Uygulama veya yenileme kadastrosu yapılırken öncelikle zeminde bulunan ve tesis kadastrosu tarihinde mevcut olan sabit nokta ve sınırlardan, aynı döneme ya da yöreye ait farklı amaçlarla üretilmiş haritalar ile benzeri verilerden yararlanılarak yapılan teknik çalışmalarla, tesis kadastrosuna ait pafta haritaları ortofoto üzerine işlenmekte; haritanın zemine uygun olmaması halinde farklılıkların nerelerden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı tespit edilip varsa hatalar yöntemine uygun şekilde giderilmekte taşınmazların bütün sınırları tek tek değerlendirmeye tabi tutularak ilk tesis kadastrosu sırasındaki gerçek fiili duruma ulaşılmaya çalışılarak, uygulama tutanağı veya yenileme tutanağı düzenlenmekte ve uygulama veya yenileme kadastrosu haritaları üretilmektedir. İşte, uygulama veya yenileme kadastrosuna itiraz davaları, bu kadasto faaliyetinin yöntemine uygun yapılıp yapılmadığının denetlenmesine yönelik davalardır....
O halde, davacı tarafa dava dilekçesini açıklamak üzere yöntemine uygun şekilde süre ve imkan tanınmalı, davanın uygulama kadastrosuna itiraz olduğunun bildirilmesi halinde dava şartları ve ehliyet hususu da gözönüne alınarak davacının talebi hakkında bir karar verilmeli, davanın tesis kadastrosu sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümüne yönelik tescil talebi olduğunun bildirilmesi halinde mülkiyete ilişkin uyuşmazlıklar uygulama kadastrosuna itiraz davasında tartışma konusu yapılamayacağından görevsizlik kararı verilerek dosya asliye hukuk mahkemesine gönderilmeli, her iki talebin birlikte ileri sürüldüğünün belirtilmesi halinde ise uygulama kadastrosuna itiraz talebi bakımından kadastro mahkemesince, tespit harici bırakılan taşınmaz bölümünün tesciline yönelik talep bakımından ise asliye hukuk mahkemesince karar verilmelidir." gerekçesiyle kararın kaldırılmasına karar verilmiştir....
Dava, yenileme kadastrosuna itiraz, tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir. Yörede 2859 sayılı Kanun gereğince yapılan yenileme çalışması 21.06.2005 - 21.07.2005 tarihleri arasında ilân edilmiştir. Taşınmazın bulunduğu yerde daha önce orman kadastro çalışması yapılmamış, genel kadastro çalışmaları ise 1952 yılında yapılmıştır. Davacı ... Yönetimi, çekişmeli taşınmazın orman niteliğinde olduğu, yenileme komisyonu tarafından yapılan işlemin doğru olmadığını ileri sürerek 2859 sayılı Kanun gereğince yapılan yenileme çalışmasının askı ilân süresi içinde kadastro mahkemesinde dava açmıştır. Bu durumda; öncelikle eldeki dava, 2859 sayılı Kanun gereğince yapılan pafta yenilemesine itiraza ilişkindir. 2859 sayılı Kanunun 5. maddesi gereğince yenileme tespitlerine yapılacak itirazlar ve komisyon kararlarına karşı açılacak davalar 3402 sayılı Kanun hükümlerine göre kadastro mahkemelerinde çözümlenir. Yine aynı Kanunun 4. maddesi gereğince “yenileme yalnız teknik çalışmaları kapsar....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava yenileme kadastrosuna itiraz davasıdır. Dava konusu taşınmazlar Hatay ili Antakya ilçesi Üçgedik Mahallesi 255 ada 5 parsel sayılı taşınmazdır. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere yapılan inceleme neticesinde; Uygulama (yenileme) kadastrosunun amacı, tapulama, kadastro veya değişiklik işlemlerine ilişkin; sınırlandırma, ölçü, çizim (tersimat) ve hesaplamalardan kaynaklanan hataları gidermektir....
Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve 3 harita mühendisinden oluşacak fen bilirkişi kurulunun katılımı ile keşif yapılmalı; keşif sırasında ilk tesis kadastrosuna ait kadastro paftaları ile yenileme kadastrosu paftası ile çakıştırılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri fen bilirkişisine işaretlettirilmeli, fen bilirkişisinden yenileme kadastrosuna esas teşkil eden bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak yenileme kadastrosunu denetlemesi istenmelidir....
