(HMK.m.l) Velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa, çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir. Diğer hallerde çocuğun oturma yeri, onun yerleşim yeri sayılır. (TMK.m.21) Dava, velayet altında bulunan küçüğün velayetinin değiştirilmesi talebine ilişkindir. Velayet altına alınması dava edilen küçük halen velayet altındadır. Dolayısı ile küçüğün velayetinin değiştirilmesi için Aile Mahkemesi'nce öncelikle velayetin kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir; ki, küçüğe veni velayet veya vasi tayin edilmesinin gerekip gerekmediği velayetin kaldırılması davasının sonucuna bağlıdır. Velayete ilişkin davalar basit yargılama usulüne tabidir. Yetki meselesi kamu düzenine ilişkin değildir. Dolayısı ile ... 3.Aile Mahkemesi'nce yapılmış bir yetki itirazı olmadığı halde yetkisizlik karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu durumda uyuşmazlığın, ... 3.Aile Mahkemesinde görülüp çözümlenmesi gerekir....
ın anne ve babası arasında görülen boşanma davasında, tarafların boşanmalarına ve müşterek çocukların velayet hakkının anneye verilmesine karar verildiği kararın 14.03.2007 tarihinde kesinleştiği, annenin ise 10.01.2014 tarihinde öldüğü, çocuklardan ...'in bu nedenle ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/113 esas, 2014/661 karar sayılı kararı ile kısıtlanarak kendisine vasi tayin edildiği bu kararında kesinleştiği anlaşılmaktadır. Ana veya babası sağ olan çocuğun velayet altında tutulması, velayetin bunlardan birine verilmesi asıldır. Ancak, ana veya babanın velayet görevini yapamayacak olması veya çocuğun velayet altında bulunmasının, çocuğun fikri, bedeni, sağlık ve eğitsel gelişimi yönünden üstün yararına aykırı düşeceğinin anlaşılması halinde, çocuk velayet altına alınmayıp, kendisine bir vasi de atanması mümkündür (TMK.md.335). Davacı baba küçüklerin velayetini talep ettiğine göre bu talep küçük ... yönünden vesayetin kaldırılması talebinide kapsar....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Küçük hakkında velayet ve vesayet hukukuna ilişkin olarak açılan davada, ... 1.Sulh Hukuk ve ... 1.Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, küçüğe vasi atanması istemine ilişkindir. ... 1.Aile Mahkemesi, MK.404 maddesine göre vesayet hükmü konusunda karar verme görevinin Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğu" gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. ... 1.Sulh Hukuk Mahkemesi ise, 4721 s.TMK 335.maddesinde asıl olanın küçüklerin velayet altında bulunması olup, ancak velayet altında bulunmayan küçüklere vasi tayin edilebileceğinin düzenlendiği, görevli mahkemenin aile mahkemeleri olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Çocuk, anasının evlilik dışı ilişkisinden doğmuş, baba ile soybağı tanıma (TMK.md.295) ile kurulmuştur....
Ana veya babası sağ olan çocuğun velayet altında tutulması, velayetin bunlardan birine verilmesi asıldır. Ancak, ana veya babanın velayet görevini yapamayacak olması veya çocuğun velayet altında bulunmasının, çocuğun fikri, bedeni sağlık ve eğitsel gelişimi yönünden üstün yararına aykırı düşeceğinin anlaşılması halinde, çocuk velayet altına alınmayıp, kendisine bir vasi de atanması mümkündür (TMK md.335). Dosyada annenin velayet görevine engel bir durum bulunmadığı gibi çocuğun velayet altında bulunmasının onun üstün menfaatine aykırı olacağına ilişkin bir olgu ve delil bulunmamaktadır. O halde ... velayetinin davalı-davacı anneye verilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir. Ne var ki bu husus ilk inceleme sırasında gözden kaçırıldığından hükmün onanmasına karar verilmiştir....
