sandığı iştirakçisi olan Kadir Kablan'ın idaresindeki motorsiklete, davalı ...'ın idaresindeki aracıyla çarpması sonucu ölümlü kaza meydana geldiğini, kazada ölenin eş ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağladıklarını, davalı ...'...
nın ise ... emeklisi iken 11/09/2011 tarihinde vefat ettiğini, eşinin ölümü sonrası ... tarafından kendisine emekli aylığı bağlandığını, davacının eşi ve babası 5510 sayılı yasa yürürlüğe girmeden önce ayrı kurumlardan emekli oldukları için dul aylığı almakta iken 11/01/2021 tarihinde Ümraniye ... Merkezine yetim aylığı talebinde bulunduğunu, kurumun ilgili talebinin ... ... Başkanlığına iletildiğini, ... ...'nın ise 05/04/2021 tarihli yazısı ile yetim aylığı talebini reddettiğini, bu nedenlerle ilgili mevzuat, hukuki ve subuti deliller çerçevesinde ... ...'nın verdiği kararın iptalini ile davacıya 09/10/2001 tarihinde vefat eden babasından dolayı talep tarihi olan 11/01/2021 tarihinden itibaren ayrıca yetim aylığı bağlanmasını talep etmiştir. II-CEVAP Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın reddi gerektiğini, kurum sigortalısı ...'nın varisi olarak davacı ...'nın evliliğinin eşi ...'...
DAVA KONUSU : Kurum İşleminin İptali KARAR : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkillerinin sigortalı eşin iş kazası sebebiyle ölümü sonucunda dul ve yetim aylığı ve ölüm geliri almakta olduklarını, 22/11/2006 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat eden İbrahim Gül'ün sigortalılığı nedeniyle davacı müvekkillere yetim ve dul aylığı bağlandığını, İbrahim Gül'ün 2000 senesinden önce 2506 gün 2000 yılından ölüm tarihine, kadar olan süreçte ise 1475 gün sigortası bulunduğunu, müvekkillerinin ilk olarak 01.12.2006 tarihinde dul, yetim aylığı ve de ölüm geliri aldıklarını, 4958 sayılı kanunun 43.maddesi ile 506 sayılı kanunun 96. maddesine eklenen fıkrayla hak sahibine bağlanan aylıklardan ilk hak edilen gelir ya da aylık dışında sonradan bağlanacak gelir ve aylıklar için alt sınır aylığının belirlenmesine ilişkin hükümlerin uygulanmayacağına ilişkin hükümler çerçevesinde gelir bağlandığını, 06/02/2004 tarihinde yürürlüğe girmiş bu hüküm sebebiyle müvekkillere bağlanan dul yetim...
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili Zonguldak 1.İş Mahkemesinin 2018/150 Esas sayılı dava dosyasına sunduğu 10.05.2018 tevzi tarihli dava dilekçesinde özetle; davacının babası Şaban Erenden 2016 yılı Ocak ayından itibaren yetim aylığı aldığı, annesinin de eşinden dolayı dul aylığı alması nedeni ile davacıya yetim aylığının %25 oranında ödendiği, davacının annesinin davalı kuruma başvuru yaparak kendi babasından yetim aylığı bağlanması talebi üzerine davacının annesine 01/01/2016 tarihinden itibaren kendi babası üzerinden yetim aylığının bağlanarak eşinden dolayı almakta olduğu dul aylığının kesildiği, bu nedenle davacının hissesinin %50 olarak değiştiği ancak davacı kurumun 01/01/2016- 16/12/2016 tarihleri arasında hissesinin artması nedeni ile almaya hak kazandığı miktarın kendisine ödenmesi talebinin kurum tarafından reddedildiğini belirterek davacının almaya hak kazandığı ancak ödenmeyen yetim aylığı alacak miktarından şimdilik 1,00 TL nin davalıdan yasal faizi...
İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulan istisnai nitelikte özel mahkemeler olup, 5510 sayılı Kanun’un geçici 4’üncü maddesinde; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanuna göre; aylık, tazminat, harp malûllüğü zammı, diğer ödemeler ve yardımlar ile 08.02.2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1'inci maddesine göre ek ödeme verilmekte olanlara, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dâhil 5434 sayılı Kanunda kendileri için belirtilmiş olan şartları haiz oldukları müddetçe bunların ödenmesine devam olunur. Ancak, 5 ilâ 10 yıl arasında fiili hizmet süresi olan iştirakçilerden dolayı dul ve yetim aylığı almakta olanların, aylık ve diğer ödemeleri, bu Kanunun 32'nci, 34'üncü ve 37'nci maddelerindeki şartları haiz oldukları müddetçe devam edilir......
