"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Tarih : 09/04/2009 No : 2007/494-2009/153 Taraflar arasındaki yargılanmanın iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, yargılamanın iadesine konu dava dosyasında alacağa dayanak oluşturan fatura ve davalı yanca imzalanan teslim belgeleri asıllarının sunulamaması nedeniyle davanın reddedildiğini, ancak bu belge asıllarının bir hafta önce icra dairesi kasasından çıktığını, bu husustan haberdar olamamaları ve yeni ele geçirilebilmesi nedeniyle yargılamanın iadesine, davalı yanca imzalanan teslim belgeleriyle malın davalıya teslimi sabit olacağından davalının itirazının iptaline, % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
Mahkemece; yargılamanın iadesi istenilen davanın esas ve karar numarası üzerinden verilen ek kararla yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 374 vd. maddelerinde düzenlenen yargılamanın iadesi talebi, ayrı bir dava olarak açılır ve incelenir. Başka bir deyişle; dava, yargılamanın iadesi istenilen davanın devamı niteliğinde değildir. Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 10 uncu maddesi; "İadei muhakemenin kabulü üzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir. İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı çıkarsa evvelce alınan harç mahsup edilir." hükmünü içermektedir. Açıklanan bu madde hükmüne göre, yargılamanın iadesi davalarından başvurma harcı ile (davanın konusunun belli bir değeri içerip içermemesine göre) peşin karar ve ilam harcı alınmalıdır....
İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava yargılanmanın yenilenmesi talebine ilişkindir. Yargılamaya konu yargılanmanın iadesi istenilen Suşehri Kadastro Mahkemenin 2019/18 esas sayılı dava dosyasının davacısı T1 vekili tarafından davalı Orman Genel Müdürlüğü adına T5 ile T3 aleyhine açılan Kadastro ( Tespite itiraza ilişkin ) davasının yapılan yargılaması sonunda;....
Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir." düzenlemesi yer almaktadır. Dosyada bulunan Erzincan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/648 Esas, 2020/122 Karar sayılı kararının incelenmesinde, davacı T1 tarafından davalı T2 aleyhine sahte kira sözleşmesine dayalı icra takibi nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın tazminine ilişkin 16/12/2010 tarihinde dava açıldığı, mahkemece 08/01/2016 tarihinde verilen davanın reddine ilişkin kararın davacı tarafça temyiz edilmesi neticesinde Yargıtay 3....
Yargılanmanın yenilenmesi talebine davacı/davalı (İskenderun Enerji Üretim......A.Ş.) vekili verdiği cevap dilekçesinde özetle; davalıların iddialarının yersiz olduğunu, HMK.nun 375.md.deki şartların hiç birisinin gerçekleşmediğini, yargılanmanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir." şeklindedir....
Mahkeme birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. Mahkeme,yargılamanın iadesi talebi üzerine,tarafları belirlediği duruşmaya davet edip dinledikten sonra;iade talebinin mesmu olup olmadığını araştırır.Mahkeme,burada genel dava şartlarından başka yargılamanın iadesi davacısının davayı süresi (m.377) içinde açıp açmadığını,yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenilen hükmün kesin veya kesinleşmiş olup olmadığını ve kanunda yazılı (m.375) bir yargılamanın iadesi sebebine dayanıp dayanmadığını kendiliğinden inceler.Mahkeme,bu şartlardan birinin mevcut olmadığı kanısına varırsa,yargılamanın iadesi davasını mesmu olmadığından dolayı(esasa girmeden) reddeder....
Mahkeme kararı yargılamanın yenilenmesini talep eden vekili tarafından temyiz edilmekle; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, yargılanmanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir....
Mahkeme kararı yargılamanın yenilenmesini talep eden vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, yargılanmanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir....
Temyiz Nedenleri Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Yerel Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davada yargılamanın iadesi koşullarının oluştuğunu belirterek, istinaf dilekçesindeki taleplerini tekrar ile hükmün bozulmasını talep etmiştir. 3. Gerekçe 3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, HMK 375. maddesi uyarınca yargılanmanın iadesi istemine ilişkindir. 3.2....
