Nitekim bugün bu ilkenin hiç uygulanmadığı ya da büyük bir toleransla uygulandığı ülkelerin mevcudiyeti bilinmektedir (Özbakan, I.: Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1987, s.181 vd.). Karşılıklılık ilkesini bir anlaşma çerçevesinde çözmeyi hedefleyen 02.07.2019 günlü "Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin Lahey Anlaşması" da birçok devlet tarafından imzalanmıştır. Türk hukuk öğretisinde de bu konuda daha liberal düşünceler dile getirilmektedir. Nitekim Nomer ilgili ülkede karşılıklılık esasının arandığı hallerde, henüz bu yönde bir talep olmadığından herhangi bir uygulamanın bulunmamasını tenfize engel saymamaktadır (Nomer, s.189 vd.; aynı yönde Ecemiş, S.: "MÖHUK Dışında Düzenlenen Tanıma ve Tenfiz Kuralları". Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXII, Y. 2020 s. 365)....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık; tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır. 2. İlgili Hukuk 5718 sayılı Kanun'un 50 nci, 52 nci, 54 üncü ve 58 ... maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 ... maddesi, 371 nci maddesi. 3....
Tenfiz usul ve esasları 2675 sayılı MÖHUK'un 34 vd. maddelerinde düzenlenmiş olup Türk Mahkemeleri'nin yabancı ülke mahkeme kararlarının tenfizi davasında yerindelik denetimi söz konusu değildir. Tenfizden amaç yabancı ülke mahkeme kararının aynen Türkiye'de herhangi bir mahkemenin verdiği bir kararmış gibi kabul görmesidir. Bu amaçla Türk Mahkemeleri'nin yabancı ülke mahkeme kararında tenfize konu hükmü değiştirme hak ve yetkisi dahi bulunmamaktadır....
KANITLAR VE GEREKÇE / Dava; 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanunun 50 ve izleyen maddelerine dayalı olarak açılmış yabancı mahkeme kararının tenfizi davasıdır. Türk mahkemelerinin tenfiz kararı verebilmesi için 5718 sayılı yasanın 50 ve devamı madddeleri gereğince; tenfize konu kararı veren mahkemenin bağlı bulunduğu ülke ile "karşılıklılık" esasının bulunması, ilamın Türk Mahkemelerinin kesin yetkisine girmeyen bi konuda verilmiş olması, Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması, tenfizi istenen tarafa o yer kanunları uyarınca usulüne uygun olarak savunma hakkı verilmiş olması, yabancı mahkeme kararının kesinleşmiş olması ve yabancı mahkeme kararının o ülke makamlarınca usulen onanmış aslı ve kararı veren Yargı organı tarafından onanmış örneği ile onanmış tercümesi, ilamın kesinleştiğini gösteren ve ülke makamlarınca usulün onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesinin tenfiz talebi ekinde yerel mahkemeye sunulmuş olması gerekir....
Davaya konu istem, yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkin bulunmakla öncelikle, buna ilişkin yasal düzenlemeler ile kavram ve kurumların irdelenmesinde yarar vardır: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’un İkinci Kısmının İkinci Bölümünde düzenlenmiştir. Kanunun 50 ilâ 57.maddeleri “tenfiz” e, 58 ile 59.maddeleri ise “tanıma”ya ilişkindir. 5718 sayılı Kanunun; “Tenfiz Kararı” başlıklı 50.maddesinin 1.fıkrasında: “Yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilâmların Türkiye'de icra olunabilmesi yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlıdır.” “Tenfiz İstemi” başlıklı 52.maddesinin 1.fıkrasının 1.cümlesinde: “Kararın tenfiz edilmesinde hukukî yararı bulunan herkes tenfiz isteminde bulunabilir..”...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; Eldeki davada tanınması ve tenfizi istenen kararın yabancı mahkeme kararı olmaması, dosyada mevcut evraklardan boşanma hükmünü veren birimin Hovedstaden Devlet İdaresi olması, boşanma hükmü yabancı bir mahkeme tarafından verilmediğinden devlet idaresi kararının tanınması ve tenfizi mümkün bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; Davanın reddini istinaf etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dosyaya ibraz edilen ilamın incelenmesinde; Hovedstaden Devlet İdaresi tarafından boşanma kararı verildiği görülmüştür....