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalıya 01/07/1987 tarihi itibariyle 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olan babasından dolayı yetim aylığı bağlandığı ve 19/03/2005 tarihine kadar ödenmeye devam edildiği, Kurum içi yazışmalardan davalının kendi çalışmalarından dolayı da yaşlılık aylığı almaya başlaması sebebiyle babasından dolayı aldığı yetim aylığının başlangıç tarihi itibariyle iptal edildiğinin anlaşıldığı ancak davalıya bağlanan yaşlılık aylığına ilişkin tahsis dosyasının Kurumdan getirtilmediği, Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı tarafından ... ......
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özet olarak; davanın haksız ve yersiz olduğunu, Kurumun kontrol memurluğu raporuna istinaden davacının almakta olduğu yetim aylığının, 5510 sayılı Yasa'nın 56. maddesi uyarınca kesildiğini, davacının yetim aylığı alabilmek amacıyla eşinden anlaşmalı ve muvazaalı olarak boşandığını ve boşandığı eşi ile birlikte yaşamaya devam ettiğini, davacının ve boşandığı eşinin yerleşim yerleri kayıtlarının bunu doğruladığını, tarafların boşanmalarının Kurumdan aylık alma amacına yönelik olduğunu, boşanmanın anlaşmalı olup olmamasından çok boşanmadan sonra davacının yetim maaşı aldığı tarih aralığında boşandığı eşi ile birlikte yaşayıp yaşamadığının önem arz ettiğini, kurumun denetim ve kontrol ile görevli memurları tarafından düzenlenen raporun aksi sabit olana kadar geçerli olduğunu beyanla; davanın reddini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir....
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri Davalı istinaf dilekçesinde özetle; 2010- 2011 yılları arasında dul ve yetim aylığı aldığının iddia edilerek 5.403,41 TL geri ödeme çıkarıldığını, söz konusu yıllarda böyle bir maaş almadığını, 40 yıldır boşandığı eşinden ayrı yaşadığını, mahkemece savunma hakkı verilmediğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. IV. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME Dava, boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadığı iddia olunan davalıya, davacı Kurum tarafından yapılan sağlık ödemelerinin tahsili istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 56. maddesinin ikinci fıkrasında, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş olan tutarların, 96. madde hükümlerine göre geri alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özet olarak; kurum emeklisi 3/0713937 tahsis numaralı Ali Tozan’ın vefatından sonra, eşinden 10.02.2011 tarihinde boşanarak aylık talebinde bulunan kızı davacı Azime Tozan’a 01.03.2011 tarihi itibariyle 506 sayılı yasanın 66 ncı maddesi gereği ölüm aylığı bağlandığını, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin Gelir ve Aylık Bağlanmayacak Haller bölümünde bulunan “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir” hükmü gereğince, Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından düzenlenen 30.01.2013 tarih ve 2013/13- TA sayılı rapora istinaden davacının boşandığı eşiyle birlikte yaşadığının tesbiti üzerine yetim aylığı 27.01.2013 tarihi itibariyle iptal edildiğini ve 18.03.2011- 17.04.2013 tarihleri arasında kendisine yersiz olarak ödenen bedelin Kurumuma iadesinin talep edildiğini, Bunun üzerine davacı tarafından Kurum aleyhine Mahkemenin...
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özet olarak; kurum emeklisi 3/0713937 tahsis numaralı Ali Tozan’ın vefatından sonra, eşinden 10.02.2011 tarihinde boşanarak aylık talebinde bulunan kızı davacı Azime Tozan’a 01.03.2011 tarihi itibariyle 506 sayılı yasanın 66 ncı maddesi gereği ölüm aylığı bağlandığını, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin Gelir ve Aylık Bağlanmayacak Haller bölümünde bulunan “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir” hükmü gereğince, Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından düzenlenen 30.01.2013 tarih ve 2013/13- TA sayılı rapora istinaden davacının boşandığı eşiyle birlikte yaşadığının tesbiti üzerine yetim aylığı 27.01.2013 tarihi itibariyle iptal edildiğini ve 18.03.2011- 17.04.2013 tarihleri arasında kendisine yersiz olarak ödenen bedelin Kurumuma iadesinin talep edildiğini, Bunun üzerine davacı tarafından Kurum aleyhine Mahkemenin...
