"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde vakıf senedinde yapılan değişikliğin tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm ... Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vakfa ait senedin vakfın yönetimi başlığını taşıyan 9.maddesinde; vakfın yönetiminin vakıf mütevellisi tarafından yapılacağı, mütevellinin vakıf kurucusu ... (...) olduğu, mütevellinin kendisinden sonra yerine geçmesini istediği kişiyi karar defterine yazmak suretiyle belirleyeceği, mütevellinin vakfı temsil ve ilzam edeceği, 14.maddesinde ise vakıf senedinde değişiklik yapmaya vakıf mütevellisinin yetkili bulunduğu hükme bağlanmıştır. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, vakıf kurucusu ve mütevellisi ... (...)'...
Bu isteğin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dava vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkin olup davalı vakıf mütevelli vekilinin karar düzeltme istemi üzerine dosyanın yeniden incelenmesinde 2762 sayılı Vakıflar Kanununun 40. maddesi gereğince, vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkin davalarda ... ve Vakıf Mütevellisi yasal hasım olduğundan davanın kabulü halinde Vakıf Mütevellisinin yargılama giderlerinden sorumlu tutulmaması gerektiği halde, mahkeme kararında davalı vakfın avukatlık ücreti ile yargılama giderlerinden sorumlu tutulduğu anlaşılmakla Davalı vakıf mütevellisinin karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 07.06.2010 gün 2010/4652 E-8496 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına, yukarıda açıklanan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden mahkeme kararının hüküm fıkrasından 3 ve 4 nolu bendin çıkarılmasına yerine 3 nolu bent olarak "yapılan yargılama giderlerinin...
Dairemizin 01.02.2021 tarihli ve 2019/1051 Esas, 2021/677 Karar sayılı kararıyla, davacı ve asli müdahillerin vakfeden ile soybağını vakıf evlatlarından ... ... (ö.1980) üzerinden kurmaya çalıştıkları; ... Kemal'in ise vakfeden ile soybağının anneannesi Halide üzerinden kurulduğu, Halide'nin, davacı ve asli müdahillerin vakıf evladı olmayan kök murisi ... Martı ile evlendiği, ancak davacı ve asli müdahillerin vakıf evladı olmayan ...'nın yine vakıf evladı olmayan ikinci eşi ...'den doğma çocuklarının alt soyu olduğu, vakıf hukukunda miras hükümlerinden farklı olarak evlenme yolu ile -vakfiyede bu yönde açık bir düzenleme olmaması kaydıyla- vakfeden ile soybağı kurulması imkanı bulunmadığı, davacı ve asli müdahillerin anne babalarının vakıf evladı olmadığı, vakıf evladı olmayan kök murisleri ...'...
Kanununun 18.maddesi hükmünce; miri arazilerden mukataalı hayrata tahsis edilmeyenler ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlar dışındaki icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabidir. Yasanın 3.maddesinde yapılan tanıma göre de, Mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıflardan olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
uzmanı değil, örneğin vakıf ziraat uzmanı, vakıf Osmanlıca uzmanı, vakıf Arapça uzmanı, vakıf eski eser onarım uzmanı, vakıf taşınmaz kültür varlıkları uzmanı gibi belirlemelerin yapılmasının gerektiği ve Yönetmeliğin buna göre düzenlenmesinin gerekli olduğu ileri sürülmektedir....
Yasanın 3. maddesinde yapılan tanıma göre de, mukataalı vakıf; zemini vakfa, üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
Bütün bunlardan anlaşılacağı üzere vakıf türünün belirlenmesi ve belirlenen vakıf türüne göre çekişmeli taşınmazda vakfın bir hakkının kalıp kalmadığının, taviz bedeli ödenip ödenmeyeceğinin vakıf şerhinin doğrudan kaldırılması gerekip gerekmediğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmadan saptanması bu tür davalarda önem kazanmaktadır. Hal böyle olunca vakıflara ait tapu kaydı ilk tesisinden itibaren getirtilmeli, vakıf durumunu gösterir kayıtlar ve dayanılan diğer belgeler merciinden istenmeli, Vakıflar Genel Müdürlüğünden kayda işaret edilmiş vakfın türü hakkında bilgi alınmalı ve HUMK'nun 275. maddesi uyarınca yukarıdan beri sayılan ilkeleri kapsar biçimde bilirkişi görüşüne başvurularak sonucuna uygun bir hüküm kurulmalıdır....
Vakıf yönetimi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve bu Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili organı, Vakıf yöneticisi: Mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıflarda; vakfiye, 1936 Beyannamesi, vakıf senedi, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ve bu Kanuna göre vakfı yönetmeye ve temsile yetkili kişi veya yetkili organlarda görev alan kişileri, ... ifade eder." 10 maddesinde ise; "Vakıf yöneticileri; vakfın amacına ve yürürlükteki mevzuata uymak zorundadır....
Yasanın ....maddesinde yapılan tanıma göre de, Mukataalı vakıf: zemini vakfa üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise; değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder. Hal böyle olunca somut uyuşmazlığın çözümü için, kayda işlenen vakfın mukataalı veya icareteynli vakıf olup olmadığının veya miri arazilerde mukataalı hayrata tahsis edilmeyen ile aşar ve rüsumu vakfedilen taşınmazlardan bulunup bulunmadığının yöntemince araştırılması gerekir....
Bu hakların kullanılmasına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." 76. maddesinde ise; "Mülhak vakıflarda vakıf yönetimine, mülkiyet ve intifa hakkı iddiasına ait davalarda vakıf yönetimi ile Genel Müdürlük birlikte hasım gösterilir." hükümlerine yer verilmiştir. Vakıflar Yönetmeliğinin 53. maddesinde, vakıf için belirlenen gelir fazlası (intifa hakları) vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğu ve galleye hak kazandığı kesinleşen mahkeme kararıyla ispat edenlere vakıf mazbut ise ..., mülhak ise mütevellisi tarafından ödeneceği öngörülmüştür. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının ...'de kurulu ...Vakfının galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğu, vakfiyeye göre batın şartının bulunduğu, yine ...'in de adı geçen vakfın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine dair karar verildiği, davacının bu kişiler yönünden henüz sıraları gelmediğinden galle fazlasını alma şartlarının oluşmadığını ileri sürerek ...'...