Maddesi üzerinden düzeltme işlemi ile gerçekleştirmesinin mümkün olmadığını, bilirkişilerin yaptıkları incelemelerinin dava konusu edilen işlemin düzeltme işleminin incelenmesi değil de yenileme kadastrosuna açılmış bir itiraz davası olarak gerçekleştirdiklerini, dosya kapsamında belirtili yenileme kadastrosunun hangi sebeple yapıldığına ilişkin hiçbir belge bilgi ve gerekçe ile ilgili evrakları incelemeksizin, tesis kadastrosu ile yenileme kadastrosu arasındaki farkları belirterek, yenileme kadastrosu neticesinde ortaya çıkan durumun düzeltme talebiyle tesis kadastrosu zamanına getirilmesi gerektiğini özetle mütalaa ettiklerini ancak yenileme kadastrosu taşınmazların ilk tesis kadastrosunda ortaya çıkan teknik hataların giderilmesine yönelik olduğunu, dosya kapsamında dava konusu edilen taşınmazlardaki yenileme kadastrosunun hangi sebeple hangi verilerle yapıldığının bilirkişilerce incelenmediğini, raporda, ilk tesis kadastrosu ve yenileme kadastrosu çakıştırılıp sonrasında düzeltme işlemi...
Uygulama kadastrosuna itiraz davaları, özü itibariyle uygulama faaliyetinin yukarıda açıklanan ilke ve yöntemlere göre yapılıp yapılmadığının denetlenmesini zorunlu kılan davalardır.Yöntemine uygun yapılmayan uygulama kadastrosu, mülkiyete ilişkin kazanılmış hakların ihlali sonucunu doğurur. Bu nedenle, uygulama kadastrosundan kaynaklanan ihtilafın çözümü için nasıl bir araştırma yapılması gerektiği hususu önem taşımaktadır. Yukarıda yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, uygulama kadastrosu, önemli oranda bir mühendislik faaliyetidir....
Bozma ilamında özetle; davanın tapu kaydının iptali ve tescil davası olup yargılama sırasında ilân aşamasında olan ve eldeki dava nedeniyle kesinleşmeyen orman kadastrosuna itiraza dönüştüğü belirtilerek, 6831 sayılı Kanun'un 11/1. maddesi gereğince orman kadastro çalışmasına itiraz davalarına bakma görevinin kadastro mahkemesinde olduğu vurgulanmış ve bu durumda; Mahkemece, orman kadastrosuna itiraz davası yönünden görevsizlik kararı verilmesi doğru ise de tapu iptali ve tescil davasının elde tutulması ve kadastro mahkemesinde görülecek olan orman kadastrosuna itiraz davasının sonucunun beklenmesi gerektiğine" değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının açmış olduğu davanın Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun 114/1-h maddesi gereğince hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi Taraflar arasındaki yenileme kadastrosuna itiraz davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi Hazine, Orman Yönetimi ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Çekişmeli ... Köyü 602, 774, 775 ve 776 parsel sayılı taşınmazların bulunduğu yörede 2001 yılında 2859 Sayılı Yasa uyarınca yenileme kadastrosu çalışmaları yapılmış, çekişmeli yerler de bu uygulamaya konu olmuştur....
Hükmüne uyulan bozma ilamında özetle ‘‘...Davanın hem mülkiyet iddiasına hem de Kadastro Kanununun 22/2-a maddesi uyarınca yapılan yenileme işlemine itiraza ilişkin olduğu gerekçesiyle yenileme işlemine itiraz davasıyla ilgili gerekli araştırma yapılarak karar verilmesi ve taşınmazların orman niteliğiyle Hazine adına tescili davası yönünden, bu tür davalarda görevli mahkemenin genel görevli mahkeme olan asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmesi...’’ gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak davacının yenileme kadastrosuna itiraz davası ayrıldıktan sonra mülkiyet iddiasına ilişkin davasının HMK'nın 114/1-c ve 115/2. maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddi ile mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, hüküm davacı Orman Yönetimi vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