de iflasın geçerli olduğu, ortada kesinleşmiş bir yabancı iflas kararı olduğundan alacağa dair kesinleşmiş ... mahkeme kararının tanınmaması ve tenfiz edilmemesinin talep edildiğini, mahkemece itirazların reddine karar verildiğini ve sunulan alacağa dair yabancı mahkeme kararının tanınmasına ve tenfizine karar verildiğini, itirazları sonuç vermeyen işbu dosya davacısının bu kez diğer dosyada ileri sürdüğü ... iflas kararının ...'de tanınması için işbu davayı açtığını, tanınması istenen yabancı iflas kararının gerçek kişinin iflasına dair bir karar olduğunu, ... maddeye göre ... ‘de tanınması ve tenfizi mümkün olmadığını, tanınması ve tenfizi istenen yabancı mahkeme kararının ... yılında verildiğini, ... ve ... yıllık sürelerin dolduğunu, yani şu anda davacının ...’da artık müflis olmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini bildirmiştir. DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ: Dosya içerisine; tanıma ve tenfizi istenen ......
Yabancı ilamın tanınması Türkiye’de tenfizi (yerine getirilmesi) sonucunu doğurmadığından, bu ilamdan ancak konusuna giren bir talep yapıldığında yararlanılabilir. Örneğin Türk Medeni Kanununun 462. maddesinde yazılı hallerde vesayet makamından; 463. madde de gösterilen hallerde ise hem vesayet makamından hem de denetim makamından izin alınması gibi, işte, bu gibi durumlarda 5718 sayılı yasanın 10/3. maddesinin açık hükmü nedeniyle vesayet işlemlerinin yürütülmesine ve denetlenmesine Türk Hukuku uygulanacaktır. Yabancı mahkeme ilamının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilebilmesi yabancı ilamın tenfiz şartlarını taşıdığının mahkemece tespitine bağlıdır. Tanımada 54.üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz. İhtilafsız kaza kararlarının tanınması da aynı hükme tabidir....
Tenfizi talep edilen hakem kararı New York Sözleşmesi'ne taraf olan İsviçre’de verilmiş ve uyuşmazlık ticari nitelikte olduğundan 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ile Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki New York Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile ülkemiz açısından bağlayıcılık kazanan, Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Ve İcrası Hakkında New York Sözleşmesi'nin uygulanması gerekmektedir. MÖHUK'un 60. maddesinde yer alan;"Kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararları tenfiz edilebilir." düzenlemesi uyarınca öncelikle tenfizi talep edilen yabancı hakem kararının kesinleşmiş veya taraflar için bağlayıcı olması gerekmektedir....
Rusya Ticari Kanunu 244. maddesinde de yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizinde aranacak olan koşulların gösterildiği, aranan bu koşulların Türk hukukundaki tenfiz koşulları ile ağırlıkları bakımından özdeş nitelikte bulundukları, Rusya'da yabancı mahkeme kararlarının akdi mütekabiliyet koşulu aranmaksızın tenfiz edildiği, bu nedenlerle Türkiye ve Rusya arasında mahkeme kararlarının tenfizi açısından hukuki mütekabiliyet bulunduğu anlaşılmakla, tenfiz açısından 54. maddenin 1. fıkrasındaki koşulun oluştuğu kanaatine varılmıştır. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuk Hakkında Kanunun 53. maddesi nde belirtilen belgelerin davacı tarafça sunulmuş olduğu anlaşılmıştır. Dava konusu, ... Bölge Arbitraj (Ticaret) Mahkemesi tarafından ... numaralı dosyada verilen, 26.09.2018 tarihli kararın tercümesinin incelenmesinde; Davacının ... - ... ... "..." F.E. ... A.Ş., davalının ... End. İnş. ve San. Tic....
