"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yabancı Mahkeme İlamının Tanınması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Mahkemece, kadın tarafından açılan yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi davasında "derdestlik sebebiyle" usulden ret kararı verilmiştir. Mahkeme kadın tarafından açılan yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizi için açılan işbu davayı, erkeğin aynı mahkemede 21.07.2013 tarihinde açtığı boşanma davası ile derdest dava saymıştır Derdestlik bir dava şartı olup, hakim tarafından re'sen gözetilir (HMK m. 114/1-1, 115)....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/31 KARAR NO : 2021/1063 ASIL DOSYADA DAVA : Yabancı Hakem Heyeti Ve Mahkeme Kararlarındaki Davalının, Davacı Şirket Olmadığının Tespiti İle Kararların İptali İstemli DAVA TARİHİ : 20/10/2014 Birleşen Menderes ... Asliye Hukuk Mahkemesinin .../... esas .../... karar sayılı dosyasında DAVA : Yabancı Hakem Heyeti ve Mahkeme Kararlarının Tenfizi ve Tanınması İstemli DAVA TARİHİ : 15/05/2015 KARAR TARİHİ :24/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan Yabancı Hakem Heyeti Ve Mahkeme Kararlarındaki Davalının, Davacı Şirket Olmadığının Tespiti İle Kararların İptali ve Yabancı Hakem Heyeti ve Mahkeme Kararlarının Tenfizi ve Tanınması İstemli davaların yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Asıl dosyada davacı vekili, dava dilekçesinde; müvekkili şirkete 18.09.2014 tarihinde Menderes Cumhuriyet Başsavcılığı BM .../...sayılı dosyasından Hanseatik Yüksek Mahkemesi 6....
Bölge Mahkemesi' nin 10/05/2016 tarihli kararının tanıma ve tenfizi şartlarının oluşup oluşmadığı, davalının savunma hakkının kısıtlanıp kısıtlanmadığı noktalarında toplandığı anlaşıldı. Dosya kapsamındaki dava dilekçesi ve ekleri, yabancı hakem kararı ve tüm dosya ekleri hep birlikte incelenmiştir. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, MÖHUK’un 50 vd.m. uyarınca yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi istemine ilişkin olup, davalı davaya cevap dilekçesinde savunma hakkının ihlal edildiğini iddia etmektedir. 5718 sayılı MÖHUK’un 53.maddesi uyarınca dava konusu yabancı mahkeme kararının kesinleşme şerhli aynı zamanda apostilli şerhi içeren ... dilindeki aslı ve Türkçe tercümesinin dosyaya sunulduğu görülmüştür....
Tanıma ve tenfiz kararının önemi dolayısıyla yabancı kararı veren mahkemenin hangi mahkeme olduğuna bakılmaksızın asliye mahkemelerinin görevli olması uygun görülmüştür. Burada, tanıma ve tenfiz davasının, yerel mahkeme içinde sulh hukuk mahkemesine göre daha üst düzey bir mahkeme olan asliye mahkemesi tarafından bakılması amaçlanmıştır (Nomer, E.: Devletler Hususi Hukuku, İstanbul 2013, s. 492). Yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizinde asliye mahkemeleri de görev ilişkisi çerçevesinde davaya bakar ( HGK 15.06.2016 tarihli ve 2014/19- 1090 E., 2016/819 K.) Görüldüğü üzere ilgili madde, asliye mahkemesini görevli kabul etmekte ve davanın konusunu teşkil eden ihtilafın niteliğini göz önünde bulundurmamaktadır. İhtilâfsız yargı alanında verilen mahkeme kararlarının tanınması da aynı hükümlere tabi tutulmuştur (MÖHUK m. 58/2). Yabancı ülkedeki kararı veren yabancı mahkemenin sulh veya asliye yahut da istinaf mahkemesi olması tanıma ve tenfiz davasında görevli mahkemeyi etkilemez....
