DAVA TARİHİ : 25.12.2014 KARAR : Vasiyetnamenin iptali talebinin esastan reddine, tenkis talebinin kısmen kabulüne Taraflar arasındaki vasiyetnamenin iptali; ıslah ile de terdiden tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 3. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; vasiyetnamenin iptali talebinin esastan reddine, tenkis talebinin kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir. Mahkeme kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanları ...'ın tüm mal varlığını davalı kızına vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin yasal koşulları taşımadığını ileri sürerek vasiyetnamenin iptali veya tenkis isteğinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, vasiyetnamenin iptali isteminin reddine, tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava vasiyetnamenin iptali veya tenkis isteğine ilişkindir. Mahkemece tenkis isteği yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, tarafların miras bırakanı ...'...

Vasiyetnamenin iptali talebi yönünden yapılan değerlendirmede her ne kadar davacı taraf vasiyetnamenin iptalini asli talep olarak ileri sürmüş ise de iptali gerektiren nedenleri somut bir şekilde ileri sürmemiş olup toplanan deliller çerçevesinde vasiyetnamenin iptalini gerektirir bir durum söz konusu olmadığından vasiyetnamenin iptaline yönelik talebin reddedilmesinde hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır. Kademeli talep olan tenkis talebi yönünden yapılan değerlendirmede ise; vasiyetnameler hiçbir şart aranmaksızın tenkise tabidir. Mahkemece bu doğrultuda tenkis yönünden usulünce vasiyet eden miras bırakan yönünden terekesinin tamamı belirlenmek sureti ile delillerin toplandığı usulünce keşif yapılarak bilirkişi raporlarının alındığı ve en son tenkis hesap bilirkişisi raporu doğrultusunda davacı tarafın kademeli talebi olan tenkis talebi yönünden davasının kabulüne karar verildiği görülmektedir....

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosya kapsamına daha evvelce sunmuş oldukları Tunceli Devlet Hastanesinden vasiyetnamenin düzenlenmesinden 6 ay sonra 28.03.2012 tarihli raporda muris T6 %99 oranında özürlü olduğunun belirtildiğini, dolayısıyla murisin vasiyetnamenin düzenlenmesi esnasında akıl sağlığı yerinde olmadığını, hukuki ve fiil ehliyetinin bulunmadığını, bu nedenle yapılan vasiyetnamenin usul ve şekle uygun olmayıp iptali gerektiğini belirterek bu gerekçelerle mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava vasiyetnamenin iptali ve tenkis istemine ilişkindir. Mahkemece vasiyetnamenin iptali talebinin reddine, tenkis talebinin kabulüne karar verildiği kararın davacı vekilince istinaf edildiği anlaşılmıştır....

Mahkemece, vasiyetnamenin tenfizine denilmekle yetinilerek, infazda tereddüte yol açacak şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. 2) TMK' nun 571/3. maddesi hükmü uyarınca; saklı pay sahibi mirasçı tenkis iddiasını, def'i yoluyla her zaman ileri sürebilir. Somut olayda; mirasbırakanın oğlu olan davalı ..., vasiyetnamenin saklı paylarını ihlal ettiğini belirterek, tenkis iddiasını, def'i yoluyla ileri sürmüştür. Bu durumda, mahkemece; davalı tarafından def'i yoluyla ileri sürülen tenkis iddiasının usulünce incelenmesi ve ulaşılacak sonuca göre uyuşmazlığın esası hakkında hüküm tesis edilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir....

Bozmaya uyan mahkemece; vasiyetnamenin iptalini gerektirecek herhangi bir yasal neden bulunmadığı, şekil ve içerik yönünden hukuka uygun olduğu; tenkis talebinde bulunulmuş ise de, vasiyetnameye konu taşınmazların tapu kayıtlarından mirasçılara intikallerinin yapıldığının anlaşıldığı, vasiyetnamenin tenfizi davasının açılması ihtimalinde dahi davacılar tarafından tenkis definde bulunulabileceği, bu nedenlerle davacıların tenkis davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle; vasiyetnamenin iptali talebiyle açılan davanın esastan ; terditli olarak tenkisi istemiyle açılan davanın ise hukuki yarar yokluğundan reddine dair verilen karar, davacıların temyizi üzerine; Dairece verilen 10/03/2021 tarihli ve 2020/12011 E. - 2021/2463 K. sayılı karar ile onanmış, onama kararına karşı, davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir....

