"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki vasiyetnamenin tenfizi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dava vasiyetnamenin tenfizi istemlidir. Davada muris ...'ın 17.10.1986 tarih ve ....yevmiye no'lu vasiyetnamesinin tenfizi talep edilmiş, mahkemece davanın kabulü ile vasiyetnameye konu edilen taşınmazların ... adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Mahkemece 04/04/2023 tarihli ara kararla, davanın vasiyetnamenin iptali, aksi halde tenkisi istemine ilişkin olduğu, HMK’nun 389. maddesi uyarınca sadece uyuşmazlık konusu üzerine ihtiyati tedbire hükmedilebileceği, oysa somut olayda vasiyetnamenin iptali koşullarının uyuşmazlığı oluşturduğu, vasiyetnamenin niteliği nazara alındığında tedbir kararı verilmemesi durumunda muhtemel hakkın elde edilmesinin imkansızlaşacağından da söz edilemeyeceği, muris adına kayıtlı taşınmazda mirasçıların elbirliği mülkiyetinin bulunduğu, kaldı ki davalı tarafça vasiyetnamenin tenfizi sağlanmadıkça (atanmış mirasçı olması halinde atanmış mirasçılık belgesi alınmadıkça), vasiyetnameye konu malvarlığı üzerinde devre yönelik tasarrufta bulunulamayacağı gözetildiğinde HMK’nun 389 maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbir koşullarının mevcut olmadığı anlaşıldığından davcıların ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, ara karar davacılar vekilince istinaf edilmiştir....
Mahkemece; muris tarafından düzenlenen vasiyetnamenin açılarak okunduğu, 20/08/2015 tarihinde kesinleştiği, davalılarca süresinde vasiyetnamenin iptali davası açılmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile vasiyetnamenin tenfizine, 17 parselde murise ait ½ hissenin tapusunun 1/5 oranında iptali ile davacı adına tapuya tesciline, kalan kısmın muris üzerinde bırakılmasına karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davalılar ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; vasiyetnamenin tenfizi istemine ilişkindir....
Açılan dava, TMK'nın 600.maddesine dayalı vasiyetnamenin yerine getirilmesi isteğine ilişkin olup vasiyetnameyi yerine getirme görevlisi varsa ona karşı, yoksa ifa ile yükümlü olan yasal veya atanmış mirasçılara yöneltilmesi zorunludur. TMK 600.madde hükmünde ise, vasiyetnamenin tenfizi davasının özellikleri belirtilmiştir. Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufla bir kimseye onu mirasçı atamaksızın belirli bir mal bırakma yoluyla kazandırmada bulunmuş ise, vasiyet alacaklısının vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona; yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı kişisel bir istem hakkına sahip olduğundan, vasiyetnamenin tenfizi davası açmak zorundadır. Vasiyetname ayakta kalmışsa vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmış ise ona karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur. Vasiyetnamenin tenfizi davası vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir....
Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; ön inceleme zaptının tebliğ edilmediğini, tanıklarının dinlenmediğini, vasiyetnamenin açılması davasında vasiyetnamenin iptali davası açmak için süre verilmediğinden vasiyetnamenin açılması dosyasının kesinleşmediğini, muris ağır kanser hastası olduğundan tasarruf ehliyetinin bulunmadığını, tenkis def'inin dikkate alınmadığını, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini, vasiyetnamenin ehliyet ve saklı pay unsurları yönünden usul ve yasaya aykırı olduğunu, davanın açılmasına neden olunmadığından davalılar aleyhine harç ve yargılama giderine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vasiyetnamenin tenfizi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 600 ilâ 602 nci maddeleri. 3. Değerlendirme 1....
Atanmış mirasçılar vasiyetnamenin tenfizi davası açmak zorunda değildir. Atanmış mirasçılar sulh hukuk mahkemesinden almış oldukları mirasçılık belgesi (4271 s. TMK m. 598 f.II.) ile vasiyetname konusu taşınmazın adlarına tescilini talep edebileceklerdir. Vasiyetname ayakta kalmışsa vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmış ise; ona karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur. Vasiyet alacaklısı, mirasçı değil; "kişisel bir istem hakkı" sahibidir. Bu hakkı, (alacak muaccel olmadan) vasiyetname açılıp okunmadan kullanamaz. Bu durumda, vasiyetin yerine getirilmesi de istenemez. Vasiyetnamenin tenfizi davası vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir. (a.g.e.sh.1062- 1064.) Vasiyetnamenin tenfizi davası, "vasiyeti yerine getirme görevlisi" varsa ona, yoksa "yasal" veya "atanmış" mirasçılara karşı açılır. Vasiyetnamenin tenfizi davası hasımsız olarak açılamaz. Vasiyetnamenin tenfizi davası "pasif husumet ehliyeti" olmayana karşı da açılamaz....
"; Aynı Kanun’un “Hak düşürücü süreler” başlıklı 571 inci maddesi ise; "Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir." hükmünü içermektedir. Yukarıda açıklanan maddelere göre; bir yıllık hak düşürücü süre, vasiyetnamenin iptali davalarında; mirasçının (davacının) tasarrufu (vasiyetnameyi), iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren, tenkis davalarında ise; saklı paylı mirasçının (davacının), bu payının zedelendiğini öğrendiği tarihten başlar....
Vasiyetnamenin tenfizi davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Somut olayda; muris ... tarafından... Noterliğinde düzenlenen 12/05/2009 tarih ve 2136 sayılı vasiyetnameye ilişkin,... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/374 E – 2010/401 K sayılı dosyası ile vasiyetnamenin açılmasına karar verilmiş ise de; hükmün uyap sorgusunda kesinleşme şerhinin bulunmadığı görülmektedir. O halde mahkemece, vasiyetnamenin açılması dosyasının ilgili mahkemesinden kesinleştirilmesinin yapılmasından sonra gönderilmesi için, 2- Dava konusu vasiyetname ile ilgili açılan .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/375 esas 2015/148 karar sayılı vasiyetnamenin iptali ve tenkisine ilişkin dosyanın gönderilmesi için, 3- Dava konusu muris ... tarafından......
Yine vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi (tenfizi) için ise her şeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir Somut olayda ise; dava konusu vasiyetname,... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/290 Esas, 2011/407 Karar sayılı ilamı ile açılıp okunmuş ise de hüküm taraflara tebliğ edilmemiş olup bu hali ile vasiyetnamenin açılması dosyası henüz derdest dava hükmündedir ve kesinleşmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ: 29.02.2016 DURUŞMA İSTEMLİ K A R A R Mahkeme tarafından yapılan nitelendirmeden de anlaşıldığı üzere taraflar arasındaki uyuşmazlık, taraflar arasında görülen vasiyetnamenin tenfizi, tenkis davaları sonrası vasiyetname ile davacıya vasiyet edilen davaya konu taşınmazların da aralarında bulunduğu ......