Anayasa Mahkemesi’nin 25.06.2015 ve 2013/3434 numaralı, 11.11.2015 tarih ve 2013/9880 numaralı, 20.07.2017 tarih ve 2014/1826 numaralı bireysel başvuru kararlarında ise; velayet hakkı tevdi edilen çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebin, velayet hakkı ve bu kapsamdaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olması sebebiyle Anayasa’nın 20. maddesi kapsamında ele alınması gereken bir hukuki değer olduğunu, koruma, bakım ve gözetim hakkı veya benzer terimlerle ifade edilen velayet hakkı kapsamında, çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığını, eşlerin evliliğin devamı boyunca ve boşanmada sahip oldukları hak ve yükümlülükler bakımından aynı hukuksal konumda olduğunu, erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının, velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele teşkil ettiğini, çocuğun bir aileye mensubiyetinin belirlenmesi amacıyla bir soyadı taşıması ile nüfus kütüklerindeki kayıtların...
müracaat ettiği, Tatvan Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/327 esas sayılı dosyası ile görülen vesayet davasında mahkemece öncelikle velayet durumunun değerlendirilmesi gerektiğinden bahisle davacı anneye davetiye gönderilerek velayet davası açmak için süre verildiği, buna istinaden davacının eldeki velayet davasını açtığı anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, kısıtlanarak velayet altına konulan ergin çocukla ilgili vasilik görev süresinin uzatılmasına ilişkindir. Kısıtlı vesayet altına konulmayıp, velayet altına konulduğuna ve mahkemenin de nitelemesi bu yönde olduğuna göre velayet hükümlerine tabidir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 2.Hukuk Dairesinindir. Ancak 11.04.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2797 Sayılı Yargıtay Kanunu'nun 6644 sayılı Kanun ile değiştirilen 60. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesine, 18.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Velayet kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 12. maddesi ile Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6. maddeleri, İç hukuk tarafından yeterli idrake sahip olduğu kabul edilen çocuklara, kendilerini ilgilendiren davalarda görüşlerini ifade etmeye olanak tanınmasını ve görüşlerine gereken önemin verilmesi gerektiğini öngörmektedir. Çocukların üstün yararı gerektirdiği takdirde görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür. Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir....
Velayet konusunda psikolog bilirkişi tarafından düzenlenen 30.06.2014 tarihli ek raporda, her iki ebeveynin de velayet görevini yerine getirebileceği ancak müşterek çocuğun babasının yanında daha mutlu olduğunu ve babasının dersleri ile ilgilendiğini belirterek ısrarla babası ile kalmak istemesi nedeniyle, velayetinin babaya bırakılmasının çocuğun üstün yararına olacağı rapor edilmiştir. Babanın velayet görevini yerine getiremeyeceğine ilişkin bir iddia ileri sürülmediği gibi bu yönde bir delil de bulunmamaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında müşterek çocuğun velayetinin davacı-davalı babaya bırakılması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
TMK'nın 419/3. maddesine göre de velayet altına bırakılmasına karar verilen kısıtlı ergin çocuklar ve bunların malları hakkındaki uyuşmazlıklarda velayet hükümleri uygulanacaktır. Bu hükümleri uygulayacak görevli mahkeme ise 4787 sayılı Kanunun 4. maddesi gereğince aile mahkemesidir. Somut olayda, ........... Aile Mahkemesince, ergin çocuk ...'nin karar içeriği ile velayet altına alındığı, bu durumda ise kısıtlı hakkında satışa izin konusunda TMK'nın 419/3. maddesi uyarınca velayet hükümlerinin uygulanması gerektiği bildirilerek, izin istemi davası bu davadan tefrik edilerek, iş bu davaya vasinin görev süresinin uzatılması ve vasiden hesap işlemlerine ilişkin olarak devam edilerek, sözkonusu vasinin görev süresinin uzatılması ve vasiden hesap işlemlerine yönelik istem yönündende ............ Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı verildiği anlaşılmıştır....
