Vekaletsiz iş görme 6098 sayılı TBK. m.526-531 arasında düzenlenmiştir. Vekaletsiz iş görmenin kapsamına hem hukuki hemde maddi fiiller girer. Bir kimsenin hukuken yetkili veya yükümlü olmaksızın bir başkası veya kendi yararına bir başkasının işini görmesinden doğan hukuki ilişkiye, vekaletsiz iş görme denir. (Prof. Dr. Fikret EREN - BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER, Ankara-2015, s.829) Vekaletsiz iş görme nedeniyle taraflar arasında kurulan ilişki sözleşme ilişkisi değildir. Bununla birlikte, vekaletsiz iş görmede bir borç kaynağı olup, burada iş gören ile iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi kurulmaktadır. (Age, s.829) Vekaletsiz iş görme ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; "gerçek vekaletsiz iş görme" ile "gerçek olmayan vekaletsiz iş görme"dir. Gerçek vekaletsiz iş görmede kendi içinde tekrar "caiz vekaletsiz iş görme", "caiz olmayan vekaletsiz iş görme" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır....
Her ne kadar mahkemece, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, olayın oluş şekli ve taraflar arasındaki ilişki gözönüne alındığında, taraflar arasında vekaletsiz iş görme ilişkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Vekaletsiz iş görme, TBK'nın 526. maddesi ve devamında düzenlenmiş olup, başkasının hesabına iş gören, o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlü kılınmıştır. Aynı Kanunun 529. maddesinde ise “İş sahibi, işin kendi menfaatine yapılması halinde, iş görenin durumun gereğine göre zorunlu ve yararlı bulunan bütün masraflarını faiziyle ödemek, gördüğü iş dolayısıyla üstlendiği edimleri ifa etmek ve hakimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür.” denilmiştir. İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabı sayılmaz. Bu alacak hakları TBK'nın 147. maddesinde (BK 126.Mad.) sayılanlardan da değildir....
süresinde ileri sürülmediğini, davadaki taleplerinin sözleşme dışı ilave işler bedeline ilişkin olduğunu ve bu nedenle vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davanın 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğunu belirtmiştir....
İstinaf Sebepleri Davalılar vekili; Mahkemenin müvekkili ... bakımından vekaletsiz iş görme hükümlerinin uygulanması gerektiği yönündeki görüşünün hatalı olduğunu, davalı ...'ın eldeki dava ile hiç bir bağlantısının bulunmadığını, ... yönünden taraf sıfatı yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiğini, vekaletsiz iş görme hükümlerinin uygulanması gerektiğinden bahisle sorumluğuna gidilmesinin doğru olmadığını, müvekkili ...'...
Vekaletsiz iş görme TBK'nın 526. maddesi ve devamında düzenlenmiş olup başkasının hesabına iş gören o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlü kılınmıştır. Aynı Kanunun 529. maddesinde ise “İş sahibi, işin kendi menfaatine yapılması halinde, iş görenin durumun gereğine göre zorunlu ve yararlı bulunan bütün masraflarını faiziyle ödemek, gördüğü iş dolayısıyla üstlendiği edimleri ifa etmek ve hakimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür.” denilmiştir. İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabi sayılmaz. Bu alacak hakları TBK'nun 147. maddesinde (BK 126.mad.) sayılanlardan da değildir. Vekaletsiz iş görme halinde özel bir zamanaşımı süresi öngörülmediğinden, TBK'nun 146. maddesindeki (BK 125.mad.) 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulaması gerekmektedir. (Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 04.06.1995 günlü 15/6 sayılı İBK, HGK'nun 19.10.1960 günlü 13- 14 sayılı kararı Dr....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, vekaletsiz iş görme nedeniyle alacak istemine ilişkin olup, Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılmıştır.Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 13.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 13.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 16.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, mahkemenin nitelendirmesi gereği vekaletsiz iş görme nedeniyle alacak talebine ilişkindir. Davanın niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 13.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 13.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 07.09.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bununla birlikte, vekaletsiz iş görme bir borç kaynağı olup, burada iş görenle iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi kurulmaktadır. Vekaletsiz iş görme, gerçek vekaletsiz iş görme ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olarak ikiye ayrılmaktadır. Gerçek olmayan vekaletsiz iş görme, TBK'nun 530.maddesinde düzenlenmiş olup bu maddeye göre; bir kişinin, yetkisiz olarak ve kendi ya da üçüncü kişi menfaatine veya iş sahibinin yasaklamasına aykırı olarak bir iş görmesi suretiyle başkasının hukuk alanına müdahale etmesi halinde, elde etmiş olduğu menfaati, iş sahibine devretmesi gerekir. TBK'nun 526. maddesinde, bir kimsenin vekaleti olmaksızın iş sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun hukuka ve ahlaka aykırı yasaklaması olmadan gördüğü iş, gerçek vekaletsiz iş görme olarak açıklanmıştır. Gerçek vekaletsiz iş görmede iş görenin asıl amacı, iş sahibine yardım etmekte olup, bu niyetle bir başkasının hukuk alanına müdahale edilmiş olur....
Olayda; dayanılan hukuki ilişki vekaletsiz iş görme olup, sebepsiz zenginleşme bu temel ilişkiye göre ortaya çıkan sonuçtur. Vekaletsiz iş görme TBK'nın 2. kitabında düzenlenmiştir. Nitekim Yargıtay uygulamasına bakıldığında; Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2015/27495 E - 2015/32964 K sayılı kararında "Davacı, murislerinden kalan taşınmazların bir kısmının davalı tarafından kiraya verildiğini ancak hissesine düşen ½ kira bedelinin 26.03.2007 tarihli ihtarına rağmen ödenmediğini bildirerek tahsili için yaptığı icra takibine itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir. Dava, davalı kardeşinin vekaletsiz işgörme hükümlerine göre kiraya verdiği hisseli taşınmazı nedeniyle doğan kira alacağı davasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, vekaletsiz iş görme nedeniyle alacak istemine ilşkin olup, hüküm Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilmiştir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 13. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 05.05.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