Yabancı bir ülkede verilen kararların Türkiye’de etki doğurması için kural olarak, Türk mahkemelerinde tanıma veya tenfiz davası açılması gerekmektedir. Yabancı kararların, bu konuda özel bir milletlerarası antlaşma olmadıkça doğrudan doğruya tanınması veya tenfizi mümkün değildir. Tanıma ve tenfizin gerçekleşmesi için bazı şartlar öngörülmüştür. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun(MÖHUK) yabancı mahkeme ve hakem kararlarının tanınması ve tenfizi şartlarını m. 50 vd.’da düzenlemektedir. Hakim yalnızca milletlerarası anlaşmalarda veya kanunda öngörülen tanıma ve tenfiz şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine dair bir takdirde bulunmaya yetkilidir....
Davacının tenfiz talebi üzerine yerel mahkemece verilen ilk kararda, Suriye ile Türkiye arasında yabancı mahkeme ilamlarının tenfizi konusunda mevcut ikili veya çok taraflı bir anlaşma olmamasına rağmen, fiili uygulamada yabancı mahkeme kararlarının tanındığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, ancak bu karar Dairemizce, sözleşme veya kanuni imkan olmasına rağmen, yabancı ülke Türk mahkeme kararlarını fiilen tenfiz etmiyor ise yine mutekabiliyet gerçekleşmiş olmayacağı, somut olayda mahkemece bu husus üzerinde durulmadığı yönünden bozulmuştur. Bu bozma üzerine mahkemece yapılan araştırmada, bir Türk Vatandaşı'nın tenfiz isteminin Suriye Idlib 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce reddedildiği, bunun da tenfiz istemi için olumsuz koşul olan, olumsuz fiili uygulamaya örnek olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
şeklindeki gerekçesi ile ret etmesinin yerinde olmadığını; bu yönü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep ettiklerini, Tanıma ve tenfizi talep edilen Polonya Krosno Bölge Mahkemesi kararı müvekkil şirketin haberi olmadan, müvekkili şirkete tebligat yapılmadan ve yabancı mahkeme kararı müvekkile tebliğ edilmeden-itiraz,istinaf -temyiz hakkı kullanılmadan verilen ve kesinleştirilen kararın tanınması ve tenfizi yönünde karar tesis edilmesinin isabetli olmadığını; yabancı Mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizinde savunma hakkının kısıtlanmaması gerektiğini, dava dilekçesinin usulüne uygun olarak müvekkili şirkete tebliğ edilmediğini, dosyaya yansıyan belgelerde müvekkili şirkete dava dilekçesinin tebliğ edildiğinin açıkça belli olmadığını; bu nedenle davadan müvekkili şirketin haberi olduğuna dair Yerel Mahkeme gerekçesini kabul etmediklerini, Yabancı Mahkeme kararının müvekkili şirkete tebliğ edilmediğini; dosyaya yansıyan belgelerde müvekkile tebliğ edilen evrakın tebliğ tarihinin...
Sayılı ilamında;"Dava, yabancı hakem kararının tenfizi istemine ilişkindir.5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 60-63. maddeleri arasında yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi düzenlenmiştir. Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalar kapsamında bulunmayan uyuşmazlıklarda adı geçen kanun hükümlerinin uygulanması söz konusu olmakla birlikte, “Türkiye’de Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki 10 Haziran 1958 tarihli New York Sözleşmesi” 08.05.1991 tarih ve 3731 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiş olduğundan ve yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizinde, bu sözleşme hükümlerinin öncelikle uygulanması gerekli olduğundan, MÖHUK kapsamına giren hakem kararlarının alanı oldukça daralmıştır....
Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi usul ve şartlar 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu ve “Türkiye’de Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki 10 Haziran 1958 tarihli New York Sözleşmesinde düzenlenmiş olup bu yasal düzenlemeler gereği yabancı bir hakem kararının ülkemizde tenfizine karar verilebilmesi için aşağıdakki şartların bir arada olması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yabancı Mahkeme Kararının Tanınması-Tenfizi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Uyuşmazlık ve hüküm eşler arasındaki mal varlığının paylaşıma dair yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi istemine ilişkin olup, inceleme görevi Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 01.02.2017 tarihinde yürürlüğe giren 20.01.2017 tarih 2017/1 sayılı iş bölümü kararı gereğince Yargıtay 8. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ : Yukarıda belirtilen sebeple dosyanın görevli Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 04.12.2017 (Pzt.)...
