Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasanın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 2/1-ğ maddesinde tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanan sendikaların amacı ise, yine aynı maddede, üyelerinin ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak olarak ifade edilmiştir. Şüphesiz, sendikaların belirtilen amacı gerçekleştirebilecekleri en iyi araç, serbest toplu pazarlık hakkı çerçevesinde bağıtlanacak bir toplu iş sözleşmesidir....
Yukarıdaki hükmün yollamada bulunduğu aynı Kanun'un 2. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde de Görevli Makamın; “İşyeri Toplu İş Sözleşmesi için işyerinin, işletme Toplu İş Sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup Toplu İş Sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” ifade edeceği belirtilmiştir. Bakanlık davalı sendikanın işletme düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapmaya yeter çoğunluğa sahip olduğunu tespit etmiştir. Davacının olumlu yetki tespitine itiraz davasını ... İş Mahkemesi’nde açtığı ancak davacının işletme merkezinin ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:17 K.1/1 .../...’da olduğu, merkezin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün ......
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, ..., 2013, s. 942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 6356 sayılı Kanun'un “Tanımlar” kenar başlıklı 2 nci maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı da şöyledir: "(1) Bu Kanunun uygulanmasında; ... c) Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı,... ifade eder." 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası ise şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına...
İlgili Hukuk 1. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Bu itibarla en son yayımlanan 2009 istatistiğinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi için başvuru hakkına sahip işçi sendikalarının 7.11.2012 tarihinde ve sonraki bu fıkraya göre yapacakları yetki tespit talepleri, 41 inci maddede yer alan işyeri veya işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılacaktır. Somut olayda, yetki tespiti için başvuru tarihi 28.01.2013 tarihi, dava tarihi ise 08.02.2013 tarihi olup uyuşmazlık 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre sonuçlandırılacaktır. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” başlıklı 41. maddesinde “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir....
Davacı vekilinin 21/10/2022 tarihli ek beyan dilekçesinde özetle: T5 Çalışma Genel Müdürlüğünün 23/09/2022 tarihli Yetki belgesinde vekil eden şirketin Çimento, Seramik, Toprak ve Cam Sanayi İşçileri Sendikası (ÖZ TOPRAK-İŞ) toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğu, T5 Çalışma Genel Müdürlüğünün 02/09/2022 tarihli olumlu yetki tespitinde Çimento, Seramik, Toprak ve Cam Sanayi İşçileri Sendikası (ÖZ TOPRAK-İŞ) toplu iş sözleşmesi imzalamak için yeterliliğe sahip olduğunun belirtildiği, vekil edene ait iş yerindeki işçilerin T3 istifa etmiş olup yetki bakımından bu sendikanın yasada aranan yetkisi kalmadığı, işkolu tespiti kararı 31779 sayılı Resmi Gazetede yayınlandığı, davanın konusuz kaldığından, karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi talep edilmiştir....
Davalı sendika vekili cevap dilekçesinde özetle; zaman aşımı itirazında bulunmuş, sendikanın söz konusu iş yerinde mevcut üye sayısıyla kendi iş kolunda kanunda aranan çoğunluğu sağladığı ve toplu iş sözleşmesi yapma yetkisine haiz olduğunu, iş yeri toplu iş sözleşmesi için aranan yarıdan fazla üye bulundurma şartını sağladıklarını, farklı iş koluna tabi olarak çalışanların ayrı bir SGK dosyası kapsamında çalışıyor olduklarından nisaba dahil edilemeyeceğini, yapılan yetkilendirmenin kanunda düzenlenen usul ve esaslara uygun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Davalı sendika vekili cevap dilekçesinde özetle; zaman aşımı itirazında bulunmuş, sendikanın söz konusu iş yerinde mevcut üye sayısıyla kendi iş kolunda kanunda aranan çoğunluğu sağladığı ve toplu iş sözleşmesi yapma yetkisine haiz olduğunu, iş yeri toplu iş sözleşmesi için aranan yarıdan fazla üye bulundurma şartını sağladıklarını, farklı iş koluna tabi olarak çalışanların ayrı bir SGK dosyası kapsamında çalışıyor olduklarından nisaba dahil edilemeyeceğini, yapılan yetkilendirmenin kanunda düzenlenen usul ve esaslara uygun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (GÜNAY, Cevdet İlhan, İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasında “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” kuralına yer verilmiş, takip eden 42 nci madde de yetki tespiti için yapılacak başvuru düzenlenmiştir. İkinci fıkrasında Bakanlığın yapacağı inceleme düzenlenmiştir....
