KARAR : Usulden ret 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Taraflar arasında görülen karşılıklı boşanma davalarının yapılan yargılaması sonunda Ereğli(Karadeniz) Aile Mahkemesi'nin 08.07.2021 tarih ve 2019/835E., 2021/503K. sayılı kararı ile tarafların boşanmalarına karar verildiği, tarafların karara karşı yaptıkları istinaf başvurularının esastan reddedildiği, Bölge Adliye Mahkemesi kararının Dairemizin 14.09.2023 tarih ve 2023/921E., 2023/4015K. sayılı kararı ile onandığı ve boşanma kararının 14.09.2023 tarihinde kesinleştirildiği, davacı kadının yargılamanın iadesi talebinde bulunması üzerine Mahkemece yeni esas numarası üzerinden devam edilen yargılamanın yenilenmesi davasında 17.01.2024 tarih ve 2023/989E., 2024/46K., sayılı karar ile davanın usulden reddine karar verildiği ve hükme karşı yargılamanın iadesi davasının davacısı kadın vekili tarafından kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya temyiz...
Asliye Ceza Mahkemesinin 16/01/2018 tarihli ve 2017/129 esas, 2018/28 sayılı kararının kesinleşerek infazına geçilmesini müteakip, hükümlü tarafından yapılan yargılamanın yenilenmesi isteminin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 319. maddesi gereğince reddine ilişkin Kayseri 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 04/01/2019 tarihli ve 2017/129 esas, 2018/28 sayılı ek kararını kapsayan dosya incelendi. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 23/3. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” şeklindeki düzenleme ile aynı Kanun’un 318/1. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
Ceza Dairesinin 24.04.2018 tarihli ve 2017/6106 esas, 2018/3089 sayılı kararı ile onanması sonucu kesinleşmesini müteakip, hükümlüler müdafii tarafından yapılan yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin Şanlıurfa 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 01.06.2018 tarihli ve 2016/295 esas, 2017/106 sayılı ek kararına karşı yapılan itirazın reddine dair Şanlıurfa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 14.06.2018 tarihli ve 2018/882 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi. 5271 sayılı CMK.nın 23/3. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi halinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” şeklindeki düzenleme ile aynı Kanunun 318/1. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
TÜRK MİLLETİ ADINA Gereği görüşülüp düşünüldü: 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 318. maddesinin 1. fıkrasında “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur. Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir.” ve aynı Kanun’un 23. maddesinin 3. fıkrasında “Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” hükümleri öngörülmüş; böylece aynı olay hakkında daha önce görüşünü belirtmiş olan hakimin,daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek hakimin tarafsızlığı sağlanmıştır. Kanun koyucunun amacı ile adil yargılanma ilkesi gereğince bu hükmün geniş yorumlanması ve mahkumiyet kararında görev yapan hakimin yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin kararda görev yapamayacağının kabul edilmesi gerekir. Somut olayda; hükümlü hakkında verilen Bakırköy 29....
Böylece, aynı uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hâkimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istenmiş ve 23'üncü madde olarak kabul edilmiştir” biçimindeki gerekçe mevcuttur. Anılan yasa hükümleri ile; önceki yargılamada görev yapan hâkimin, yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulması halinde artık bu davaya bakamayacağı hükme bağlanarak hâkimin tarafsızlığı sağlanmıştır....
ve aynı Kanun'un 23. maddesinin 3. fıkrasında “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz.” hükümleri öngörülmüş; böylece aynı olay hakkında daha önce görüşünü belirtmiş olan hâkimin, daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkimin tarafsızlığı sağlanmıştır. Yasa koyucunun amacı ile adil yargılanma ilkesi gereğince bu hükmün geniş yorumlanması ve önceki yargılamada görev yapan hâkimin yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara da katılamayacağının kabul edilmesi gerekir. Somut olayda, mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra, yargılamanın yenilenmesi talebi üzerine, önceki yargılamada görev yapan mahkeme başkanı Mehmet Burçin Çetinkaya’nın, yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin karara iştirak etmesinin, CMK'nın 23. maddesinin 3. fıkrası ile adil yargılanma ilkesine aykırı olduğu gözetilmeden karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerindedir....
Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir” şeklindeki düzenleme mevcut olup, aynı Yasanın “Yargılamaya katılamayacak hâkim” başlıklı 23. maddesinin (3) numaralı fıkrasında da “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz” hükmü getirilmiştir. 5271 sayılı CMK.nun 23. maddesinin (3) numaralı fıkrası ile ilgili olarak, Komisyon Gerekçesinde de; “Tasarının 24'üncü maddesine, yargılamanın yenilenmesi talebi halinde de, önceki yargılamada görev yapan hâkimin aynı işte görev alamayacağı şeklinde üçüncü fıkra eklenmiştir. Böylece, aynı uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hâkimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istenmiş ve 23'üncü madde olarak kabul edilmiştir ” biçimindeki gerekçe mevcuttur....
Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir” şeklindeki düzenleme mevcut olup, aynı Yasanın “Yargılamaya katılamayacak hâkim” başlıklı 23. maddesinin (3) numaralı fıkrasında da “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz” hükmü getirilmiştir. 5271 sayılı CMK.nun 23. maddesinin (3) numaralı fıkrası ile ilgili olarak, Komisyon Gerekçesinde de; “Tasarının 24'üncü maddesine, yargılamanın yenilenmesi talebi halinde de, önceki yargılamada görev yapan hâkimin aynı işte görev alamayacağı şeklinde üçüncü fıkra eklenmiştir. Böylece, aynı uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hâkimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hâkim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istenmiş ve 23'üncü madde olarak kabul edilmiştir ” biçimindeki gerekçe mevcuttur....
Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir. (2) 303 üncü Madde gereğince Yargıtayın doğrudan hüküm kurduğu hâllerde de hükmü vermiş olan mahkemeye başvurulur. (3) Yargılamanın yenilenmesi isteminin kabule değer olup olmadığına dair olan karar, duruşma yapılmaksızın verilir." ; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 319. maddesinde: "(1) Yargılamanın yenilenmesi istemi, kanunda belirlenen şekilde yapılmamış veya yargılamanın yenilenmesini gerektirecek yasal hiçbir neden gösterilmemiş veya bunu doğrulayacak deliller açıklanmamış ise, bu istem kabule değer görülmeyerek reddedilir. (2) Aksi hâlde yargılamanın yenilenmesi istemi, bir diyeceği varsa yedi gün içinde bildirmek üzere Cumhuriyet savcısı ve ilgili tarafa tebliğ olunur. (3) Bu Madde gereğince verilen kararlara itiraz edilebilir." ; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 320. maddesinde: "(1) Mahkeme, yargılamanın yenilenmesi istemini yerinde bulursa delillerin toplanması için bir naip hâkimi veya istinabe olunan...
Gerek Yargıtay kararlarında gerekse doktrinde yargılamanın yenilenmesi daha çok yeni bir dava olarak kabul edilmektedir. Yargılamanın yenilenmesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın yenilenmesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın yenilenmesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın yenilenmesi talebi bir dava olarak açılıp görüldüğünden, dava hakkında mahkemenin verdiği karara karşı süresi içinde diğer koşulların da bulunması halinde olağan kanun yollarına başvurulabilir. Yapılan tüm bu açıklamalar doğrultusunda yargılamanın yenilenmesinin bir dava olduğu ve davanın açıldığı tarihte geçerli olan usul hükümlerinin uygulanacağı sonucu ortaya çıkmaktadır....
