GEREKÇE: Dava, vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Vekaletsiz iş görme 6098 sayılı TBK. m.526-531 arasında düzenlenmiştir. Vekaletsiz iş görmenin kapsamına hem hukuki hemde maddi fiiller girer. Bir kimsenin hukuken yetkili veya yükümlü olmaksızın bir başkası veya kendi yararına bir başkasının işini görmesinden doğan hukuki ilişkiye, vekaletsiz iş görme denir. (Prof. Dr. Fikret EREN - BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER, Ankara-2015, s.829) Vekaletsiz iş görme nedeniyle taraflar arasında kurulan ilişki sözleşme ilişkisi değildir. Bununla birlikte, vekaletsiz iş görmede bir borç kaynağı olup, burada iş gören ile iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi kurulmaktadır. (Age, s.829) Vekaletsiz iş görme ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; "gerçek vekaletsiz iş görme" ile "gerçek olmayan vekaletsiz iş görme"dir. Gerçek vekaletsiz iş görmede kendi içinde tekrar "caiz vekaletsiz iş görme", "caiz olmayan vekaletsiz iş görme" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır....
Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalının, mülkiyeti davacıya ait taşınmazı kiraya veren sıfatıyla 1997 yılından 30/08/2012 tarihine kadar uzun yıllar 3. şahıslara kiraya verdiğini, tahsil ettiği kira bedellerini ödemediğini, TBK.nun 526.maddesi uyarınca davalının vekaletsiz iş görme hükümleri kapsamında elde ettiği kira bedellerini müvekkiline iade etmesi gerektiğini, öte yandan vekil gibi hesap verme yükümlülüğü bulunduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000,00 TL kira bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece; Davanın, davalının davacıya ait taşınmazı vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı olarak kiraya vermesi nedeniyle elde ettiği kira bedellerinin tahsiline ilişkin alacak davası olduğu, kira alacağına ilişkin ihtilafların HMK.nun 4/1-a maddesine göre Sulh Hukuk Mahkemesinde çözümü gerektiği belirtilerek mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 10. bölümünde 526- 531. maddeleri arasında düzenlenen vekaletsiz iş görme, vekaleti olmayan bir kimsenin bir başkasının işini görmesi yani kısaca iş görenin iş görme yükümünün yokluğu şeklinde tanımlanabilir. Vekaletsiz iş görmede iş görenin hukuki durumu, gerçek (caiz olan) ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olmak üzere ikili bir ayrıma tabii tutulan vekaletsiz iş görme türüne göre farklılık arz eder. Vekaletsiz iş görme, gerçek ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olmak üzere ikili bir ayrıma tabi tutulduğundan, vekaletsiz iş görmenin hukuki durumu da bu ikili ayrım dolayısıyla farklılık arz eder....
Vekaleti olmadan iş sahibinin menfaatına yapılmış olan işte, işi yapan kimse halin icabına göre zaruri ve faydalı bulunan masraflarını faizi ile isteyebilir (B.K.413). İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabı sayılmaz. Bu alacak hakları Borçlar Kanununun 126.maddesinde sayılanlardan da değildir....
Yargıtay Hukuk Genel Kururlu 2017/1- 1257 E.2020/661 K.sayılı ilamında aynı mahiyetteki uyuşmazlığın vekaletsiz iş görme hükümlerine tabi olduğu kabul edilmiştir. Yine Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 2020/6459 E.2021/5256 K.,2021/6619 E.2021/13924 K. Sayılı ilamı... Vb,Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2017/9415- 12501 E.K. Sayılı ilamı vb... Aynu nitelikteki uyuşmazlıkların vekaletsiz iş görme hukuksal nedenine dayandığı beyan edilmiştir. Istanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesince benzer ihtilaflarda davanın dayanağı vekaletsiz iş görme hükümleri olarak kabul edilmiştir.2020/1970 E.2023/127 K,2021/594 E.2023/169 K.2020/1383E.2022/2783 K.2021/1716 E.2022/1873 K. ...v.b sayılı ilamları İlk derece mahkemesince de uyuşmazlık vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca sonuçlandırılmıştır. Dolayısıyla, somut uyuşmazlıkla, TBK'nın vekaletsiz iş görme hükümleri esas alınarak uyuşmazlığın çözümü gerekmektedir....
