Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(GÜNAY, Cevdet İlhan, İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun’un 41. ve devamı maddelerinde belirtilen usule göre yetki belgesinin alınmasından sonra yapılacak çağrı ile toplu görüşme süreci başlayacaktır....
Aynı Yasanın “Görevli ve Yetkili Mahkeme” başlıklı 79. maddesi ise, “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu belirtilmiştir. 6356 sayılı Kanun'un 2.maddesinde de “c) Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu ......... ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı ......... ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu ......... ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla ......... ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise ......... Bakanlığı olduğu belirtilmiştir....
Taraflar arasındaki uyumazlık, davalı T3 tarafından yapılan olumsuz yetki tespiti işleminin iptali talebine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 09/07/2020 NUMARASI : 2019/254 ESAS - 2020/162 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (İş Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T5 22.05.2017 tarih ve 44079 sayılı yetki tespiti konulu yazısı ile müvekkili şirketin ''Aydınlı-Kosb Mah. Melek Aras Bulv. Kosv No:21 Tuzla İstanbul'' adresinde mukim iş yerinde Toplu İş Sözleşmesi yapmak için yetki tespiti başvurusunda bulunan Birleşik Metal-İş Sendikasının yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağlamakla yetkili olduğu 6356 sayılı Kanunun 42. Maddesi gereğince taraflarına bildirildiğini, bu karara itiraz edildiğini, müvekkili şirketin iş yerindeki ana faaliyet konusunun ''Ağaç ve Kağıt'' veya ''Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar'' iş koluna girdiğini, Birleşik Metal İş Sendikasının anılan iş kollarına ilişkin Toplu İş Sözleşmesi yapma ehliyetinin bulunmadığını, bu nedenle ilgili kararın iptal edilmesi gerektiğini belirtmiş T5 kararının iptalini talep etmiştir....
“Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Buna göre dava konusu yetki tespitinin ilgili olduğu işyerinin 3 aylık bir faaliyet süresi ile sınırlı olması, buranın toplu iş sözleşmesi sistemi dışında bırakılması gerekçesi olamaz. Buna göre yetki prosedürü tamamlandığında işyerinin faaliyetinin fiilen sona erecek olması, bu işyeri için yetki tespitinde bulunulmasına engel değildir.Yetki konusu işçi sendikasının başvurusu tarihindeki maddi ve hukuki duruma göre tamamlanır, yetki başvurusundan sonra ve toplu iş sözleşmesi imzalanmasından önce işyerinde fiilen işçi kalmayacak olması yetki tespiti prosedüründe esasa etkili değildir. Bu yetkinin kesinleşmesi ertesinde toplu iş sözleşmesi pazarlık süreciyle ilgilidir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA : Davacı, 04.01.2011 tarihinde tebliğ edilen “Tez-Koop-İş Sendikasının kanunun aradığı gerekli çoğunluğu yerine getirdiği ve Selçuk Üniversitesi işyerinde işletme düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisine sahip olduğu” Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yetki tespitinin maddi gerçeklere, kanun ve hukuka aykırı (olumlu) olduğundan iptaline, Sosyal-İş Sendikasının Selçuk Üniversitesi ve bağlı işyerlerinde işletme düzeyinde yetkili sendika olduğunun tespitini, Sosyal İş Sendikasının yetkili sendika olmadığı yönündeki ... olumsuz yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53’üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Nitekim uygulamada da alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi bağıtlansa dahi hizmet alım sözleşmeleri ve kamu ihale mevzuatı sebebiyle, idarece fiyat farkının temini söz konusu olamadığından, işçilerin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan haklarının akim kaldığı müşahade edilmektedir. Bu itibarla, belirtilen aksaklıkların giderilmesi amacıyla, kamu işveren sendikasının, üyelik ilişkisi bulunmayan alt işvereni temsilen toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip olması 6356 sayılı Kanun ile öngörülen sisteme getirilen önemli bir istisnadır (... Başbuğ, “Alt İşveren ile Toplu İş Sözleşmesi Yapılması ve 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu İş İlişkisi Sistemi”, İş ve Hayat, Yıl 2, Sayı 3, s.126). 6....