Tenkis davası, iptal davası ile birlikte açılabileceği gibi ayrıca sadece tenkis davası olarak da açılabilir. Vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasında da tenkis def'i olarak da ileri sürülebilir. İptal davası ile birlikte tenkiste talep edilmiş ise, vasiyetnamenin iptali şartları oluşmamış ise iptal davası reddedilir, tenkis şartları var ise tenkise karar verilir. Tenkis yönünden kurulan hükümde yerinde değildir.'' gerekçesiyle hüküm bozulmuştur. B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar Mahkemece, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında murisin işlem sırasında hukuki işlem ehliyetinin bulunduğunun ATK raporu ile sabit olduğu, davacının saklı paylı mirasçı olduğu, davalının tercih hakkını para yönünde kullandığı, murisin terekesinin ve sabit tenkis oranının belirlendiği gerekçesiyle davanın tenkis istemi yönünden kabulüne karar verilmiştir. IV. TEMYİZ A....

in dava dışı kaldığı, mirasbırakanın kayden maliki bulunduğu 6 ada, 47 parsel sayılı taşınmazını, 10/12/1993 tarihli “Vasiyetnamedir” başlıklı adi yazılı belge ile davalılara vasiyet ettiği, anılan vasiyetnamenin ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2003/632 Esas sayılı dava dosyası ile 02/04/2004 tarihinde açıldığı,henüz vasiyetnamenin tenfiz edilmediği, taşınmazın halen muris adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır. Davacılar; vasiyetnamenin elyazısı ile hazırlanmadığı, geçerlilik koşullarını taşımadığı iddiası ile vasiyetnamenin iptali olmadığı taktirde tenkis isteği ile eldeki davayı açmışlardır. Açıklamak gerekir ki; vasiyetnamenin geçerlilik koşullarını taşıdığı kabul edilerek tenkis bakımından kurulan hüküm sadece davalılar tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 2. Dairesince de vasiyetnamenin geçerli olduğu benimsenerek tenkis bakımından araştırma bozması yapılmıştır....

Hükümsüzlük, def"i yoluyla her zaman ileri sürülebilir."; Aynı Kanun’un “Hak düşürücü süreler” başlıklı 571 inci maddesi ise; "Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir." hükmünü içermektedir. Yukarıda açıklanan maddelere göre; bir yıllık hak düşürücü süre, vasiyetnamenin iptali davalarında; mirasçının (davacının) tasarrufu (vasiyetnameyi), iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren, tenkis davalarında ise; saklı paylı mirasçının (davacının), bu payının zedelendiğini öğrendiği tarihten başlar....

DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakanları ... in 30.06.2004 tarihli vasiyetname ile 106 ada 70 ve 72 parseller ile 108 ada 73, 75 ve 109 ada 165 parsel sayışı taşınmazlarını davalı torunu ...'e vasiyet ettiğini, vasiyatnamenin geçersiz olduğunu ileri sürerek vasiyetnamenin iptaline ve taşınmazların terekeye iadesine karar verilmesini istemişler, aşamada tenkis isteminde bulunmuşlardır. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, vasiyetnamenin iptali koşulları oluşmadığından davanın reddine dair verilen karar ... . Hukuk Dairesi tarafından "Dava konusu vasiyetnamenin TMK'nun 557. maddesindeki iptal sebeplerinden hiç birini taşımadığı anlaşıldığından, mahkemece, vasiyetnamenin iptali talebinin reddine ilişkin kurulan hükümde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak, davacılar yargılama sırasında 22.11.2012 tarihli ve sonraki dilekçeler ile tenkis talebinde bulunmuşlardır....