Dairemizin 01.02.2021 tarihli ve 2019/1051 Esas, 2021/677 Karar sayılı kararıyla, davacı ve asli müdahillerin vakfeden ile soybağını vakıf evlatlarından ... ... (ö.1980) üzerinden kurmaya çalıştıkları; ... Kemal'in ise vakfeden ile soybağının anneannesi Halide üzerinden kurulduğu, Halide'nin, davacı ve asli müdahillerin vakıf evladı olmayan kök murisi ... Martı ile evlendiği, ancak davacı ve asli müdahillerin vakıf evladı olmayan ...'nın yine vakıf evladı olmayan ikinci eşi ...'den doğma çocuklarının alt soyu olduğu, vakıf hukukunda miras hükümlerinden farklı olarak evlenme yolu ile -vakfiyede bu yönde açık bir düzenleme olmaması kaydıyla- vakfeden ile soybağı kurulması imkanı bulunmadığı, davacı ve asli müdahillerin anne babalarının vakıf evladı olmadığı, vakıf evladı olmayan kök murisleri ...'...
Kanununun 18.maddesi hükmünce; miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar dışındaki icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabidir. Yasanın 3.maddesinde yapılan tanıma göre de, Mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıflardan olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
uzmanı değil, örneğin vakıf ziraat uzmanı, vakıf Osmanlıca uzmanı, vakıf Arapça uzmanı, vakıf eski eser onarım uzmanı, vakıf taşınmaz kültür varlıkları uzmanı gibi belirlemelerin yapılmasının gerektiği ve Yönetmeliğin buna göre düzenlenmesinin gerekli olduğu ileri sürülmektedir....
Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere vakıf türünün belirlenmesi ve belirlenen vakıf türüne göre çekişmeli taşınmazda vakfın bir hakkının kalıp kalmadığının, taviz bedeli ödenip ödenmeyeceğinin vakıf şerhinin doğrudan kaldırılması gerekip gerekmediğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmadan saptanması bu tür davalarda önem kazanmaktadır. Hal böyle olunca vakıflara ait tapu kaydı ilk tesisinden itibaren getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler merciinden istenmeli, Vakıflar Genel Müdürlüğünden kayda işaret edilmiş vakfın türü hakkında bilgi alınmalı ve HUMK'nun 275. maddesi uyarınca yukarıdan beri sayılan ilkeleri kapsar biçimde bilirkişi görüşüne başvurularak sonucuna uygun bir hüküm kurulmalıdır....
Yasanın 3. maddesinde yapılan tanıma göre de, mukataalı vakıf; zemini vakfa, üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
Vakıf yönetimi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve bu Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili organı, Vakıf yöneticisi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve bu Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili kişi veya yetkili organlarda görev alan kişileri, ... ifade eder." 10 maddesinde ise; "Vakıf yöneticileri; vakfın amacına ve yürürlükteki mevzuata uymak zorundadır....
Yasanın ....maddesinde yapılan tanıma göre de, Mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
Bu hakların kullanılmasına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." 76. maddesinde ise; "Mülhak vakıflarda vakıf yönetimine, mülkiyet ve intifa hakkı iddiasına ait davalarda vakıf yönetimi ile Genel Müdürlük birlikte hasım gösterilir." hükümlerine yer verilmiştir. Vakıflar Yönetmeliğinin 53. maddesinde, vakıf için belirlenen gelir fazlası (intifa hakları) vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğu ve galleye hak kazandığı kesinleşen mahkeme kararıyla ispat edenlere vakıf mazbut ise ..., mülhak ise mütevellisi tarafından ödeneceği öngörülmüştür. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının ...'de kurulu ...Vakfının galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğu, vakfiyeye göre batın şartının bulunduğu, yine ...'in de adı geçen vakfın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine dair karar verildiği, davacının bu kişiler yönünden henüz sıraları gelmediğinden galle fazlasını alma şartlarının oluşmadığını ileri sürerek ...'...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilebilmesi için talepte bulunanların öncelikle vakfeden ile arasındaki soybağının ıspatlanması sonrada vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekeceği, davacıların Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/90 Esas ve 2002/401 Karar sayılı kesinleşmiş ilamı ile vakıf gelirinden yararlanacak vakıf evladı olarak tespit edilen ...'nun mirasçıları oldukları, alınan bilirkişi raporu ile davacıların vakıf evladı olan babalarından dolayı galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespit edildiği gerekçesi ile davacıların Kayseride kurulu ... Bin Ali Vakfının galleye müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine, gallenin 4/4 pay üzerinden 1/4 payın ...'na, 1/4 payın ...'na, 1/4 payın ...'na ait olması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve beldelere göre; Davacılardan T2'ın annesi Beyhan Çakır'ın vakıf evladı olduğuna dair Adana 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 26.03.2009 tarih ve E.2008/479, K.2009/132 sayılı kararı incelendiğinde davacının annesi Beyhan Çakır ve kardeşi Berkay Çakır'ın galleye müstehak vakıf evladı olduğuna karar verilmiştir. Dosyada yer alan vakıf evladı listesinde de Berkay Çakır 22. sırada, Beyhan Çakır 23. sırada yer almaktadır. Yine davacılardan T3 babası Osman Ulular'ın vakıf evladı olduğuna dair Adana 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 27.09.2007 tarih ve E.2007/163, K.2007/423 sayılı kararı incelendiğinde davacının babası Osman Ulular'ın galleye müstehak vakıf evladı olduğuna karar verilmiştir. Dosyada yer alan vakıf evladı listesinde de Osman Ulular 90, sırada yer almaktadır. Yine davacılardan T1 babası Atılhan Kaya'nın vakıf evladı olduğuna dair Adana 2....