Yenilebilir A.Ş. ile akdettiği 17/04/2017 tarihli eser sözleşmesi gereğince, yüklenici sıfatıyla tamamladığı güneş santrali yapım işi nedeniyle ödenmeyen hakediş alacağının, davalı şirketin teslim alıp, kullandığı ve gelir elde ettiği iddia olunan güneş santrali işinden dolayı, vekaletsiz iş görme hükümlerine göre işin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarıyla belirlenecek meblağ üzerinden, davalı şirketten tahsilini talep edip edemeyeceği, davanın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı hususlarından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında akdi ilişki bulunmadığı sabit olup, davacı yan dava dışı ... isimli şirketin Almanya'da iflas sürecine girmesi ve davacının alacağını tahsil edememesi üzerine, iş bu yabancı şirketle koşullarının bilinmediği beyan edilen eser sözleşmesi akdeden davalı şirketten vekaletsiz iş görme hükümleri kapsamında alacağı tahsil etmek amacı ile iş bu dava açılmıştır....
Yenilebilir A.Ş. ile akdettiği 17/04/2017 tarihli eser sözleşmesi gereğince, yüklenici sıfatıyla tamamladığı güneş santrali yapım işi nedeniyle ödenmeyen hakediş alacağının, davalı şirketin teslim alıp, kullandığı ve gelir elde ettiği iddia olunan güneş santrali işinden dolayı, vekaletsiz iş görme hükümlerine göre işin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarıyla belirlenecek meblağ üzerinden, davalı şirketten tahsilini talep edip edemeyeceği, davanın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı hususlarından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında akdi ilişki bulunmadığı sabit olup, davacı yan dava dışı ... isimli şirketin Almanya'da iflas sürecine girmesi ve davacının alacağını tahsil edememesi üzerine, iş bu yabancı şirketle koşullarının bilinmediği beyan edilen eser sözleşmesi akdeden davalı şirketten vekaletsiz iş görme hükümleri kapsamında alacağı tahsil etmek amacı ile iş bu dava açılmıştır....
Davalı cevap dilekçesinde özetle, davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davacıya vekaletname vermediğini, kendi adına bir iş ve işlem yapmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece yapılan yargılama neticesinde "Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava vekaletsiz iş görme nedeniyle hak edilen ve yapılan harcamadan kaynaklanan alacakların tahsili istemlidir. Bilindiği üzere borcun dayanağı haksız fiil, sözleşme, sebepsiz zenginleşme, kanun ve vekaletsiz iş görme olabilir. Vekaletsiz iş görmeye ilişkin hükümler 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 10. bölümünde 526- 531. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Vekaletsiz iş görme, en genel tanımıyla, iş görenin iş görme yükümünün yokluğu yani vekalete sahip olmaksızın iş sahibinin bir işini görmesi olarak tanımlanmıştır....
A.Ş'ye kiralandığını, kendilerine 17.05.2011 tarihli ecrimisil ihbarnamesi gönderildiğini ancak sonuç alınamadığını belirterek, 01.01.2006 ile 31.05.2011 tarihleri arasında oluşan ecrimisil ve vekaletsiz iş görme alacaklarının yasal faizi ile tahsilini talep etmiş, 09.01.2017 tarihli dilekçesi ile talebini 206.828 TL olarak güncellemiştir. Asli müdahiller vekili, müvekkillerinin dava konusu taşınmazın tapu kaydı maliki olan ...’un mirasçıları olduğunu, malik hakkında kayyım kararının kaldırıldığını belirterek, taşınmazın davalılarca kullanılması nedeniyle 01.01.2006 – 31.05.2011 dönemi için 109.607,50 TL vekaletsiz iş görme alacağı ve ecrimisil bedeli talep etmiş, 19.01.2017 tarihli dilekçesi ile talebini 206.828 TL olarak artırmıştır....
Davalı taraf ise cevap dilekçesinde zaman aşımı definde bulunmuş, aktif ve pasif husumet itirazlarını ileri sürmüştür.Her ne kadar mahkemece, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, olayın oluş şekli ve taraflar arasındaki ilişki gözönüne alındığından taraflar arasında vekaletsiz iş görme ilişkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Vekaletsiz iş görme TBK'nın 526. maddesi ve devamında düzenlenmiş olup başkasının hesabına iş gören o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlü kılınmıştır. Aynı Kanunun 529. maddesinde ise “İş sahibi, işin kendi menfaatine yapılması halinde, iş görenin durumun gereğine göre zorunlu ve yararlı bulunan bütün masraflarını faiziyle ödemek, gördüğü iş dolayısıyla üstlendiği edimleri ifa etmek ve hakimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür.” denilmiştir.İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabi sayılmaz. Bu alacak hakları TBK'nun 147....
